دنیای اقتصاد- امیر شاملویی: شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) در تازه‌ترین گزارش خود به بررسی کلی وضعیت صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۷ پرداخته و پیش‌بینی کرده که مشارکت مستقیم بخش سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهان همچنان با رشد خوب و فزاینده‌ای نسبت به سال قبل ادامه پیدا خواهد کرد. براساس این گزارش، انتظار می‌رود در سال جاری میلادی ایجاد اشتغال با رشد کمتری نسبت به سال آینده اتفاق افتد و از این نظر باید موردتوجه قرار بگیرد؛ هرچند این میزان در بلندمدت ثبات خوبی دارد. این امر در مورد تعداد بازدیدکنندگان و گردشگران جهانی نیز موثر خواهد بود؛ اگرچه آهنگ رشد در این‌خصوص به اندازه کافی مطمئن به‌نظر می‌رسد. از نظر سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری نیز رشد سرمایه‌گذاری در گردشگری با اندکی کاهش روبه‌رو خواهد بود.

مشارکت گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهانی

مشارکت مستقیم سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهانی در سال ۲۰۱۶ از سوی WTTC معادل با ۲۳۰۶ میلیارد دلار برآورد شده بود که حدود ۱/ ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را به خود اختصاص می‌داد. پیش‌بینی‌ها برای سال ۲۰۱۷ نیز این است که این رقم با رشدی ۸/ ۳ درصدی روبه‌رو خواهد شد و به ۲/ ۲۳۹۴ میلیارد دلار خواهد رسید؛ امری که خود شاهدی محکم بر اهمیت یافتن این بخش در اقتصاد جهانی نسبت به سال گذشته است. این وضعیت طبعا در وهله نخست بر فعالیت‌های اقتصادی مستقیمی که در این‌خصوص انجام می‌شود، از جمله صنایعی همچون هتل‌ها، آژانس‌های مسافرتی، خطوط هوایی وسایر خدمات حمل‌ونقل مسافر (جز خدمات حمل‌ونقل درون شهری) اثر خواهد گذاشت. با این حال این افزایش آهنگ رشد بر فعالیت‌های دیگری همچون صنایع تفریحاتی و رستوران‌ها نیز که مستقیما از جانب گردشگران حمایت می‌شوند و تقاضای آنها تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد، اثرگذار خواهد بود. همچنین گمانه‌زنی‌ها از این قرار است که مشارکت مستقیم سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهانی تا سال ۲۰۲۷ با میانگین رشد ۴ درصد در سال به رقم ۱/ ۳۵۳۷ میلیارد دلار خواهد رسید.

در سال ۲۰۱۶ مشارکت کلی بخش سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهانی، یعنی اگر مشارکت غیرمستقیم بخش سفر و گردشگری را که شامل اثرات ناشی از سرمایه‌گذاری، زنجیره تامین و اثرات درآمدی القایی است به مشارکت مستقیم گردشگری در تولید ناخالص داخلی اضافه کنیم، به ۳/ ۷۶۱۳ میلیارد دلار رسید که معادل ۲/ ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی است. طبق گزارش WTTC، انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۷ این میزان با رشدی ۶/ ۳ درصدی همراه باشد ولی با رسیدن به رقم ۷/ ۷۸۸۴ میلیارد دلار همچنان همان مقدار از سهم تولید ناخالص داخلی جهانی را در اختیار داشته باشد. انتظار بر این است که این شاخص با افزایش سالانه ۹/ ۳ درصدی در سال ۲۰۲۷ به ۹/ ۱۱۵۱۲ برسد که رقمی معادل ۴/ ۱۱ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان در آن سال خواهد بود و این امر نیز به معنی افزایش سهم گردشگری در اقتصاد جهانی و مهم‌تر شدن این صنعت خواهد بود.

گردشگری و اشتغال در سال 2017

بنا بر گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری، بخش سفر و گردشگری در سال ۲۰۱۶ توانست به‌طور مستقیم ۱۰۸ میلیون و ۷۴۱ هزار شغل به خود اختصاص دهد که رقمی حدود ۶/ ۳ درصد از اشتغال کل را تشکیل می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۱۷ نیز با رشد ۱/ ۲ درصدی این میزان به ۱۱۱ میلیون و ۱۳ هزار شغل برسد که از نظر سهم از اشتغال کل تفاوتی در آن مشاهده نمی‌شود. این میزان اشتغال بیشتر مربوط به هتل‌ها، آژانس‌های مسافرتی، خطوط هوایی و سایر خدمات حمل‌ونقل (به جز خدمات حمل‌ونقل درون شهری) است. همچنین بخشی از این اشتغال از سوی رستوران‌ها و صنایع تفریحی مختلف ایجاد می‌شود.

