مهدیس مدنی* نشسته بود و با آب و تاب تمامی فوت و فن‌هایی را به ابتکار خودش، یا مادرش به کار می‌بستند تا مخارج سفر را کم کنند، برایمان تعریف می‌کرد. از اینکه غذاها را با چه ترفندی می‌پزند و می‌برند که هم فاسد نشود و هم در مقصد نیازی به پرداخت هزینه رستوران نباشد، از چادر مسافرتی‌شان، از کنسروهایی که همیشه در ماشین دارند. سر آخر هم کیفی که به تازگی به عنوان سوغات و صنایع دستی خریده بود نشانمان داد. آن هم چینی بود!
حتی اگر قصد صرفه‌جویی در سفر را داریم نیازی نیست که کوله‌باری از مایحتاجمان را با خود به دوش کشیم. «جامعه میزبان» حتما برای‌مان تدارکاتی دیده است. این روزها با وجود بوم‌کلبه‌ها و خانه‌های محلی که در خوشه‌سار بوم‌گردی ایران جای دارند، و قطعا کیفیت خدماتشان از چادر مسافرتی بیشتر و بهتر است، آن بخش از هزینه‌های سفر که مربوط به اقامت می‌شود به شدت کاهش پیدا کرده است. گرچه هنوز این نوع از اقامتگاه‌ها در همه مقاصد گردشگری وجود ندارند، اما بهتر است پیش از سفر به دنبالشان بگردیم تا میزبانان محلی‌مان را پیدا کنیم.
در اغلب این اقامتگاه‌های سنتی غذاهای محلی نیز با قیمت‌هایی رقابتی در مقایسه با غذای رستوران‌های لوکس که شاید برای بسیاری از گردشگران چندان اقتصادی نباشند، تهیه می‌شود. بسیاری از این صاحبخانه‌ها یا خودشان راهنماهای محلی خوبی هستند یا افرادی را سراغ دارند که به اغلب جاذبه‌های مقصد، حتی جاذبه‌های کمتر شناخته شده نیز اشراف دارند.
قطعا ضرر نمی‌کنید اگر با پرداخت مبلغی اجازه دهید یکی از ساکنان محلی در چیدن برنامه سفر به شما مشورت دهد. اینگونه شانس این را دارید که در یک بازدید، جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی نزدیک به هم را تماشا کنید و در کنار یک بلد محلی از فرهنگ، آداب و رسوم و حتی اطلاعات بعضا استثنایی که این افراد درباره مقصد دارند، بهره‌مند ‌شوید.
حتی اگر با خودروی شخصی‌تان سفر می‌کنید بد نیست در طول بازدید از مقصد در صورت امکان از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.
پرس و جو کنید تا یکی از فروشگاه‌های عرضه محصولات محلی و صنایع دستی را بیابید. اگر فرصت و امکانش را داشتید به بازدید یکی از کارگاه‌های تولید این محصولات بروید تا با فرآیند تولید آنها و هنرمندانش آشنا شوید. به هر روی به عنوان یک گردشگر آگاه تمامی تلاش‌تان را به کار بندید تا از سفره‌ای که جامعه میزبان برایتان پهن کرده نهایت استفاده را ببرید و نهایت منفعتی را که می‌توانید به آنها برسانید وگرنه مصداق میهمانان نا‌خوانده خواهید بود.
*کارشناس ارشد برنامه‌ریزی گردشگری