چالش ها و راهکارهای گردشگری الکترونیکی
گروه بنگاه‌ها- زهرا مجتهد: نخستین کنفرانس گردشگری الکترونیکی ایران با حضور مسوولان حوزه فناوری اطلاعات و گردشگری و میراث فرهنگی و با هدف بررسی چالش‌ها وپیشنهاد راهکارهایی مناسب برای رفع موانع موجود و پیش‌بینی آینده گردشگری الکترونیکی همراستا با برنامه پنجم توسعه و چشم‌انداز 20 ساله در بخش گردشگری و فناوری اطلاعات برگزار شد.
دراین کنفرانس که با حمایت جامعه تخصصی گردشگری الکترونیکی ایران و جمعی از فعالان حوزه‌های گردشگری و IT در بخش خصوصی و اساتید دانشگاهی برنامه‌ریزی شده بود، مرتضی احمدی رییس ستاد برگزاری و دبیر کمیته علمی کنفرانس، ضمن اشاره به جدیدترین آمار اتحادیه جهانی ارتباطات در اکتبر ۲۰۱۳ درباره دسترسی تمام جمعیت دنیا به اینترنت تا سال ۲۰۲۰، گفت: برآورد می‌شود امروزه بیش از ۸۰ درصد گردشگران، مقاصد سفر خود را از طریق کسب اطلاعات اینترنتی انتخاب می‌کنند. وی تصریح کرد: از طرف دیگر فرآیند خدمات گردشگری به صورت دیجیتالی درآمده و عرصه خدمات سفر از بازاریابی و تبلیغات تا صدور روادید، خرید بلیت، رزرو هتل و نظیر آن به صورت الکترونیکی ارائه می‌شود.
در همین باره در جریان این کنفرانس، رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران با بیان اینکه دسترسی گردشگران به خدمات و اطلاعات گردشگری اینترنتی در ایران محدود و ناقص است، از آمادگی این سازمان برای رفع این موانع خبر داد.
وی بر همکاری با نهادهای مرتبط با صنعت گردشگری برای طراحی زیرساخت‌های الکترونیکی مورد نیاز این صنعت تاکید کرد و گفت: متاسفانه اکنون مجموعه منابع اطلاعاتی درباره مقاصد گردشگری ایران و اطلاعات تکمیلی مورد نیاز گردشگران که به انتخاب مقصد می‌انجامد، بسیار محدود است.
به گزارش «ایرنا» جهانگرد پیشنهاد کرد: سازمان میراث فرهنگی و فعالان عرصه گردشگری به دنبال پروژه‌ای باشند که بتواند منابع اطلاعاتی بهتر و وسیع‌تری را ایجاد کنند که سبب بهره‌مندی بیشتر مردم از خدمات شود.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بر استفاده از ظرفیت‌های اینترنت در فروش خدمات تاکید کرد و گفت: اکنون در حوزه فروش بلیت شرکت‌های هواپیمایی و قطارها، نقایصی وجود دارد که باید در یک زمان‌بندی ارتقا یابند.

استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی برای رونق گردشگری
وی با یادآوری اینکه استفاده از گوشی‌های تلفن همراه هوشمند و نسل جدید اینترنت در جهان رو به گسترش است، ادامه داد: باید شرایط را برای برخورداری مردم ایران از نسل‌های جدید دنیای فناوری اطلاعات فراهم کرد؛ به نحوی که مردم بتوانند با استفاده از گوشی‌های تلفن همراه خود خدمات بهتری دریافت کنند.
جهانگرد امکان رزرو هتل‌ها، خرید و رزرو سیستم‌های حمل و نقل، دریافت اطلاعات مقصد، مسیریابی و هواشناسی از جمله خدماتی است که از طریق تلفن همراه می‌توان در اختیار شهروندان و گردشگران قرار داد. معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکید کرد که این وزارتخانه آماده همکاری در راستای توسعه ظرفیت دسترسی بنگاه‌ها و تقویت پایگاه‌های اطلاعاتی و سرویس‌های مورد نیاز آنها است.
وی همچنین پیشنهاد کرد که انجمن گردشگری الکترونیکی ایران طرح روشنی را برای ارتقای این بخش تهیه کند تا بتوان در مدت زمان مشخص و کوتاهی آن را اجرایی کرد.
