اهرم «توریستی» کره‌شمالی برای خروج از انزوا افتتاحیه خیابان ریومیونگ؛نماد تغییرات در کره شمالی

دنیای اقتصاد، امیر شاملویی: تنها یک ماه از به کما رفتن و مرگ اتو وارمبیر، یک توریست آمریکایی که به‌دلیل پایین کشیدن یک پوستر تبلیغاتی، از سوی مقامات کره‌شمالی زندانی و محکوم به ۱۵ سال کار سخت شده بود، می‌گذرد؛ با این حال این کشور منزوی دست به راه‌اندازی یک وب‌سایت گردشگری زده است. این وب‌سایت جدید به این منظور طراحی شده تا بازدیدکنندگان را از نقاط مختلف جهان به تماشای مناظر دیدنی و زیبای آن بکشاند. این وب‌سایت به توریست‌ها وعده جذابیت‌های متفاوتی شامل کوهستان‌های زیبا را می‌دهد. در این وب‌سایت ذکر شده است: «امروزه صنعت توریسم در کره‌شمالی توسعه تازه‌ای تحت رهبری خردمندانه کیم جونگ اون یافته است.» یکی از پیشنهادهایی که برای سفر به کره‌شمالی مورد توجه مقامات آن کشور قرار گرفته، سواحلی است که آب در آنها عمق چندانی ندارد و ماسه‌هایی به سپیدی برف دارد. وب‌سایت جدید گردشگری کره‌شمالی همچنین وعده برقرار شدن یک تور موج‌سواری را داده و اعلام کرده است: «گاهی اوقات دریا در برخی از مناطق بالا می‌آید و شرایط مناسبی را برای موج‌سواری در این مناطق به وجود می‌آورد.» به نظر می‌رسد حکومت کره‌شمالی بر این باور است که تمام این موارد موجب ارتقای درک دوجانبه از گردشگری و مسائل فرهنگی بین مردم سراسر دنیا می‌شود و اقتصاد این کشور فقیر را توسعه می‌دهد.

توریسم، دستخوش دعواهای سیاسی

کیم جائه چون، استاد دانشگاه سوگانگ در کره‌جنوبی در مصاحبه با تایمز کره‌جنوبی می‌گوید احتمالا یک انگیزه درونی برای این کار وجود دارد. وی با اشاره به محبوبیت مقاصد این کشور بین گردشگران کره‌جنوبی پیش از آنکه روند سفر به این کشور از سوی همسایه جنوبی آنان در یک دهه پیش متوقف شود، ادامه می‌دهد: «دولت این کشور مدت‌های طولانی است که از کره‌جنوبی تقاضا کرده، ۱۲ فراری را که در رستورانی دولتی در چین کار می‌کردند به این کشور بازگرداند و تورهای کوهستان کومگانگ را ادامه دهد. این محل ممکن است به دولت کره‌شمالی کمک کند برنامه تورهای خود را گسترده‌تر کند و نیز می‌تواند منجر به اتحاد مجدد بین خانواده‌ها شود و ارز خارجی برای این کشور به ارمغان بیاورد.»

علت قطع سفرهای کره‌جنوبی به کره‌شمالی شلیک نیروهای کره‌شمالی به یک توریست کره‌جنوبی و مرگ وی بود. در همین حال، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا به شهروندان خود اکیدا توصیه کرده است که از سفر به کره‌شمالی خودداری کنند و ریسک جدی دستگیری و اسارت بلندمدت در نظام قانونی این کشور را یادآوری کرده است. در یک دهه گذشته حداقل ۱۶ آمریکایی از سوی مقامات کره‌شمالی دستگیر شده‌اند و این آمار شامل افرادی می‌شود که به‌طور مستقل به این کشور سفر کرده یا بخشی از تورهای سازماندهی شده بودند. همچنین اوایل این ماه کره‌شمالی با موفقیت آزمایش موشکی بین‌قاره‌ای خود را انجام داده و متهم به نقض حقوق بشر نیز شده است. علاوه‌بر وزارت امور خارجه ایالات متحده، کشورهای کانادا، استرالیا و نیوزیلند نیز در میان کشورهایی هستند که اخطارهایی نسبت به سفر شهروندان‌شان به کره‌شمالی صادر کرده‌اند.

تلاش برای برون‌رفت از بحران

اما حالا این کشور بسته‌های سفری به بخش‌های مختلف کشور از جمله پایتخت آن یعنی پیونگ‌یانگ فراهم آورده و «تورهای موضوعی» نیز برای گردشگرانی که در جست‌وجوی چیزهای غیرعادی باشند مهیا می‌سازد. از بازدیدکنندگان دعوت می‌‌شود تا کناره‌های سواحل شرقی این کشور شامل ساحل آفتاب گیری «ماجون» را بگردند؛ جایی که موج‌سواری بین گردشگرانی که به این کشور سفر می‌کنند، محبوبیتی به دست آورده است و شرایط هوایی خوب و آبی تمیز و شفاف دارد. وب‌سایتی که کره‌شمالی راه‌اندازی کرده است، اطلاعات پایه‌ای در مورد سفر مانند آب و هوا و مسیرهای ریلی و راه‌هایی که به پیونگ‌یانگ می‌رسند، فراهم می‌آورد. همچنین در این وب‌سایت راهنمایی برای استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها درج شده است. با این حال، این وب‌سایت به کاربران اجازه نمی‌دهد تا تورها را به‌طور مستقیم رزرو کنند و فهرستی از آژانس‌های خارجی که سفرهایی را به این کشور منزوی ترتیب می‌دهند، فراهم نیاورده است. این سایت به زبان‌های کره‌ای، انگلیسی، چینی، روسی و ژاپنی قابل دسترسی است.

