دنیای اقتصاد، امیر شاملویی: کارشناسان گردشگری کمیسیون گردشگری اروپا معتقدند تقاضا برای توریسم اروپا، به‌رغم برخی نوسانات در سال‌های اخیر، مثبت و در مسیر صعودی باقی می‌ماند و خاورمیانه نیز رشد قابل ملاحظه‌ای را در سال‌های آتی تجربه خواهد کرد. براساس جدیدترین گزارش این نهاد اروپایی، به دنبال افزایش ۲ درصدی ورود گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۱۶، چشم‌اندازها برای سال جاری بین ۲ تا ۴ درصد برآورد می‌شوند؛ حتی با وجود اینکه دغدغه‌ها و نااطمینانی‌هایی پیرامون بی‌ثباتی‌های ژئوپلیتیک در برخی مقاصد و نیز برخی نگرانی‌های ایمنی و امنیتی وجود دارد. اکثر مقاصدی که گزارش‌هایی از روند ورود گردشگران به کشورهایشان ارائه کرده‌اند، رشد قابل قبولی در این دوره در زمینه تقاضای گردشگری داشته‌اند. همچنین، عملکرد خوب در این بخش با تلاش‌های قدرتمندی برای کاهش فصلی بودن همراه بوده است، سطوح پایین قیمت‌های نفت نیز در این حوزه همچنان تاثیرگذارند و مواردی همچون نرخ ارز و بهبود ارتباطات هوایی نیز نیروهای موثری در گردشگری قاره سبز هستند.

برندگان و بازندگان نبرد با فصلی بودن

تقریبا در نیمی از مقاصدی که در گزارش به آنها پرداخته شده، رشد دورقمی ورود گردشگران در طول ماه‌های نخست سال ۲۰۱۷ دیده شده است. ایسلند با رشد ۵۴ درصدی در میزان گردشگران ورودی پیشتاز رشد در قاره اروپا بوده و از بهبود و افزایش ظرفیت هوایی در مسیرهای بین‌اقیانوسی بهره‌مند شده است. این در حالی است که هم پرتغال و هم مالت به ترتیب با ۲۵ و ۲۳ درصد رشد ثابت کردند که در نبرد با فصلی بودن گردشگری، موفقیت کسب کرده‌اند. مقاصدی همچون بلغارستان، فنلاند و استونی نیز به ترتیب با رشد ۱۹، ۱۸ و ۱۳ درصدی شاهد رشد سریعی در تعداد افراد وارد شده به کشورشان بوده‌ و از مزیت ایمن بودن در ماه‌های اخیر و عدم وقوع رویدادهای ناگوار تروریستی و امنیتی سود برده‌اند.

با این حال، کشوری همچون سوئیس تنها ۳ درصد افزایش را شاهد بوده که تغییری جزئی محسوب می‌شود و به‌دلیل آن است که این کشور عمدتا مقصد زمستانی مهمی به‌شمار می‌آید و همواره با هجوم گردشگران زمستانی روبه‌رو است. بنابراین در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۷ که در فصل زمستان قرار داشته، این کشور رشد چندانی نکرده است. البته افزون بر این، قدرت نسبی فرانک سوئیس نیز در برابر سایر ارزهای معتبر جهانی یکی از عواملی است که این کشور نتواند در رقابت‌پذیری قیمتی چندان رشدی داشته باشد. بنابر گزارش کمیسیون گردشگری اروپا، ترکیه نیز با کاهش ۸درصدی در ۳ ماه نخست سال در تعداد گردشگران ورودی روبه‌رو بوده و از حملات تروریستی و کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ متضرر شده است.

پیشرانه‌ها

اطلاعات مربوط به ابتدای سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد صنعت خطوط هوایی همچنان رشد سال ۲۰۱۶ را ادامه خواهد داد که ناشی از هزینه‌های پایین سوخت و نفت نسبت به سال‌های گذشته هستند. در دو ماه نخست سال ۲۰۱۷، درآمدهای مسافر-کیلومتر تا ۳/ ۷ درصد افزایش یافت. بهبود شرایط اقتصادی در ایالات متحده همچنان سفر را از قاره آمریکا به اروپا می‌کشاند؛ درحالی‌که سفر آسیایی‌ها به این منطقه با توجه به دغدغه‌های امنیتی همچنان محتاطانه باقی مانده است. صنعت حمل‌ونقل اروپایی نیز رشد خوبی را در دو ماه نخست سال ۲۰۱۷ تجربه کرده است. در همین حال و به‌رغم بهبود شرایط اقتصادی در منطقه اروپا، باید انتظار داشته باشیم تا حدودی آثار ناشی از دغدغه‌های امنیتی را بر تقاضای گردشگری در این قاره ببینیم.