از سوی دیگر منوچهر جهانیان، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این کنفرانس گفت: ایران با وجود ثبت 33 هزار اثر تاریخی در فهرست میراث ملی، هنوز جایگاه مناسبی از صنعت گردشگری جهان ندارد. وی بر استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای رونق گردشگری و معرفی مقاصد گردشگری ایران تاکید کرد و گفت: لازمه مسافرت الکترونیکی این است که زیرساخت‌های آن را فراهم کنیم تا علاقه‌مندان به راحتی به اطلاعات دسترسی داشته باشند.

دسترسی به اینترنت
اولویت رشد در صنعت
اما در این کنفرانس یک کارشناس گردشگری با بیان اینکه در دنیای الکترونیک دسترسی به اطلاعات سفر به ایران نزدیک به صفر است، گفت: این در حالی است که استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند و تبلت‌ها در صنعت گردشگری رو به افزایش است. اشکان بروج با بیان اینکه پایگاه اینترنتی جامعی با رویکرد ارائه اطلاعات مورد نیاز سفر به ایران برای گردشگران بین‌المللی وجود ندارد، به سایت «ایران تریپ» اشاره کرد و افزود: این سایت از نظر ارائه اطلاعات به گردشگران ضعف دارد و هیچ خدماتی از جمله رزرو هتل یا بلیت هواپیما را به مسافر نمی‌دهد.
این کارشناس بخش گردشگری با تاکید بر اینکه در دنیای الکترونیک، دسترسی به اطلاعاتی درباره گردشگری ایران نزدیک به صفر است، گفت: این در حالی است که فعالان صنعت گردشگری نوآوری، تکنولوژی و همراهی دولت‌ها را سه راهکار اصلی برای توسعه این صنعت می‌دانند. بروج به ارائه اطلاعاتی درباره وضعیت استفاده از امکانات الکترونیکی و دیجیتالی در کشورها پرداخت و تاکید کرد: طبق بررسی‌ها ۸۶ درصد مردم آمریکا در سال گذشته میلادی به اینترنت دسترسی داشتند که سفر با ۶۶ درصد، محبوب‌ترین خریدهای آنلاین آمریکایی‌ها را به خود اختصاص می‌داد و خرید هدایا و سوغات با ۵۰ درصد در رتبه بعدی قرار داشت.
وی با تاکید بر اینکه جهان به سمت استفاده از خدمات الکترونیکی و خریدهای الکترونیکی در حرکت است، گفت: بخش‌های گردشگری در اروپا، تولید محتوای دیجیتالی، استفاده از ارتباطات گروهی متقابل گردشگران، استفاده از شبکه‌های اجتماعی و نیز تجهیزات هوشمند اعم از تلفن‌های همراه یا تبلت‌ها را در دستور خود قرار داده‌اند. این کارشناس گردشگری یادآور شد: ۹۳ درصد از گردشگران براساس اطلاعات ارائه شده در سایت اینترنتی Trip advisor تصمیم به سفر می‌گیرند و ۹۰ درصد آنان به نظرات ارائه شده از سوی کاربران درباره مکان‌های اقامتی اعتماد می‌کنند. بروج در ادامه به استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی برای رونق گردشگری در کشورهای مختلف اشاره کرد و افزود: ۸/۲ میلیارد پروفایل در شبکه‌های اجتماعی جهان وجود دارد که از این میان فیس‌بوک یکی از پرمخاطب‌ترین شبکه‌های اجتماعی است. به گفته وی، چینی‌ها نیز یک شبکه اجتماعی برای خود راه‌اندازی کرده‌اند که روزانه ۱/۲ میلیون کاربر آن برنامه‌های سفر خارجی خود را با استفاده از این شبکه انجام می‌دهند. بروج اضافه کرد: روزانه ۱۰ میلیون کاربر در فیس‌بوک برنامه سفر خود را پیگیری می‌کنند و باید گفت که بسیاری از کشورهای مطرح اروپایی در فیس‌بوک صفحه‌های رسمی در حوزه گردشگری به راه انداخته‌اند.

