زردوزی؛ هنری به درخشندگی زر
زردوزی یا گلابتون‌دوزی که در نقاط مختلف ایران به کم‌‌دوزی، گلدوزی، برودری‌‌دوزی و کمان‌دوزی شهرت‌دارد، در گذشته تولیدش در بیشتر نقاط ایران رواج داشت ولی هم اینک استان هرمزگان و به‌ویژه بندر‌لنگه، بندرعباس و میناب از مراکز عمده تولید آن به‌‌حساب می‌آیند. گلابتون طلائی است که از حدیده کشیده و به هیات ریسمان‌های باریک ساخته باشند و گلابتون‌دوزی نوعی دوزندگی است که جنبه تزئینی دارد و در آن نخ گلابتون به‌کار می‌رود. زردوزی‌های ایرانی در کل قابل تقسیم به سه دسته هستند:
۱.
زردوزی یا گلابتون‌دوزی که در نقاط مختلف ایران به کم‌‌دوزی، گلدوزی، برودری‌‌دوزی و کمان‌دوزی شهرت‌دارد، در گذشته تولیدش در بیشتر نقاط ایران رواج داشت ولی هم اینک استان هرمزگان و به‌ویژه بندر‌لنگه، بندرعباس و میناب از مراکز عمده تولید آن به‌‌حساب می‌آیند. گلابتون طلائی است که از حدیده کشیده و به هیات ریسمان‌های باریک ساخته باشند و گلابتون‌دوزی نوعی دوزندگی است که جنبه تزئینی دارد و در آن نخ گلابتون به‌کار می‌رود.زردوزی‌های ایرانی در کل قابل تقسیم به سه دسته هستند:
۱. گونهای که زمینه اصلی پارچه را سراسر بخیه می‌پوشاند تا زمینه تازه‌ای از رنگ و نقش پدید آید؛ مانند سوزن‌دوزی‌های بلوچ و قلاب‌دوزی رشت و پته‌دوزی کرمان.
۲. گونهای که روی پارچه نقش چندانی دوخته نمی‌شود، بلکه با عبور نخ‌های رنگین از لابه‌لای تارو پود پارچه و دوختن این الیاف به یکدیگر، پارچه ساده حالتی مشبک و رنگین به خود می‌گیرد؛ مانند سکه‌دوزی و قلاب‌دوزی اصفهان.
۳. گونهای که در آن زمینه پارچه به رنگ اصلی باقیمانده و به کمک الیاف دارای روکش‌های فلزی، نقوش متنوعی روی پارچه دوخته می‌شود؛ مانند ده یک دوزی (که در حالحاضر منسوخ شده)، نقده‌دوزی، تافته‌دوزی، خوس‌دوزی و زردوزی که گلابتون‌دوزی نیز نامیده می‌شود.
در حالحاضر گلابتون‌دوزی با الیاف طلا به هیچ وجه در ایران رایج نیست و گلابتون‌دوزان به‌‌جای استفاده از نخ طلا، از نخ‌‌هایی که دارای روکش فلزی زرد یا سفید است و عمدتا در کشور پاکستان تولید می‌شود، استفاده می‌کنند. این هنرمندان، به کمک قلاب نقوش متنوعی را که اکثرا نیز ملهم از بینش‌ها و برداشت‌های شخصی‌شان است، روی پارچه می‌دوزند.
تولیدکنندگان اصلی مصنوعات گلابتون‌دوزی‌‌شده در استان هرمزگان، بیشتر زنان هستند و به‌طور کلی در شهرهای بندر لنگه، بندرعباس، میناب و اکثر نقاط روستایی شهرستان‌های یادشده، کمتر خانواده‌‌ای را می‌توان یافت که زنان و دختران آن با هنر گلابتون‌دوزی آشنایی نداشته باشند.
ارسال نظر