این امر به‌ویژه با موج جدید حملات تروریستی در ماه مارس در لندن و البته ماه می‌در منچستر، استکهلم و پاریس در ماه آوریل سال جاری میلادی تشدید خواهد شد. با این حال به نظر می‌رسد گردشگری در قاره سبز از بزرگ‌ترین بازارهای آن همچنان ادامه دارد. برای مثال، گردشگران آلمانی تمایل دارند از مقاصد زمستانی غیرسنتی همچون بلغارستان دیدن کنند. نااطمینانی قابل توجهی نیز پیرامون تاثیرات بالقوه جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا وجود داشته است که می‌تواند مشکلاتی را در زمینه انتقال کالا و نیروی کار در اروپا ایجاد کند. تاثیرات انتخابات آینده بریتانیا می‌تواند بر مذاکرات خروج این کشور از اتحادیه اروپا اثر بگذارد و در نتیجه می‌تواند آثار متفاوتی بر گردشگری بریتانیا داشته باشد. در حال حاضر، ورود گردشگران به بریتانیا به‌دلیل ارزان‌تر شدن پوند در برابر سایر ارزهای معتبر جهان، افزایش یافته است، اما باید منتظر وقایع بعدی بود.

3 بازار سودمند برای اروپا

براساس گزارش کمیسیون گردشگری اروپا، قدرتمند شدن دلار ایالات متحده که احتمال می‌رود در سال ۲۰۱۷ باز هم ادامه پیدا کند، بازار سفرهای خارجی این کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بزرگ‌ترین رشد از محل ورود گردشگران آمریکایی در ماه‌های نخست سال به ایسلند رسیده است که ۸۹ درصد از لحاظ ورود این گردشگران رشد داشته و پس از آن نیز پرتغال با ۴۷ درصد و صربستان با ۴۴درصد جای گرفته‌اند. ایالات متحده هنوز ۵ درصد از کل گردشگران ورودی به اروپا را تشکیل می‌دهد. در سال ۲۰۱۶ این کشور ۳/ ۲۷میلیون گردشگر به اروپا فرستاد و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۰ تعداد این گردشگران هر ساله با رشدی ۷ درصدی همراه باشد.

مقاصد اروپایی همچنین در ابتدای سال جدید از ورود گردشگران چینی به خوبی بهره‌مند شده‌اند. تنها در سال ۲۰۱۶بالغ بر ۶/ ۱۰ میلیون نفر گردشگر چینی از اروپا دیدن کردند که یک درصد نسبت به سال پیش از آن افزایش نشان می‌دهد. در سال جاری، به نظر می‌رسد اقتصاد روسیه پس از چند سال وضعیت بهتری پیدا می‌کند و جریان گردشگری از این بازار به‌دلیل این بهبود، افزایش خواهد یافت. اطلاعات موجود نشان می‌دهد چند مقصد از بهبود مجدد سفرهای خارجی شهروندان روس بهره‌مند می‌شوند که از آن جمله می‌توان به ایسلند با رشد ۱۵۷ درصدی و ترکیه با رشد ۸۸ درصدی اشاره کرد. برای ترکیه این امر به معنی افزایش گردشگران خارجی است که یکی از بازارهای اصلی و بزرگ برای آن محسوب می‌شود.

