دنیای اقتصاد، خوزستان، نگار نخلی: گردشگری روستایی در اغلب کشورهای توسعه‌یافته سبب رونق اقتصادی، پیشرفت روستاها و کاهش وابستگی معیشتی روستاییان به منابع آب و خاک شده است. در‌ ایران و به‌ویژه در استان خوزستان نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی ‌این استان، وجود رودخانه‌ها، دریا، سواحل بکر، میراث تاریخی و فرهنگی جا دارد صنعت گردشگری روستایی در‌این منطقه توسعه یابد و بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. روستای شلهه در شرق آبادان نمونه‌ای از ‌این روستاهاست که به‌دلیل وجود جاذبه‌های طبیعی همچون همجواری با رودخانه‌اروند و وجود نخلستان‌های گسترده به عنوان یکی از ۶ روستای منتخب برای طرح آموزش گردشگری روستایی توسط منطقه آزاد اروند انتخاب شده؛ طرحی که چند ماه قبل با هدف ورود روستاییان به حوزه گردشگری آغاز به‌کار کرده است و می‌تواند سهم بزرگی در رشد اقتصادی روستاها داشته باشد.

در همین خصوص نیما آذری مجری پروژه گردشگری روستایی می‌گوید: «هدف از اجرای ‌این طرح در استان خوزستان، شناسایی پتانسیل‌ها، ایجاد اشتغال برای روستاییان و ساماندهی گردشگری روستایی در ‌این منطقه است؛ چرا که عمدتا در آبادان و خرمشهر گردشگری جنگ و شهری به‌خصوص در فصل بهار رونق دارد اما متاسفانه همیشه جای خالی گردشگری روستایی به سبب شرایط حاکم پس از جنگ احساس می‌شود.» آذری با اشاره به پتانسیل‌های شلهه در گردشگری روستایی، ادامه می‌دهد: «‌این روستا بسیار وسیع است و ویژگی‌های متعددی دارد؛ کافی است گردشگران را ‌ایستگاه به‌ایستگاه پیش ببریم تا از آرامش و فضای خاص‌ این روستا لذت ببرند.» وی به مبحث پرنده‌نگری در حاشیه رودخانه اروند و نشان دادن شیوه کشاورزی و کار در نخلستان‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «امروزه گردشگری کشاورزی در دنیا بسیار رونق دارد و در جلگه خوزستان نیز به سبب آبرفتی بودن زمین‌ها ‌این امکان به خوبی مهیاست.»

گردشگری، آلترناتیو کشاورزی

این فعال طبیعت‌گردی خاطرنشان می‌کند: «متاسفانه در سال‌های اخیر ساخت سدهای متعدد در بالادست رودخانه‌های استان خوزستان و کاهش آب ورودی به آنها سبب شوری آب در ‌این استان شده و این مساله بر کشاورزی و زندگی مردم منطقه اثر مستقیم گذاشته؛ چرا که شوری آب کیفیت و میزان محصولات تولیدی و در پی آن درآمد روستاییان را کاهش داده است.» وی ادامه می‌دهد: «با وجود تمام مشکلات زیست‌محیطی پیش‌آمده و با توجه به ظرفیت‌های موجود در استان خوزستان، هنوز هم می‌توان از گردشگری کشاورزی برای اشتغال‌زایی روستاییان استفاده کرد.» آذری یادآور می‌شود: «مردم منطقه می‌توانند با سرمایه‌گذاری‌های کوچک و تجهیز خانه‌های خودشان به ‌این حوزه ورود و از گردشگران پذیرایی کنند. در عین حال، اگر مردم منطقه به اشتغال و درآمد برسند قطعا شاهد مهاجرت روستاییان به شهرها نخواهیم بود.» مدیر اجرایی پروژه گردشگری روستایی در پایان ابراز امیدواری می‌کند که این پروژه علاوه‌بر رونق گردشگری روستایی در منطقه، در بحث حفاظت از محیط زیست، فرهنگ و ارزش‌ها موثر باشد و اهالی منطقه را تشویق کند که بیش از پیش برای پاسداشت داشته‌هایشان بکوشند.»

شلهه از ورود گردشگران استقبال می‌کند

در همین حال، عیسی ابوالدوله از ساکنان قدیمی ‌روستای شلهه درباره اهمیت جذب گردشگر می‌گوید: «روستای شلهه پتانسیل جذب گردشگر را دارد و رفت و آمد گردشگران نه تنها سبب اشتغال‌زایی می‌شود بلکه زمینه شناخت سایر فرهنگ‌ها را نیز فراهم می‌کند.» وی با گلایه از مسوولان صنعت گردشگری، تامین امکانات لازم به‌منظور بهبود شرایط اسکان مسافران را برای روستاییان دشوار عنوان می‌کند و می‌افزاید: «ما به همان سبک قدیمی‌ از میهمانان پذیرایی می‌کنیم. همچنین برنامه‌های فراوانی برای رونق گردشگری در منطقه داریم و تلاش خواهیم کرد با طبخ غذاهای سنتی، پذیرایی با قهوه و اجرای برنامه‌ها و بازی‌های محلی، آداب و رسوم گذشتگان را زنده نگاه داریم؛ چراکه به شخصه معتقدم گردشگری می‌تواند به احیای سنت‌ها کمک کند.» وی همچنین درمورد تولید صنایع دستی در روستا توضیح می‌دهد: «در حال حاضر تولید صنایع‌دستی برای استفاده روزمره ساکنان روستاست اما در نظر داریم با ارتقای کیفیت، محصولاتی تولید کنیم که برای گردشگران جالب توجه باشد و از ‌این طریق عده‌ای از اهالی روستا امرار معاش کنند.»

ابوالدوله با اشاره به اینکه کار اصلی اهالی روستای شلهه نخل‌داری است و مردم از ‌این طریق امرار معاش می‌کنند، می‌افزاید: «آب مورد نیاز زمین‌های کشاورزی منطقه با جزر و مد تامین می‌شود اما متاسفانه از سال ۸۴ به بعد و به دنبال شوری آب وضعیت نخلستان‌ها تغییر کرده است. از سوی دیگر، در حال حاضر کم شدن بارش‌ها، ساخت سدها در بالادست و طرح‌های انتقال آب، سبب کاهش کیفیت و میزان محصولات کشاورزی شده است. از همین رو، توسعه گردشگری در ‌این روستا ضرورت دارد.»‌این نخلدار ساکن شلهه آبادان ابراز امیدواری می‌کند که با توسعه گردشگری بتوان علاوه‌بر جبران کاهش درآمدهای کشاورزی، روستای شلهه را به همگان معرفی و سنت‌ها را حفظ کرد.