در دوازدهمین نشست کمیته یونسکو که در کره‌جنوبی برگزار شد، درحالی ورزش چوگان به نام ایران به‌عنوان میراثی معنوی و ناملموس به ثبت جهانی رسید که پیگیری‌ها برای ثبت آن از ماه‌‌ها پیش توسط وزارت ورزش و جوانان و همچنین سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آغاز شده بود. همچنین ساز کمانچه نیز به‌طور مشترک با آذربایجان در این فهرست به ثبت رسید که پس از «نوروز» و «مهارت پخت نان تخت» سومین میراث ناملموس از ایران است که به‌صورت چندملیتی و مشترک با کشورهایی دیگر، به‌عنوان میراثی جهانی شناخته می‌شود. در همین خصوص و به گزارش خبرگزاری «میراث آریا»، در پی ثبت جهانی این دو اثر، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اظهار کرد: «آمار تعداد پرونده‌های ثبت شده از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ که همه ساله با کاهش مواجه بوده، نشانگر سختگیری در فرآیند ثبت میراث ناملموس جهانی است. برای مثال و در سال ۲۰۰۸ تعداد ۹۰ پرونده برای ثبت در میراث جهانی یونسکو مطرح شد که این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۲۶ پرونده رسیده است.»

محمدحسن طالبیان با اشاره به پرونده ثبت جهانی چوگان به‌عنوان یکی از پرونده‌های برجسته و شاخص این دوره که مورد توجه جهانیان قرار گرفت، افزود: «چوگان از منظر جنبه‌های گوناگون هنری، موسیقایی، نمایش تا بازی همبسته اسب و انسان نشان‌دهنده شکل‌گیری یک فرهنگ با سابقه‌ای طولانی در سرزمین ایران از دوره ساسانی تا‌کنون است. اهمیت چوگان از آن جهت است که به‌نظر می‌رسد اولین بازی تیمی جهان است و به احتمال زیاد، گوی چوگان اولین توپی است که بشر ابداع کرده است. میدان نقش جهان اصفهان قدیمی‌ترین میدان چوگان در جهان است و فعالیت در این ورزش سنتی ایرانی همچنان در باشگاه‌هایی در تهران و اطراف آن ادامه دارد.» وی همچنین درخصوص ثبت پرونده کمانچه خاطرنشان کرد: «ساز کمانچه نیز یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای موسیقی در ایران و منطقه است که حضوری پررنگ در زندگی، موسیقی و ادبیات رسمی کشورهای منطقه دارد.»

طالبیان با اشاره به اینکه تولید این ساز نیازمند کارگاه‌های پیشرفته، مجهز و صرف هزینه زیاد نیست، تصریح کرد: «امکانات گسترده و متنوع صوتی کمانچه سبب شده است که در بیشتر نقاط شهری و روستایی ایران و منطقه و در بیشتر مراسم‌ها، جشن‌ها و سوگ‌ها از این ساز استفاده شود.» پیش از این جمهوری آذربایجان نیز تلاش‌هایی برای ثبت این ورزش اصیل ایرانی به نام خود انجام داده بود اما در سال ۹۲ و در دیدارهای مسوولان کشور با مقامات جمهوری آذربایجان و یونسکو حساسیت ملی موجود در این خصوص به طرف‌های مقابل گوشزد شد و از همان سال بود که با انجام بازی نمادین چوگان در میدان نقش جهان اصفهان، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی از تشکیل پرونده برای ثبت جهانی این ورزش در یونسکو و به نام ایران خبر داد.

اخبار مرتبط