چشم‌انداز آینده همه قاره‌ها

این گزارش همچنین به پیش‌بینی وضعیت آینده گردشگری در مناطق مختلف جهان پرداخته است. در این بخش، گردشگری ورودی قاره آمریکا در سال ۲۰۱۷ با رشد ۵/ ۲ درصدی روبه‌رو خواهد بود و در سال ۲۰۱۸ نیز ۳/ ۳ درصد رشد خواهد کرد. گردشگری خروجی این قاره نیز به رشد ۲/ ۳ درصدی در سال ۲۰۱۷ و همچنین ۲۰۱۸ خواهد رسید. از نظر گردشگران خروجی نیز آمریکای شمالی در سال ۲۰۱۷ رشد ۸/ ۳ درصدی و در سال ۲۰۱۸ رشد ۴/ ۳ درصدی را تجربه خواهد کرد و منطقه کارائیب و آمریکای جنوبی و مرکزی نیز به ترتیب در سال ۲۰۱۷ رشد ۸/ ۳ و ۲/ ۱ درصدی و در سال ۲۰۱۸ رشد ۹/ ۳ و ۵/ ۲ درصدی را از سر خواهند گذراند. قاره اروپا نیز که در سال ۲۰۱۶ رشد ۲/ ۲ درصدی را در زمینه ورود گردشگران شاهد بوده است، در سال ۲۰۱۷ با رشد ۶/ ۳ درصدی و در سال ۲۰۱۷ با رشد ۳/ ۴ درصدی در این مورد روبه‌رو خواهد بود.

گردشگران خروجی این قاره که در سال ۲۰۱۶ با رشدی ۸/ ۳ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه بود، در سال ۲۰۱۷ به رشد ۵/ ۳ درصدی دست پیدا کرده و در سال ۲۰۱۸ نیز احتمالا ۴/ ۴ درصد رشد در گردشگران خروجی را تجربه می‌کند. در این بخش، اگر به تفکیک کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهای غیرعضو بررسی را انجام دهیم، مشاهده می‌شود که پیش‌بینی برای رشد کشورهای غیرعضو عمدتا بالاتر است. در کشورهای غیرعضو در اتحادیه اروپا، میزان گردشگران ورودی در سال ۲۰۱۷ با رشد ۳/ ۵ و در سال ۲۰۱۸ با رشد ۶/ ۵ درصدی روبه‌رو خواهد بود. این در حالی است که در کشورهای عضو اتحادیه اروپا این میزان رشد به ترتیب ۳/ ۳ و ۱/ ۴ درصد برآورد می‌شود. از نظر گردشگران خروجی از مناطق نیز در سال ۲۰۱۷ انتظار می‌رود کشورهای عضو اتحادیه اروپا رشد ۵/ ۳ درصدی و کشورهای غیرعضو رشد ۳ درصدی را شاهد باشند؛ درحالی‌که در سال ۲۰۱۸ این رشد برای کشورهای عضو ۲/ ۴ درصد و برای کشورهای غیرعضو ۲/ ۵ درصد خواهد بود. این آمار حاکی از کاهش رشد گردشگران ورودی به اتحادیه اروپا باوجود مثبت بودن میزان گردشگران ورودی است.

این در حالی است که کشورهای غیرعضو اروپایی با رشد بالاتری نسبت به کشورهای عضو اتحادیه اروپا، گردشگران را خواهند پذیرفت. رشد گردشگران ورودی در سال‌ ۲۰۱۷ در منطقه اروپای مرکزی و شرقی اروپا با ۱/ ۵ درصد بیشترین مقدار است و در رتبه‌های بعدی نیز به ترتیب مناطق اروپای جنوبی و مدیترانه، اروپای شمالی و در نهایت اروپای غربی قرار دارند. برآوردها نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۸ رشد گردشگران ورودی در مناطق اروپای شرقی و مرکزی ۹/ ۴، غربی ۳/ ۴، اروپای جنوبی و مدیترانه ۱/ ۴ و اروپای شمالی ۴ درصد خواهد بود. خاورمیانه نیز رشد قابل‌ توجهی در گردشگران ورودی خود ملاحظه خواهد کرد. در سال ۲۰۱۷ این رشد به ۷/ ۴ و در سال ۲۰۱۸ به ۵/ ۵ درصد خواهد رسید. از نظر گردشگران خروجی نیز خاورمیانه رشدی ۶/ ۵ درصدی در سال ۲۰۱۷ و رشدی ۱/ ۶ درصدی در سال ۲۰۱۸ را تجربه خواهد کرد؛ به این معنا که صنعت سفر در خاورمیانه که از پایان سال ۲۰۱۴ با مشکلاتی از جمله مسائل امنیتی، تروریسم و جنگ‌های داخلی روبه‌رو شده بود، در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بهبود خواهد یافت.

بوی بهبود از توریسم خاورمیانه