در دام تکرار

احمد روستا
استاد دانشگاه شهید بهشتی

اگرچه گردشگری ایران در سال 95 همچون دیگر حوزه‌ها و به روال اکثر سال‌ها، دستخوش تغییرات گوناگونی شده است، اما باید تاکید کرد که این اتفاقات به هیچ عنوان با ظرفیت‌های این صنعت در کشور همخوان و متناسب نیست؛ چنانچه در این سال به سیاق سنوات گذشته، روال انجام امور با کندی همراه بوده و شفافیت لازم در خصوص اتفاقات جاری در این حوزه وجود ندارد. علاوه‌بر اینها، آتش گلایه فعالان گردشگری از عدم ثبات مدیران در نهاد متولی این صنعت، یکبار دیگر با تغییر رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شعله‌ور شد. در واقع، تغییر مدیران با توقف پروژه‌های گردشگری کشور سبب شکل‌گیری بلاتکلیفی در کلیه فعالیت‌های این حوزه شده و به صورتی مضاعف به عقب‌ماندگی کشور در عرصه این صنعت رو به رشد جهانی دامن می‌زند.

نکته بعدی، تناقض گفتار و عمل مدیران دولتی، در تشریح اختیارات و جایگاه بخش خصوصی است. موضوعی که با وجود تکرار و اصرار نهاد متولی گردشگری کشور بر واگذاری امور به نهادهای غیردولتی، در عمل محقق نمی‌شود و در حد شعار باقی می‌ماند. از این‌رو، بخش خصوصی هم به‌دلیل شفاف نبودن تصمیمات و تعارضات مکرر، نمی‌تواند فعالیت‌های خود را در آرامش و ثبات پیگیری کند و این در حالی است که صنعت گردشگری کشور، نیازمند توسعه با آهنگی بسیار سریع‌تر از آهنگ جهانی است؛ موضوعی که نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان و بنابراین ورود بخش خصوصی است. از سوی دیگر، سال 95 به‌دلیل مصادف بودن با سال پایانی دولت، به‌دلیل شرایطی که همواره به‌دلیل این تقارن‌ها اتفاق می‌افتد، سالی متفاوت بوده است.

انفعال در سال پایانی دوره‌های ریاست‌جمهوری، کلیه تصمیمات و فعالیت‌ها را دچار نوعی بلاتکلیفی می‌کند و همگان در انتظار این هستند که ببینند چه اتفاقی در انتخابات پیش رو خواهد افتاد. اما حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، موضوع دیگری است که در سال 95 همچون دیگر سال‌ها بسیار بر آن تاکید شد؛ با این‌همه باید متذکر شد که نحوه حضور ایران در نمایشگاه‌های جهانی باز هم به همان صورت قبل بوده است. در واقع این تکرار در دیگر مسائل نیز به چشم می‌خورد و درحالی‌که همایش‌ها بر اساس موضوعات روز برگزار می‌شوند و شعارها همواره پرطمطراق هستند، در عمل شاهد تکرار همیشگی هستیم. از جمله اینکه هنوز نتوانسته‌ایم برای تبلیغات گردشگری کشور گامی اساسی برداریم یا اینکه در مورد برندسازی که یکی از الزامات حضور گردشگری ایران در بازارهای جهانی است، اقدامی سازنده و راهگشا انجام دهیم.