نرم افزار گردشگری
و لزوم حمایت دولت
این کارشناس گردشگری به رشد روز افزون استفاده از تبلت‌ها و موبایل‌های هوشمند و کاربرد آنها در صنعت گردشگری اشاره کرد و افزود: تا سال 2017 تبلت‌ها جای کامپیوترهای شخصی را می‌گیرند و فروش آنها 2 برابر کامپیوترهای شخصی خواهد بود. بروج با یادآوری رشد روزافزون فروش گوشی‌های هوشمند در جهان اظهار کرد: اگر می‌خواهیم گردشگری ما رشد کند، باید در این فضاهای جدید حضور فعال داشته باشیم. وی با یادآوری اینکه استفاده از نسل جدید اینترنت (3G و 4G) در جهان رو به گسترش است، گفت: پیش‌بینی می‌شود که در سال 2016 میلادی گردش مالی ناشی از استفاده از گوشی‌های هوشمند در جهان به 31 میلیارد دلار برسد. این فعال صنعت گردشگری پیشنهاد کرد که برای همگام شدن گردشگری ایران با تحولات دنیای فناوری اطلاعات، پایگاه‌های ارائه اطلاعات گردشگری به دنبال طراحی نرم‌افزارهایی باشند که امکان دریافت اطلاعات را از طریق تلفن‌های همراه هوشمند فراهم کند. بروج با بیان اینکه سازمان‌های گردشگری اروپا ماموریت خود تا سال آینده میلادی را طراحی نسخه موبایلی از سایت‌های موردنیاز گردشگران قرار داده‌اند، اضافه کرد: در سال 2012 میلادی 62 درصد رزروهای اینترنتی با کامپیوترهای شخصی انجام می‌شد که این رقم در حال کاهش و در مقابل سهم تلفن‌های همراه هوشمند و تبلت‌ها رو به افزایش است. این کارشناس گردشگری در ادامه به حرکت خودجوش برخی شرکت‌های فناوری اطلاعات در ایران برای طراحی نرم‌‌افزارهای مورد استفاده در تلفن‌های همراه هوشمند و تبلت‌ها اشاره کرد و گفت: اکنون در بازار نرم‌افزارهایی مرتبط با بازار سفر وجود دارد؛ اما برای توسعه حمایت دولت را می‌طلبد. بروج یادآور شد: نرم افزارهای مرتبط با سفر و گردشگری باید در 6 محور نقشه، راهنمای سفر، هواشناسی جیبی، مسیریاب‌ها، تماس‌های رایگان و مترجم‌ها تقسیم‌بندی شوند تا کارآیی لازم را برای گردشگران داشته باشند.

شبکه اجتماعی ایجاد کنید!
در همین رابطه رییس پلیس فتای تهران، خطاب به بخش خصوصی درباره دسترسی محدود به شبکه‌های اجتماعی درکشور گفت: من در این کنفرانس انتظار داشتم که بیشتر به ارائه راهکارها برای رفع موانع پرداخته شود. کاکوان افزود: انتظار من این است که فعالان این حوزه برای راه‌اندازی شبکه اجتماعی در کشور خود پیش‌قدم شوند.
وی تصریح کرد: این راهکار می‌تواند سبب شود تا در سراسر دنیا دیده شوید و مشکلاتی نظیر کم رونقی صنعت گردشگری و جذب گردشگر را مرتفع سازید. کاکوان با اشاره به اینکه باید نقد سازنده باشد تصریح کرد: چند درصد از سایت‌های مربوط به ارائه خدمات گردشگری در حال حاضر به روز هستند؟ کاربران با چه میزان اطمینان می‌توانند از این سایت‌ها بهره ببرند؟ بنابراین کار کارشناسی باید انجام شود و این مهم نیز برعهده فعالان همین صنعت است.
رییس پلیس فتا در پایان سخنان خود گفت: این قول را می‌دهم که در توسعه صنعت گردشگری کشور، یار و همراه فعالان این حوزه باشیم. در این همایش، نشست‌های تخصصی با محوریت استفاده از فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری برگزار شد که از جمله می‌توان به «راهکارهای امنیت در گردشگری الکترونیکی»، «چالش‌های خدمات الکترونیکی در کسب وکارهای گردشگری»، «خدمات مسافرتی و تورگردانی الکترونیکی» و «چالش‌ها و راهکارهای هتلداری و میزبانی الکترونیکی» اشاره کرد.