آثار تحریم‌ بر توریسم کره‌شمالی

به رغم اعلام تحریم واشنگتن در مورد سفر به کره‌شمالی، مقامات این کشور معتقدند چنین محدودیت‌هایی اثری بر صنعت توریسم آن کشور نخواهند داشت و پیونگ‌یانگ هیچ اهمیتی به آن نمی‌دهد. این واکنش کره‌شمالی در پی اقدام ایالات متحده آمریکا است که به موجب آن قرار است پاسپورت‌های شهروندان آمریکایی دیگر برای سفر به این کشور منزوی در جهان معتبر نباشد. به گفته شرکت‌های گردشگری فعال در این کشور، هر سال حدود ۵ هزار گردشگر غربی از کره‌شمالی بازدید می‌کنند که ۲۰ درصد از آنان را آمریکایی‌ها تشکیل می‌دهند. به‌طور میانگین هزینه یک سفر یک هفته‌ای به این کشور حدود ۲ هزار دلار خرج برمی‌دارد. با این وجود، هان چول سو، معاون شرکت توسعه منطقه وونسان اعلام کرده است که کسب‌وکار سفر در کره‌شمالی آسیبی از این سیاست جدید آمریکا نمی‌بیند. به گفته وی، اگر دولت ایالات متحده مانع از سفر آمریکایی‌ها به این کشور شود، کره‌شمالی اهمیتی به این مساله نخواهد داد.

علاوه‌بر این، سازمان آقای هان سعی دارد منطقه وونسان را ارتقا داده و آن را به قطب گردشگری ساحل شرقی این کشور تبدیل کند. با وجود این، بر اساس گزارش‌های شرکت‌های تورگردان، این کشور از تحولات اخیر آسیب سختی دیده است که شامل تنش در مورد برنامه هسته‌ای این کشور می‌شود. سایمون کوکرل، مدیر کل رهبری بازار شرکت تور «کوریو» نیز معتقد است رزروها برای سفر به این کشور ۵۰ درصد کاهش یافته و بازار به شکل قابل ملاحظه‌ای افت کرده است. با این‌همه برخی چنین عقیده‌ای ندارند و فکر می‌کنند به‌رغم اقدام آمریکا، سفر به کره‌شمالی افت قابل ملاحظه‌ای را تجربه نخواهد کرد، اما آمریکایی‌ها آزادی سفر به این کشور را از دست می‌دهند.

توسعه پروژه‌های گردشگری

در همین حال، یکی از کارهایی که برای جذب گردشگران از سوی آقای هان صورت گرفته، پروژه‌ای است که در تفریحگاه‌های ساحلی این کشور پیاده می‌شود و علاوه‌بر آن یک مرکز اسکی نیز در کوهستان کومگانگ که به‌دلیل زیبایی‌اش مشهور است، فراهم می‌شود. به این ترتیب به نظر می‌رسد بندر وونسان به انبوهی از برج‌ها، مراکز خرید، تفریح و سرگرمی و منطقه‌های تجاری تبدیل شده باشد که وسایل حمل‌ونقل چشمگیری در چهار باند دارد. مسیرهای هوایی از چین، روسیه و ژاپن نیز وجود دارد، اما هیچ پرواز بین‌المللی عادی تاکنون به بندر تازه ساخته شده وونسان انجام نشده است. در سال ۲۰۱۵، همکار آقای هان، ری کیونگ چول گفته بود که مذاکراتی انجام شده تا پروازهای مستقیمی به پکن و شانگهای برقرار شود. اما از آن زمان به‌دلیل رویدادهای سیاسی، کار خاصی از سوی دو طرف انجام نشده است.

اکثر گردشگران خارجی کره‌شمالی را چینی‌ها تشکیل می‌دهند، با این حال قرار است در یک طرح ۵ ساله سفرها به کوهستان کومگانگ ادامه یافته و از سرگرفته شوند. هان در نهایت خاطرنشان می‌کند: «کره‌شمالی و جنوبی باید بین خودشان همکاری کنند اما به‌دلیل تحریم‌های ایالات متحده این کار شدنی نیست. مقامات جنوبی نیز قصدی برای انجام این کار ندارند.» افزون بر این موارد، تحریم‌های آمریکا اثر منفی دیگری را نیز می‌توانند بر اقتصاد این کشور فقیر بگذارند و آن هم کاهش سرمایه‌گذاری خارجی است؛ امری که ترمزی دیگر در توسعه گردشگری این کشور خواهد بود.