هشدار درباره سفرهای نوروزی

عقربه‌‌شمار نوروز ۱۴۰۰ شروع به حرکت کرده و تنها یک ماه با فرارسیدن سال نو فاصله داریم‌. در سال‌های گذشته این زمان بسیاری از آژانس‌ها، تورهای داخلی و خارجی خود را برنامه‌ریزی کرده و در این محدوده ممکن بود سفرهای فوق‌العاده با توجه به استقبال بالای مسافران طراحی شود. این درحالی است که هنوز مشخص نیست آیا مقررات سختگیرانه‌ای برای سفر در نوروز خواهیم داشت یا نه و همین امر آژانس‌های گردشگری را که یک‌سال گذشته نیمه تعطیل بوده‌اند بار دیگر در وضعیتی معلق نگه داشته است.  رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: گرچه وضعیت مردم در یک‌سال گذشته بحرانی بوده و بسیاری از کسب‌وکارها و صنایع دچار مشکل شده‌اند اما آسیب به صنعت گردشگری بیش از سایرین بوده و آمارها موید آن است. حرمت‌الله رفیعی با مقایسه صنعت گردشگری در ایران و سایر کشورها می‌افزاید: برای روی پا نگه داشتن و ماندگاری گردشگری بسیاری از کشورها امکانات و تسهیلاتی به این صنعت تزریق کردند ضمن اینکه درصدد مدیریت چالش‌ها برآمدند؛ دو مولفه‌ای که در ایران کمتر شاهد آن بودیم. نه‌تسهیلاتی در نظر گرفته شد و نه راهکاری و نه حتی شاهد بودیم در جلسه‌های مسوولان‌، متولیان گردشگری از این صنعت دفاع جانانه‌ای داشته باشند.  او ادامه می‌دهد: یک‌سال از شیوع کرونا می‌گذرد و در این مدت حتی در یک جلسه مرتبط با گردشگری، بخش‌خصوصی دعوت نشده تا راهکار ارائه دهد. راهکار را کنار بگذاریم حتی در یک جلسه بخش‌خصوصی حضور نداشته تا مواخذه شود که چرا برخی پروتکل‌ها را رعایت نکرده است. متاسفانه سیاست‌گذاران در جلسه‌هایشان برنامه‌هایی را طراحی می‌کنند که اجرایشان به عهده آنها نیست و از این رو با مسائل و چالش‌ها آشنا نیستند. توقع ما این است که در این یک ماه دولت با مشورت بخش‌خصوصی کار را به‌گونه‌ای پیش ببرد تا گردشگری از بحران خارج شده و این صنعت و صنایع وابسته به آن نظیر حمل‌ونقل جاده‌ای،‌ ریلی،‌ هوایی،‌ دریایی، هتلداری و... بار دیگر رونق بگیرد.  بسیاری می‌‌گویند در دوران پاندمی و شیوع بیماری‌، کنترل ویروس مهم‌تر از سفر است. چنین گزاره‌ای درست است منتها اگر شاهد سفری نباشیم. این مقام مسوول با بیان این مطلب می‌افزاید: در این یک‌سال و در تعطیلات بارها شاهد قفل شدن جاده‌های شمال بودیم و همچنین انبوه مسافرانی که به یک مقصد گردشگری رفته‌اند. بنابراین سفر انجام می‌شود و باید آن را در شرایط پاندمی مدیریت کرد.

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ضمن گله‌مندی از ارائه اظهارنظرهای متولیانی که آمارهایی مبنی بر پر شدن هتل‌ها در جزایر جنوبی می‌دهند، می‌گوید: ما حتی در دوران غیر کرونایی هم هیچ‌وقت شاهد نبودیم هتل‌های ما کاملا پر باشند و جا نداشته باشند. این امر به سبک سفر مردم در ایران بازمی‌گردد که عموما از سبد گردشگری استفاده نمی‌کنند. گرچه سفر در برنامه خانواده‌ها و افراد است اما این سفر از مسیر سبد گردشگری که همان مجاری قانونی یعنی آژانس‌ها و... است صورت نمی‌گیرد و شکل آزادانه‌ای دارد. به گفته این فعال حوزه گردشگری شکل آزادانه سفر در دوران کرونا باعث کمرنگ شدن رعایت پروتکل‌های اعلام شده از سوی ستاد ملی کرونا می‌شود زیرا چتر نظارتی را از نهادهای متولی می‌گیرد. از آنجا که ستاد‌های استانی کرونا روی عملکرد اماکن اقامتی و پذیرایی نظارت دارند در صورت استفاده از سبد گردشگری از سوی مردم می‌توانند سفر ایمن‌‌تری برای آنها طراحی کرده و مراکز امن را برای آنها در نظر بگیرند.  بخش عمده‌ای از سفرهای نوروزی و در کل سفر در ایران بازدیدهای خانوادگی است، آیا امکان نظارت روی این سفرها وجود دارد؟ رفیعی معتقد است زمانی که از سفر سخن می‌گوییم به گردشگرانی اشاره داریم که محل اقامتی خارج از خانه دوستان و اقوام برای خود در نظر می‌گیرند و دیدوبازدیدها گرچه به شیوع کرونا کمک می‌کنند، در این یکساله شاهد بودیم در این دسته‌بندی قرار ندارند. او می‌افزاید: متولیان باید به جای بستن مرز شهرها،‌ سفر را ضابطه‌مند کنند، به این معنا که اگر در گذشته چادر زدن در پارک‌ها در فضای شهری را شاهد بودیم،‌ در نوروز جلوی چنین اقداماتی گرفته شود. ستاد ملی کرونا نمی‌‌تواند مسوول پارک را بابت در نظر نگرفتن پروتکل‌ها مواخذه کند در حالی که امکان نظارت روی هتل‌ها و رستوران‌ها که دارای پروانه کسب هستند وجود دارد.  از نگاه این فعال حوزه توریسم وارد کردن سفرها به سبد گردشگری در کنار حضور پررنگ بخش‌خصوصی در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها می‌تواند در دوران شیوع کرونا هم سفر امن را برای شهروندان به همراه داشته باشد و هم به این صنعت رمق افتاده جان دوباره‌ای دهد.