مسیر شکار توریست خارجی برای پساکرونا شناسایی شد
پیشرانه مجازی بازار گردشگری
در «مسافرت پشت میزی» یا «مسافرت مجازی» فرد به‌صورت فیزیکی سفر نمی‌کند بلکه از طریق اینترنت، کتاب‌ها، تلویزیون و... به کشف دنیا می‌پردازد. بازدید از موزه‌های بزرگ جهان، رزرو بلیت هواپیما، هتل، مسابقات بین‌المللی ورزشی و جشنواره فرهنگی هنری جهانی، با رفتارهای سازمانی الکترونیکی همراه شده است.
گردشگری مجازی نمودهایی از گردشگری سنتی را نیز با خود دارد. اطلاع‌رسانی و تبلیغات در زمینه جاذبه‌های گردشگری و همچنین ابزارهایی که بتوان به وسیله آن، این اطلاعات را به سراسر جهان مخابره کرد، دو مقوله مورد توجه گردشگری مجازی است. فروش خدمات از طریق درگاه‌های اینترنتی از مهم‌ترین کارکردهای گردشگری مجازی است. درحال‌حاضر که در پیک دوم موج اول شیوع ویروس کرونا قرار داریم صاحبان کالا، تورهای گردشگری، آژانس‌های هواپیمایی و صاحبان هتل‌ها می‌توانند از این فرصت بهره برده و با معرفی دقیق و انتشار جزئیات محصول خود اقدام به خدمت‌رسانی به گردشگران کنند و گردشگران نیز از طریق سامانه‌های اینترنتی یا محصول را خریداری می‌کنند یا برای دیدن جاذبه‌های توریستی معرفی شده آن مکان را در دوران پساکرونا در مقاصد اصلی سفر خود قرار خواهند داد.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» دنیا در زمینه گردشگری با استفاده از ابزارهای دیجیتال، موفقیت‌های بسیار چشمگیری کسب کرده است. مثلا چین درآمد سرشاری از گردشگری مجازی کسب می‌کند؛ زیرا چین به‌عنوان یکی از توریست‌فرست‌ترین کشورهای جهان بعد از آمریکا که ۱۸ درصد از گردشگران در جهان را توریست‌های چینی تشکیل می‌دهند؛ حساب خاصی روی صنعت گردشگری این کشور به‌ویژه در بخش گردشگری مجازی باز کرده است.
گردشگری مجازی موتور محرک بازار گردشگری به‌شمار می‌آید. سبک زندگی دیجیتالی امکان آشنایی با گروه‌ها و انجمن‌های فعال در گردشگری را فراهم کرده است و فرصتی محسوب می‌شود که گردشگری مجازی، در اختیار گردشگران دنیای واقعی قرار داده است. صنعت گردشگری مجازی سالانه صدها میلیارد دلار گردش مالی را تجربه می‌کند این نوع گردشگری باعث افزایش تصاعدی متقاضیان گردشگری مجازی می‌شود و ارزش افزوده ایجاد می‌کند. بنابراین درحال‌حاضر که به علت شیوع ویروس کرونا بازار گردشگری با رکود قابل توجهی مواجه شده است این سبک از گردشگری می‌تواند با شرایط این روزها درآمد خوبی را برای هر کشوری به همراه داشته باشد.
