شهروندان تهرانی خواستار نجات پارک طبیعت از خودروسوارها شدند
«نه» به خودرو در پارک پردیسان
محافظ مزاحم در پارک پردیسان
شهروندان تهرانی در پی حادثه‌ای که اواسط این هفته در مشهورترین پارک طبیعت تهران برای یکی از ورزشکاران رخ داد، خواستار توقف «جولان صبحگاهی خودروها» در پارک پردیسان شدند.
پارک پردیسان یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های چندمنظوره در تهران است که طی دو سال گذشته به دنبال تعطیلی و محدودیت کاری باشگاه‌های ورزشی، به محل اصلی «ورزش صبحگاهی گروه‌های مختلف مردم از ورزشکاران حرفه‌ای گرفته تا اعضای خانواده‌ها در گروه‌های سنی مختلف» تبدیل شده است.
پردیسان البته بیش از ۱۰ سال است که از سوی جمعیت ساکن در ۵ منطقه پایتخت به عنوان «محیط مخصوص پیاده‌روی و گذران اوقات فراغت و البته دویدن صبحگاهی» مورد استفاده قرار می‌گیرد اما میزان مراجعه شهروندان تهرانی به این پارک در عصر کرونا تقریبا بیش از دو برابر قبل شده است.
با این حال، عارضه بزرگ و کهنه این پارک طبیعت هنوز و با وجود «عمومی‌تر شدن محیط پارک»، از بین نرفته است. معابر ویژه پیاده‌روی و تفریح و ورزش پارک پردیسان بیشتر از آنچه برای شهروندان، قابلیت «استفاده امن» داشته باشد، در اختیار خودروهایی است که برای مراجعه به ساختمان دولتی موجود در وسط پارک، در طول پارک حرکت می‌کنند.
علائم ترافیکی نصب شده در معابر پارک پردیسان، نشانه قابل تاملی از «اجازه به مزاحمان آسایش و آرامش شهروندان» است. سرعت‌گیرهای متعدد و تابلوهای رعایت سقف سرعت در پارک پردیسان، این محیط سبز و کاملا انسانی را به «خیابان شهر» بدل کرده است. محیطی که دولت مسوولیت محافظت از آن را دارد اما مدام با حرکت خودروها مزاحمت برای شهروندان درست می‌شود. خودروهای مختلف با پلاک شخصی و حتی تاکسی، از همان ابتدای صبح و به ویژه در ساعاتی که ورزشکاران و شهروندان برای پیاده‌روی صبحگاهی به پارک پردیسان مراجعه می‌کنند، در این مجموعه سبز جولان می‌دهند.
پردیسان البته نواقص و ضعف‌های دیگری هم دارد از جمله «عدم رسیدگی مناسب به فضای سبز و منظر پارک» و «عدم بهره‌برداری مناسب از ظرفیت گردشگری و فراغتی پردیسان» که البته هر دو ریشه در «عدم واگذاری بهره‌برداری از پارک به بخش خصوصی» دارد. اما عارضه خودرویی این مجموعه، گذشته از اینکه برای شهروندان مزاحمت ایجاد می‌کند، ایمنی و امنیت جانی تهرانی‌های مراجعه‌کننده به پارک را نیز تهدید جدی می‌کند. آخرین نمونه از همین تهدید، تصادف یکی از ورزشکاران جوان در پارک با یک خودرو در پارک بود که اواسط این هفته رخ داد و در حالی که شهروند ورزشکار، در حال دویدن و تمرین ورزشی، در حال آمادگی جسمانی برای شرکت در یک مسابقه بین‌المللی بود، در اثر برخورد خودرو با او در پارک پردیسان دچار آسیب و بازماندن از مسابقه شد.
فعلا تنها ظرفیت قابل استفاده در پارک پردیسان، همین مسیر حدود ۷ کیلومتری محیط پارک است که شهروندان در طول هفته از این مسیر برای ورزش و پیاده‌روی استفاده می‌کنند. اما همین امکان شهری هم با «خطر برخورد با خودرو» آمیخته شده است.
ورزشکاران صبحگاهی پارک پردیسان صبح دیروز در واکنش به حادثه تصادف خودرویی وسط هفته در پارک، اعتراض مسالمت‌آمیز خود را به وضعیت موجود پارک یعنی «مزاحمت خودرویی در پارک پردیسان»، به مسوولان سازمان دولتی مستقر در پارک اعلام کردند. ورزشکاران با راه‌اندازی کارزار «نه به خودرو در پارک پردیسان»، فعلا موفق شدند «وعده دولت برای رسیدگی به تهدید خودرویی امنیت گردشگران و ورزشکاران در پارک» را دریافت کنند. ورزشکاران ظاهرا موفق شدند با مسوولان سازمان محیط زیست برسر «تغییر مسیر حرکت خودروها» به تفاهم برسند. همچنین قرار شد اول هفته آینده، گروهی از شهروندان ورزشکار که هر روز در پارک فعالیت ورزشی می‌کنند، با مسوول ارشد سازمان دولتی مستقر در پارک جلسه برگزار کنند تا این جولان خودروها یک بار برای همیشه، متوقف شود.
حدود چهار سال پیش، یک تفاهم‌نامه بین سازمان محیط زیست و شهرداری تهران برای «بهبود بهره‌برداری از پارک پردیسان» به امضا رسید اما طبق مشاهدات در پارک و نظر شهروندان، هیچ تغییر خاصی در این محیط گردشگری شهر تهران رخ نداده است به جز اینکه، در فواصل مسیر پیاده‌روی، نگهبانان مستقر شده‌اند. ماجرای ورود خودرو به پارک، در یکسری دیگر از پارک‌های شهر تهران هم وجود دارد.
ضعف مدیریت شهری تهران و دولت در «شناخت تفاوت بدیهی بین پارک شهری و خیابان شهری» در بهترین حالت یا «چشم‌پوشی از حریم قانونی حقوق شهروندان در محیط سبز یک شهر» باعث این نوع مزاحمت‌ها است. در همه کشورهای جهان، پارک‌های طبیعت بزرگ و حتی همه پارک‌های شهری، کاملا تحت حفاظت ویژه به لحاظ «جلوگیری از هر نوع تهدید حقوق شهروندان» قرار دارد. در پارک‌های طبیعت، نهاد دولتی اجازه تاسیس ساختمان و استقرار ندارد و معدود گروه‌های محیط‌بان که وظیفه حفاظت از پارک را دارند، کاملا سازگار با شرایط پارک، فعالیت می‌کنند. در تهران، فقر شدید فضاهای تفریحی و محیط‌های مخصوص پیاده‌روی، نتیجه «سیاستگذاری غلط شهرداری طی سال‌های گذشته» بوده که باعث شده شهر به جای آنکه در مسیر «توسعه خدمات گردشگری و مناسب شهروندان» توسعه پیدا کند، در بیراهه «ساختمان‌سازی» و «بزرگراه‌سازی» قرار بگیرد. خودروسوارها با مجوزهای خاموش، به پارک‌ها هم وارد شدند.
اکنون، پاسخ مثبت سازمان محیط زیست به دغدغه اصولی و بحق شهروندان درباره «تعریف ممنوعیت ورود هر نوع خودرو به محوطه پارک پردیسان» می‌تواند آغاز یک «پایان» به نفع آرامش و آسایش شهروندان باشد تا بلکه این اقدام در سایر محیط‌های شهری هم تکرار شود.