طبق این گزارش، مشارکت کلی بخش سفر و گردشگری در اشتغال با در نظر گرفتن اثرات گسترده‌تری که این صنعت بر سرمایه‌گذاری، زنجیره تامین و درآمدهای القایی داشته است، در سال ۲۰۱۶ به ۲۹۲ میلیون و ۲۲۰ هزار شغل رسید که حدود ۶/ ۹ درصد از کل اشتغال جهانی را تشکیل می‌دهد. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که اشتغال با رشدی ۹/ ۱ درصدی در سال ۲۰۱۷ روبه‌رو خواهد بود و به ۲۹۷ میلیون و ۸۹۶ هزار نفر خواهد رسید که معادل با ۷/ ۹ درصد از اشتغال کل جهانی خواهد بود. گمانه‌زنی‌ها حاکی از این است که تا سال ۲۰۲۷، بخش سفر و گردشگری حدود ۳۸۱ میلیون و ۷۰۰ هزار شغل را در بر می‌گیرد که معادل ۱/ ۱۱ درصد اشتغال جهانی است و به‌طور متوسط نشان‌دهنده رشد سالانه ۵/ ۲ درصدی میزان اشتغال تا آن سال خواهد بود.

تغییر تعداد گردشگران جهانی و سرمایه‌گذاری گردشگری

در ادامه گزارشی که شورای جهانی سفر و گردشگری منتشر کرده است به وضعیت مخارج پولی بازدیدکنندگان خارجی از یک کشور (که همان صادرات گردشگر نیز خوانده می‌شود) اشاره شده و آن را عاملی کلیدی در مشارکت مستقیم بخش سفر و گردشگری در اقتصاد عنوان کرده است. در سال ۲۰۱۶ مخارج پولی گردشگران بازدیدکننده به ۵/ ۱۴۰۱ میلیارد دلار می‌رسید و این در حالی است که در سال ۲۰۱۷ انتظار می‌رود رشدی ۵/ ۴ درصدی در این مورد دیده شود و جهان شاهد سفر حدود یک میلیارد و ۲۹۰ میلیون و ۷۸۰ هزار نفر گردشگر باشد. تا سال ۲۰۲۷ نیز پیش‌بینی شده که میزان بازدید گردشگران از کشورهای مختلف جهان در مجموع به ۲ میلیارد و ۴۲ میلیون و ۴۲۰ هزار نفر برسد که نشان از اهمیت یافتن سفر و گردشگری در سطح جهان دارد. رقم مخارجی که از سوی این گردشگران خرج می‌شود نیز به‌طور متوسط با رشد سالانه ۳/ ۴ درصدی در هر سال به ۲۲۲۱ میلیارد دلار خواهد رسید.

همچنین بررسی‌هایی که در حوزه سرمایه‌گذاری صورت گرفته نشان‌دهنده این است که بخش سفر و گردشگری در سال ۲۰۱۶ موفق به جذب سرمایه‌ای حدود ۵/ ۸۰۶ میلیارد دلار شده است. پیش‌بینی‌های شورای جهانی سفر و گردشگری حاکی از این است که این میزان در سال ۲۰۱۷ نیز با رشد ۱/ ۴ درصدی همراه خواهد بود و در طول ۱۰ سال آینده هر ساله به‌طور متوسط رشدی ۵/ ۴ درصدی را تجربه می‌کند تا در سال ۲۰۲۷ به رقم ۱/ ۱۳۰۷ میلیارد دلار دست پیدا کند. سهم بخش سفر و گردشگری از کل سرمایه‌گذاری ملی نیز از ۵/ ۴ درصد در سال ۲۰۱۷ به ۵ درصد در سال ۲۰۲۷ افزایش خواهد یافت.

براساس گزارش مذکور، مخارج مربوط به سفرهای تفریحی و فراغتی ۸/ ۷۶ درصد از کل تولید ناخالص داخلی مستقیم این صنعت را در سال ۲۰۱۶ تشکیل می‌دادند و در عوض، سفرهای تجاری نیز حدود ۲/ ۲۳ درصد از کل مخارج صورت گرفته در این صنعت را در اختیار داشتند. پیش‌بینی‌ها بیانگر آن است که در سال ۲۰۱۷ با رشدی ۹/ ۳ درصدی در بخش سفرهای تفریحی روبه‌رو خواهیم بود و این رشد سالانه به‌طور متوسط با آهنگ ۱/ ۴ درصدی افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر، انتظار می‌رود مخارج مربوط به سفرهای تجاری نیز با رشد ۴ درصدی در سال ۲۰۱۷ روبه‌رو باشد و پس از آن در طول ۱۰ سال آینده منتهی به ۲۰۲۷ به‌طور متوسط در هر سال با آهنگ ۷/ ۳ درصدی رشد کند.

از طرفی، بررسی مخارج مربوط به سفرهای داخلی و خارجی گویای آن است که ۸/ ۷۱ درصد از تولید ناخالص داخلی مستقیم بخش سفر و گردشگری در سال ۲۰۱۶ مربوط به سفرهای داخلی بوده؛ در حالی که ۲/ ۲۸ درصد از آن متعلق به بازدیدکنندگان خارجی بوده است. انتظارها بر این است که مخارج سفرهای داخلی در سال ۲۰۱۷ با رشد ۷/ ۳ درصدی مواجه شود و پس از آن نیز در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۷ به‌طور متوسط سالانه ۹/ ۳ درصد رشد کند. همچنین، به نظر می‌رسد صادرات گردشگری یا همان میزان بازدیدکنندگان خارجی از کشورهای جهان در سال ۲۰۱۷ رشد ۵/ ۴ درصدی را تجربه کند و پس از آن نیز در فاصله ۱۰ سال آینده به‌طور متوسط در طول هر سال تا ۲۰۲۷ رشدی ۳/ ۴ درصدی را تجربه خواهد کرد.