دنیای اقتصاد: با حکم دیوان عدالت اداری، ویلای نمازی از ثبت ملی خارج شد. این بنا درحالی از فهرست آثار ثبت‌شده ملی خارج می‌شود که مبنای رای قاضی پرونده، قانون مصوب سال ۱۳۰۹ مبنی بر ثبت ملی تمامی بناهای تاریخی تا پایان دوره‌ زندیه بوده؛ قانونی که ویلای نمازی با عمر ۵۶ ساله در شمول آن قرار نگرفته و در نتیجه رای را به نفع مالک بنا مبنی بر خروج اثر از فهرست میراث ملی شکل داده است. در واکنش به این اتفاق، معاون میراث فرهنگی کشور تنها راه نجات ویلای نمازی را تملک آن توسط شهرداری عنوان کرده است. محمدحسن طالبیان در گفت‌وگو با «ایلنا» گفته است: «از شهرداری تهران خواسته‌ایم این اثر را خریداری کند، زیرا مکان مهمی در شهر است و جزو ثروت‌های مهم تهران محسوب می‌شود.» وی در ادامه اظهار امیدواری کرده که شهرداری بتواند این بنا را به تملک درآورده و تبدیل به یک مرکز فرهنگی کند. معاون میراث فرهنگی کشور همچنین تصریح کرده که تاکنون از شهرداری پاسخی دریافت نشده است.

تاریخچه اثر

به گزارش «ایسنا» ویلای نمازی در دوره پهلوی دوم، به سفارش شفیع نمازی و توسط جوپونتی، معمار مشهور ایتالیایی ساخته شد. این بنا آن‌طور که کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی تهران اعلام کرده، بعدها توسط احمد ابریشمچی فروخته شد و در سال ۱۳۹۱ نیز به نام ناصر صفری انتقال یافت؛ شخصی که پس از تملک بنا، در مرداد ماه ۱۳۹۱ از اداره ‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان تهران برای ساخت هتل ۵ ستاره در این بنای ثبت شده درخواست مجوز کرد. در همان سال، این درخواست با موافقت مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان تهران روبه‌رو و نقشه‌های معماری فاز یک این هتل نیز تایید شد. اما بعد از تغییر مدیرکل میراث فرهنگی تهران در اسفند ۹۱ و انتصاب مدیرکل جدید، وی در ۲۴ شهریور ۱۳۹۲ در نامه‌ای به شهردار وقت منطقه یک، درخواست «کان‌ لم یکن شدن» عاجل مجوز صادرشده برای ویلای نمازی را کرد. پس از شکایت مالک به دیوان عدالت اداری در بهمن ۱۳۹۴، رای به نفع مالک بنا مبنی بر خروج اثر از فهرست میراث ملی داده شد و متعاقب آن در اسفند ماه، مدیرکل میراث فرهنگی تهران درخواست تجدید نظر در مورد این حکم را به دیوان عدالت اداری تسلیم کرد. اما در نهایت، دادگاه بدوی در تیر ۱۳۹۵، رای قطعی به خروج ویلای نمازی از فهرست آثار ملی را صادر کرد.

دلایل ارزشمندی ویلای نمازی

ویلای نمازی از این جهت حائز اهمیت است که پس از تخریب ساختمان شورای برنامه‌ریزی و توسعه در بغداد، تنها اثر جوپونتی در خاورمیانه محسوب می‌شود. هر چند در حال حاضر، یونسکو در حال مرمت ساخته این معمار ایتالیایی در بغداد است؛ مرمتی که نشان از اهمیت کارهای این معمار از نگاه یونسکو دارد. از طرف دیگر، این بنا با متراژی بالغ بر ۸ هزار متر و درختان کاشته شده در آن یک شریان مهم زیست‌محیطی در شمیرانات است. همچنین ویلای نمازی در حریم بلافصل خانه رهنما قرار دارد و ساخت و تخریب این بنا، حریم و منظر این اثر ملی را نیز تخریب می‌کند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، آشفتگی معماری در تهران، هویت این شهر را مخدوش کرده و در همین حال معدود بناهای به یادگار مانده که عمدتا متعلق به دوره معاصر هستند نیز هر روز با خطر تخریب مواجه می‌شوند؛ روندی که به‌‌رغم اعتراض مکرر دوستداران میراث فرهنگی همچنان در جریان است و معلوم نیست که چرا متولیان حفظ این آثار به دنبال یافتن راه چاره‌ برای توقف آن نیستند. در این میان به نظر می‌رسد خلأ‌ها و نقایص قانونی ‌از مهم‌ترین دلایل وقوع اتفاقاتی از این دست باشد؛‌ چنانچه در مورد ویلای نمازی، عدم تجدیدنظر در قوانین، منجر به صدور حکمی شده که مبنای آن قانون تنظیم و تصویب شده در سال ۱۳۰۹ است.