گردشگری مجازی یک اقدام اقتصادی است که امروزه به وسیله بسیاری از شرکت‌های فعال در این حوزه عرضه می‌شود و افرادی مثل روزنامه‌نگاران، عکاسان، جغرافیدانان و نویسندگان را به‌کار می‌گیرد تا بتواند خدمات بهتری به مردم ارائه کند. یکی دیگر از مسائلی که در صنعت گردشگری مورد توجه قرار گرفته است، راه‌اندازی تورهای مجازی قبل از برگزاری یک تور حقیقی است. این قبیل تورها به کمک تصاویر ویدئویی و عکس‌های سه‌بعدی، چشم‌انداز زیبایی را از محل سفر عرضه می‌کند تا تمایل افراد برای انجام مسافرت‌های واقعی در دوران پساکرونا افزایش یابد. این نوع گردشگری برای معرفی جاذبه‌های باستانی، بناهای جذاب، اشیای قیمتی و هر پدیده مادی دارای فرم و حجم و اندازه کاربرد دارد و برای تمام کشورها به‌ویژه کشورهای درحال توسعه که اغلب، امکانات و زیرساخت‌های مناسب و کافی ندارند یا احداث و توسعه آنها بسیار گران تمام می‌شود مناسب است. تور مجازی برای مکان‌های گردشگری با دسترسی محدود مورد استفاده قرار می‌گیرد و با بازدیدهای پیشرفته به وسیله ویدئوها و عکس‌ها و همچنین آشنایی افراد با یکدیگر در دنیای مجازی سه‌بعدی منجر به درآمدزایی زیادی برای فعالان توریسم الکترونیکی می‌شود.
گردشگری مجازی محدودیت‌های گردشگری محیطی از نظر زمانی، مکانی، فضا و همچنین مواجهه با موارد غیرقابل پیش‌بینی را ندارد. از همین‌رو این نوع سبک سفر به علت شیوع ویروس کرونا درحال‌حاضر می‌تواند کارآ و قابل استفاده برای گردشگران باشد.
از مزایای گردشگری الکترونیکی می‌توان به تبادل اطلاعات در کمترین زمان ممکن بین علاقه‌مندان به گردشگری، انتشار اطلاعات چندرسانه‌ای به‌صورت صوتی و تصویری و ویدئویی از مناطق مختلف گردشگری، ظرفیت‌سازی برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات مجازی گردشگران با توریست‌های آماتور، معرفی فرصت‌های اقامتی رایگان در کشورهای مختلف جهان، معرفی اقامتگاه‌های ارزان در کشورهای مختلف جهان، معرفی ظرفیت‌های حمل‌و‌نقل ارزان در شهرهای مختلف جهان، استفاده از گردشگری آنلاین برای تبلیغات و بازاریابی، مشورت آنلاین پیش از سفر، پیدا کردن همسفر از طریق شبکه‌های اجتماعی، توسعه ارتباطات و روابط ملت‌ها به‌صورت مستقیم و راحت، کاهش مسائل زیست‌محیطی و ارتقای توسعه پایدار، کارآفرینی دیجیتالی در عرصه گردشگری و کاهش نیاز به مدیران تور و هزینه‌های سربار اشاره کرد.
مهم‌ترین پیش‌نیاز گردشگری مجازی کیفیت عرضه محصولات است که نیازمند وسایل به‌روز و پیشرفته است. در ایران اقدام‌هایی در جهت اینترنتی کردن برخی سفرها انجام شده که این دوران بهترین فرصت برای آماده‌سازی زیرساخت‌های مربوط به آن است. همچنین می‌توان در زمینه بازاریابی اینترنتی برای جذب گردشگر نیز مشکلاتی که وجود دارد را برطرف کرد.
در ایران به‌دلیل نبود زیرساخت‌های اولیه و پرهزینه بودن ایجاد آنها، رشد ناچیز فناوری اطلاعات و عدم استفاده همه افراد از اینترنت و کمبود سایت‌های گردشگری، این صنعت با استقبال عمومی همراه نشده است. یک گردشگر یا مسافر الکترونیکی، پس از ورود به یک سایت گردشگری، انتظار دسترسی به سرویس‌ها و اطلاعات خاص منطقه موردنظر از جمله امکان انتخاب برنامه سفر، ارائه اطلاعات در مورد راه‌های ارتباطی منطقه، اطلاعاتی راجع به صدور گذرنامه یا ویزای الکترونیک، لینک‌های مفید به سایر مراکز گردشگری، امکان رزرو و فروش اینترنتی بلیت برای تمام خطوط هوایی، دریایی، جاده‌ای و ریلی، معرفی هتل‌ها همراه با ارائه آدرس و تلفن، معرفی اقامتگاه‌های بین راه، رستوران‌ها و مراکز خرید صنایع دستی و تولیدات محلی، امکان پرداخت هزینه سرویس‌های گردشگری را به کمک کارت‌های اعتباری مختلف و ارائه مطالب به زبان‌های مختلف دارد.
