حمید ضرغام بروجنی/ علی اصغر شالبافیان
منبع: کتاب سیاست‌های گردشگری کشورها(مطالعه تطبیقی)

وزارتخانه منابع، انرژی و گردشگری دولت استرالیا بر آن شده است تا سهم اقتصادی گردشگری در اقتصاد استرالیا را افزایش و این صنعت را به‌گونه‌ای توسعه دهد تا اصول زیست‌محیطی و توسعه پایدار مدنظر قرار گیرد. این وزارتخانه خط‌مشی گردشگری را به دولت پیشنهاد می‌کند که در صورت تصویب به عنوان خط‌مشی گردشگری ملی به‌کار گرفته می‌شود. خط‌مشی‌ پیشنهادی دربردارنده طیف وسیعی از موضوعات از قبیل گسترش روابط گردشگری چندجانبه و دوجانبه با دیگر کشورها، فرآیند صدور ویزا، حمل‌ونقل، گردشگری پایدار، توسعه گردشگری بومی، کیفیت گردشگری و توسعه صنعت گردشگری است.

همچنین دولت استرالیا در حال تدوین استراتژی بلندمدت گردشگری ملی است تا بتواند منافع اقتصادی صنعت گردشگری را به حداکثر برساند. در سال 2004، دولت استرالیا چهار نهاد زیر را با هم ترکیب و اداره گردشگری استرالیا را تاسیس کرد:

- کمیسیون گردشگری استرالیا که وظیفه‌اش بازاریابی گردشگری در عرصه بین‌المللی بود.

- سازمان سی استرالیا که وظیفه‌اش بازاریابی گردشگری داخلی بود.

- اداره تحقیقات گردشگری که وظیفه پژوهش و آمار گردشگری را به عهده داشت.

- شورای بین‌المللی گردشگری که وظیفه پیش‌بینی بازار گردشگری را به عهده داشت.

اداره گردشگری استرالیا مسوولیت توسعه بازار، بازاریابی گردشگری داخلی و بین‌المللی، توسعه گردشگری کسب‌وکار و رویدادها، فعالیت‌های پژوهشی و گردشگری و پیش‌بینی روند بازار گردشگری را به عهده دارد. دولت‌های ایالتی و منطقه‌ای استرالیا نیز گردشگری را در ساختار اداری خود لحاظ کرده‌اند. وظایف این دولت‌ها هم شامل فعالیت‌های ترفیعی داخلی و بین‌المللی می‌شود و هم فعالیت‌های توسعه‌ای صنعت گردشگری را دربرمی‌گیرد. شورای وزرای گردشگری، زمینه‌ای را برای مشورت وزرای گردشگری دولت با یکدیگر در سطوح ملی، ایالتی و محلی و هماهنگی هر چه بهتر آنها برای اجرای خط‌مشی گردشگری ملی فراهم می‌آورد. در کنار اداره گردشگری استرالیا، دولت خود به صورت مستقل اعتبارات موردنیاز برخی برنامه‌ها و فعالیت‌ها را تامین می‌کند که نمونه‌‌هایی از آن به شرح زیر است:

- در فاصله سال‌های 2004 تا 2008، دولت استرالیا 5/ 3 میلیون دلار استرالیا به برنامه توسعه گردشگری استرالیا تخصیص داد تا تنوع محصولات و خدمات گردشگری خود را افزایش دهد. تا به امروز، بیش از 180 پروژه‌ گردشگری در سراسر استرالیا حمایت شده است.

- در سال 2006، دولت استرالیا 9/ 3 میلیون دلار استرالیا برای تقویت اجرای «طرح مقصد تایید‌شده توسط چین» تخصیص داد.

- به دنبال کاهش ظرفیت خطوط هوایی منطقه کویینزلند شمالی، دولت 4 میلیون دلار استرالیا برای کمک به این منطقه تخصیص داد. 2 میلیون دلار از این مبلغ صرف فعالیت‌های بازاریابی و 2 میلیون دلار برای تقویت بخش عرضه صنعت گردشگری منظور شد.

استراتژی بلندمدت

در همین حال، دولت استرالیا استراتژی بلندمدت گردشگری ملی را تدوین و چشم‌انداز بلندمدت صنعت گردشگری را ترسیم و برنامه عملیاتی تحقق آن را برای دولت‌های متوالی مشخص کرده است. هدف اصلی این سیاست به حداکثر رساندن منافع اقتصادی صنعت گردشگری در اقتصاد استرالیا است. این استراتژی به تقویت بخش عرضه، مثل سرمایه‌گذاری و زیرساخت، تحقیق، مهارت و نیروی انسانی و کیفیت می‌پردازد تا بهره‌وری را افزایش دهد. ذی‌نفعان که شامل صنعت، دولت‌های ایالتی و منطقه‌ای و دوایر و سازمان‌های گردشگری هستند، در توسعه استراتژی، همفکری و مشورت کرده‌اند.

ارزیابی برنامه توسعه گردشگری استرالیا

برنامه توسعه گردشگری استرالیا، یک برنامه شدیدا رقابتی و اعطای مشوق‌های مالی آن بر مبنای شایستگی است. هدف این برنامه کمک به بخش خصوصی برای افزایش رقابت‌پذیری استرالیا به‌عنوان یک مقصد گردشگری عنوان می‌شود. ارزیابی این برنامه اطلاعات ارزشمندی را در طراحی برنامه‌های آینده گردشگری در اختیار خط‌مشی‌گذاران گردشگری قرار می‌دهد. برخی از مواردی که در ارزیابی مورد توجه قرار می‌گیرند، عبارت است از مشاوره با دولت‌های محلی و سازمان‌های مرتبط با گردشگری؛ بررسی میزان اثربخشی کمک‌های مالی دولت به دریافت‌کنندگان (پیمایش پروژه‌های موفق، ناموفق و دلایل آنها) و مصاحبه با متقاضیان بسیار شایسته‌ای که به خاطر محدودیت‌های بودجه‌ای موفق به دریافت کمک‌های مالی نشده‌اند. از سوی دیگر برنامه توسعه گردشگری استرالیا با اهدافی نظیر توجه بیشتر به نوآوری و کیفیت؛ حصول اطمینان از اینکه تامین مالی پروژه‌ها به تحقق دستاوردهای راهبردی صنعت گردشگری کمک می‌کند و براساس این برنامه، بتوان طیف وسیعی از صنعت گردشگری را حمایت کرد، بازبینی شده است. همچنین دولت استرالیا در حال اجرای چارچوب اعتبارگذاری گردشگری ملی است و در تلاش است تا چندین روش موجود اعتبارگذاری در بخش‌های دولتی و خصوصی را زیر یک چتر جمع کند.