حمید ضرغام بروجنى/ علی‌اصغر شالبافیان
منبع: کتاب سیاست‌هاى گردشگرى کشورها (مطالعه تطبیقی)

وزارت گردشگری مکزیک نهاد متولی امور گردشگری دولت فدرال است که وظیفه قانونی تدوین، هماهنگی و اجرای خط‌مشی گردشگری را بر ‌عهده دارد. به‌دنبال انتخابات ریاست‌جمهوری مکزیک، که هر 6 سال یک‌بار برگزار می‌شود، ممکن است جوانب مختلف خط‌مشی گردشگری نیز تغییر کند. در طول نیم‌سال نخست هر دولت جدید، برنامه توسعه ملی و برنامه بخش‌های مختلف اقتصادی نظیر گردشگری، از طرف قوه مجریه تدوین می‌شود. براساس قانون جامع گردشگری 2009، وزارت گردشگری مسوول جمع‌آوری، سازماندهی و انتشار آمار مرتبط با گردشگری است. براساس همین قانون، انعقاد توافق‌نامه‌های بین‌المللی در زمینه‌های افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و تبلیغ گردشگری نیز به‌عهده این وزارتخانه است. ضمنا، از سال 2007، وزارت گردشگری عضو دائم کمیسیون اقتصادی و رقابت‌پذیری و کمیسیون گردشگری و زیرساخت در هیات دولت فدرال شده است.

همچنین، 26 ایالت از بین 31 ایالت کشور، گردشگری را یکی از حوزه‌های مهم مسوولیت خود در نظر گرفته‌اند. همه نهادهای فدرال، صندوق‌های فدرال را با منابع خودشان، هم برای اجرای برنامه‌های سرمایه‌گذاری سالانه دولت به‌منظور بهبود زیرساخت گردشگری محلی و هم برای اقدامات توسعه گردشگری در داخل و خارج از کشور مطابقت می‌دهند. از سوی دیگر وزارت گردشگری در همکاری با وزارت اقتصاد برنامه‌ای برای بهبود استفاده از تکنولوژی اطلاعات در بنگاه‌های کوچک و متوسط گردشگری تدوین کرده است. به این ترتیب شرکت‌ها پنجره‌ای به سوی بازارهای جهانی دارند و دولت درصدد تقویت «تجارب منحصربه‌فرد» در مقاصد گردشگری است و گزینه‌های خرید تجهیزات کامپیوتری، اتصال به شبکه اینترنت، آموزش چگونگی استفاده از پایگاه تکنولوژی برای طراحی صفحات وب آنها و مدیریت رزرواسیون‌ها و فروش‌ها به صورت برخط ازجمله مواردی هستند که دولت براساس این برنامه به تحقق آنها کمک می‌کند.

دولت‌های ایالتی به‌منظور سرمایه‌گذاری در بهبود زیرساخت‌های گردشگری و تبلیغ گردشگری در مکزیک و خارج از کشور، از وجوه دولت فدرال و منابع مالی ایالت مشترکا استفاده می‌کنند. کنگره فدرال، قانون جامع گردشگری در سال 2009 را با سه محور اصلی تصویب کرد. براساس این قانون، وزارت گردشگری اکنون تاثیر قوی و شأنی برابر با سایر وزارتخانه‌ها در خصوص تصمیمات موثر در بخش گردشگری دارد. از جمله این موارد می‌توان به سیاست‌های مهاجرت، احداث جاده به مقاصد گردشگری، مذاکره برای مسیرهای مسافرت‌های هوایی بین‌المللی و پایداری سواحل و مقاصد گردشگری اشاره کرد. علاوه‌بر این، قانون مذکور فرآیند احداث پروژه‌های گردشگری را که امکان ساخت آنها در امتداد سواحل مکزیک و دیگر مناطق کشور وجود دارد، مشخص می‌کند؛ برای این منظور، وزارتخانه گردشگری واحد تخصصی جدیدی را تاسیس کرده که در همکاری با وزارت محیط‌زیست و وزارت توسعه اجتماعی، دستورالعمل‌های ملی کاربری زمین را منتشر می‌کند. همچنین این قانون مبنایی برای همکاری بین سه سطح دولت (فدرال، ایالتی و محلی) در زمینه گردشگری است.

مسافرت و گردشگری پزشکی

دولت مکزیک برنامه بلندپروازانه‌ای برای تنوع‌بخشی به بازار گردشگری و افزایش درخور درآمدهای حاصل از آن دنبال می‌کند. به این منظور خط‌مشی توسعه گردشگری و مسافرت پزشکی تدوین شده است. مکزیک قصد دارد تا از مزیت‌های رقابتی‌اش نظیر تسهیلات پزشکی با کیفیت بالا، هزینه‌های کمتر خدمات پزشکی، اتحاد و یکپارچگی بیشتر بخش خدمات در آمریکای شمالی و قرابت فرهنگی با جمعیت اسپانیایی‌تبار در ایالات متحده، بهره‌برداری کامل کند. برای تحقق این هدف، دولت و بخش‌خصوصی در زمینه‌های بهبود هر چه بیشتر کیفیت خدمات پزشکی، جذب سرمایه‌گذار خصوصی برای احداث زیرساخت‌های جدید خصوصا در مناطقی که شهروندان کانادایی و آمریکایی اقدام به خرید خانه‌های دوم می‌کنند، ارائه مشوق برای تولید تجهیزات پزشکی در کارخانجات محلی و تاسیس آژانس‌های مسافرتی تخصصی که توانایی همه خدمات مورد نیاز گردشگری پزشکی را داشته باشند با یکدیگر همکاری می‌کنند.

گردشگری پایدار

هوآتولکو، یک تفرجگاه ساحلی در ایالت اوآخاکا، اولین مقصد آفتاب و ساحل در آمریکای لاتین است که «گواهی‌نامه جهان سبز» را دریافت کرد. با ابتکار شهروندان، گروه سبز محلی برای هدایت تلاش‌ها به سمت دستیابی به پایداری همه فعالیت‌های مرتبط با گردشگری تشکیل شد؛ برای مثال، اقداماتی به‌منظور مدیریت صحیح زباله‌های جامد، نگهداری تمیز سواحل، افزایش آگاهی جامعه و همچنین همکاری بنگاه‌های کوچک و متوسط در این زمینه شروع شد و برنامه گواهی‌نامه گردشگری پایدار با استقبال 400 شرکت گردشگری از جمله هتل‌های زنجیره‌ای پیشرو مواجه شد. این برنامه که در همکاری با اداره کل حفاظت محیط‌زیست اجرا می‌شود در پی تبعیت از قوانین زیست‌محیطی و اجرای بهترین شیوه عمل است.

توسعه فرهنگ ارزیابی

وزارت گردشگری در تلاشی نظام‌مند مشغول جمع‌آوری اطلاعات جامع‌تر و تدوین شاخص‌های عملکردی برای سنجش صحیح صنعت گردشگری است. در این میان، به‌طور خاص بر ارزیابی دقیق اثرات منابع مالی دولت که به‌منظور تبلیغ گردشگری استفاده شده‌اند، تاکید می‌شود. نرخ بازده سرمایه‌گذاری منابع مالی دولت از جمله شاخص‌های مورد توجه در این زمینه است.