فرشید کریمی/ کارشناس ارشد گردشگری و هتلداری

از دیرباز موسیقی در فرهنگ اقوام مختلف حضور داشته و مورد توجه بوده است. موسیقی نیازی فیزیولوژیک، احساسی، ذهنی و فرهنگی و همچنین از منظر اجتماعی نیز قابل توجه است. اهمیت آن نیز تا جایی است که در چند دهه اخیر به صورت علمی مورد توجه قرار گرفته و حتی در حوزه‌های مختلف همچون گردشگری نیز نفوذ پیدا کرده است. با این‌همه، تاثیر موسیقی در گردشگری کشورهای مختلف یکسان نیست؛ تا جایی که موسیقی گاه به‌عنوان یک اصل مطرح و بهانه توسعه گردشگری در یک منطقه می‌شود. در این رابطه می‌توان به مقاصد گردشگری شناخته شده موسیقی در دنیا چون اتریش اشاره کرد که سالانه جشنواره‌های ملی و بین‌المللی موسیقی در آن برگزار می‌شود. از سوی دیگر در برخی کشورها نیز ایجاد هتل‌های موسیقی طی چند سال اخیر و بهره‌گیری از موسیقی در حاشیه خدمات گردشگری و در جهت تکمیل خدمات مدنظر قرار می‌گیرد. در این باره نیز می‌توان اجرای موسیقی در سایت‌های گردشگری یا تاسیسات خدمات‌رسان چون واحدهای اقامتی و پذیرایی را مورد اشاره قرار داد؛ چراکه در دنیای معاصر و در بازار رقابتی سختی که برای جذب و حفظ مشتری وجود دارد، علاوه بر خدمات‌رسانی کیفی و کمی با توجه به استانداردهای تعریف شده برای هر اقامتگاه، ایجاد محیط آرام و مخاطب‌پسند از نظر روانشناسی نیز یک شرط مهم به‌شمار می‌رود.

هتل‌ها نمونه‌ای مثال‌زدنی در این رابطه هستند که توجه به موسیقی در بخش‌های مختلف این واحدهای اقامتی یک ضرورت به شمار می‌رود. موسیقی تم‌های مختلفی از جمله آرام‌بخش، فرح‌بخش، حزین، هیجانی، نیروبخش و... را در بر می‌گیرد و با توجه به اینکه میهمانان یک هتل گروه‌های مختلف سنی از کودک تا کهنسال را شامل می‌شوند که روحیات و علایق هر یک از این افراد نیز با توجه به سن و جنسیت آنها با هم متفاوت و از سویی حالات روحی، جسمی و ریتم بدن انسان با توجه به ساعات مختلف روز نیز متغیر است، بنابراین انتخاب تم‌های مناسب موسیقی در بخش‌های مختلف یک هتل باید کاملا آگاهانه و علمی باشد و در این رابطه نیازسنجی‌های لازم صورت پذیرد تا بتواند نیازهای مهمانان را تامین کند.

اشکال بهره‌گیری از موسیقی

در هتل‌ها و متناسب با فضاهای مختلف تعریف شده، امکان استفاده از موسیقی به دو صورت اجرای زنده و غیر زنده وجود دارد و از این رو فضا به دو نوع فضای مناسب برای اجرا و فضای مناسب برای پخش تقسیم می‌شود. فضای مناسب برای اجرا شامل رستوران‌ و رستوران‌ سنتی، کافی‌شاپ و لابی هتل است که با توجه به اوقات مختلف روز، تم موسیقایی خاص خود را می‌طلبد و در سالن‌های آرایشی‌بهداشتی، سالن‌های ورزشی و اسپا نیز می‌توان از پخش موسیقی مناسب با کارکرد فضا بهره برد. موضوع حائز اهمیت این است که علاوه‌بر تامین نیاز روانی و حسی میهمانان از طریق موسیقی، نیاز پرسنل هتل و انگیزه‌بخشی به آنان نیز باید مورد توجه قرار گیرد. پژوهش‌های بسیاری نشان داده است استفاده از موسیقی مناسب در محیط‌های کاری همچون یک هتل موجب می‌شود تا دوره‌های کسالت و خستگی در کار کاهش پیدا کند و ایجاد حس انگیزه در روحیه افراد تقویت و بر کیفیت عملکرد آنان افزوده شود؛ به‌ویژه در بخش‌هایی چون آشپزخانه و خشکشویی که کارکنان این بخش‌ها به‌دلیل دمای بالای هوا، نسبت به سایر بخش‌های یک هتل شرایط سخت‌تری را دارند. از این رو پخش موسیقی ملایم می‌تواند اتمسفر محیط کار کارکنان هتل‌ها را نیز تغییر داده و با ایجاد آرامش میان آنان، خلاقیت و بهره‌وری را افزایش دهد؛ این همان موضوعی است که از سوی مدیران هتل‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.