گردشگری با استفاده از فضای جدید و سایبر در کنار شکل سنتی خود، چهره جدیدی در قالب گردشگری مجازی پیدا کرده است. در ایران با بازنگری در عملکرد سنتی فعالان این صنعت پرسود، البته ضعیف، لزوم بهره‌مندی از فضای سایبر با توجه به فضای خاص فرهنگی و اجتماعی ایران در راستای توسعه صنعت گردشگری مطرح می‌شود. وب‌سایت‌ها، وبلاگ‌ها و تیزرهای الکترونیک زیادی در زمینه گردشگری فعال هستند، با وجود این فضای سایبری در ایران با دیگر مناطق گردشگرپذیر جهان از وب‌سایت هتل‌ها گرفته تا شهرداری‌ها و شرکت‌های فعال در زمینه توریسم فاصله بسیاری دارد.
اولین شرط ارتقای وضعیت گردشگری در ایران داشتن سواد سایبری است. سواد سایبری به معنای روان بودن در دریافت‌های سایبر است. امروزه سواد به چهار سطح سواد پایه‌ای، سواد کارکردی، سواد فناورانه و سواد اطلاعاتی طبقه‌بندی می‌شود و داشتن سواد در هر چهار سطح مذکور به سهولت کار در عصر سایبر می‌انجامد. همچنین ارائه مفاهیم به‌صورت دو یا چندزبانه شرط بعدی موفقیت بیشتر است که به منابع الکترونیک اطلا ع‌رسانی قوی نیاز است.
در کنار گردشگری مجازی، دیگر بخش‌های فناوری اطلاعات مانند تجارت الکترونیک و بانکداری اینترنتی بسیار توسعه یافته و اکنون، بالندگی گردشگری مجازی بدون اتکا به نهاده‌های این دو بخش راهبردی، تقریبا غیرممکن است. رشد استارت‌آپ‌ها در عرصه گردشگری مجازی و کارآفرینی اینترنتی در ابعاد بین‌المللی و ملی، ظرفیت‌های بسیاری را در عرصه اشتغال‌زایی و گسترش صنایع میان‌رشته‌ای به‌وجود می‌آورد.
با وجود بیش از هزار سایت دولتی ایران و بیش از ۵۰ هزار سایت خصوصی فارسی در فضای وب، هنوز مجموع عملکرد دولت الکترونیکی ایران در حوزه گردشگری مجازی به سمت اشتغال‌زایی مولد و اطلاع‌رسانی فراگیر هدفمند پیش نرفته است. سایت‌های سفارت‌خانه‌های ما در خارج از کشور، وضعیت مطلوبی ندارند و سازمان‌های دولتی ایران در اینترنت، بستر ارتباط دیجیتالی خوبی با مخاطبان درون و برون سازمانی خود فراهم نکرده‌اند.
هرچند به علت بحث کرونا با توقف گردشگری مواجه هستیم بنابراین این برنامه نیازمند بازنگری جدی است. اما در برنامه چشم‌انداز ۲۰ ساله ایران هدف آن است که در ۵ سال آینده بیش از ۲۰ میلیون گردشگر و ۳۶ میلیارد دلار درآمد در صنعت گردشگری حاصل شود. یکی از راه‌های رسیدن به این هدف توجه ویژه و به‌کارگیری کامل گردشگری مجازی است که تمامی دستگاه‌های کشور در امر گردشگری الکترونیک باید آمادگی لازم را به‌دست آورند.
