روندهای بازار جهانی سفر 2016

دنیای اقتصاد، امیر شاملویی: در سال‌های اخیر، بازار جهانی سفر با همکاری بیزینس مانیتور دست به انتشار روندهای بازار جهانی سفر و مطالعات موردی در این خصوص زده است. امسال نیز همانند سال‌های گذشته این موسسه تحقیقاتی معروف بین‌المللی گزارش خود را که بر بازار جهانی سفر و آینده آن مبتنی است، در معرض بررسی قرار داده است. یافته‌های اصلی یورومانیتور حاکی از آن است که در کشورهای مختلفی نظیر ایالات‌متحده آمریکا، بریتانیا، اروپا و خاورمیانه تغییراتی در صنعت سفر در حال رخ دادن است. در قاره آمریکا همزیستی در برخی تورها از جمله بخش‌های در حال رونق سفر است. از سوی دیگر انتظارات از تعادل میان کار و زندگی و نیز سفر به سراسر جهان هم در حال تغییر است. در بریتانیا پروازهای فراصوت بار دیگر بازخواهند گشت و زمان پرواز در مسیرهای محبوب کاهش خواهد یافت. علاوه بر آن مقاصد جدیدی نیز افتتاح خواهند شد. همچنین برای اروپایی‌ها که در جست‌وجوی سبک‌های زندگی سالم‌تر هستند اما زمان کمتری برای این کار در اختیار دارند، سفرهای کوتاه و ماجراجویی‌های کوچک می‌تواند مورد توجه واقع شود.

هیات‌های گردشگری ملی در جست‌وجوی مکان‌های تاریخی هستند تا جاذبه‌هایی را برای گردشگران پیدا کنند و با توسعه و ارتقای بخش گردشگری در خاورمیانه این امر می‌تواند موفقیتی برای این کشورها به‌شمار رود. از سوی دیگر در آفریقا نیز صنعت سفر رو به بهبودی و ارتقا و تعداد گردشگران سافاری سنتی همراه با مدیتیشن، یوگا و خدمات اسپا در کشورهای این قاره رو به افزایش است. آسیا نیز با گسترش پارک‌های موضوعی و با مقاصد مختلف در کشورهایی نظیر چین، کسب‌وکارهای بزرگی را راه انداخته است. با این حال بزرگ‌ترین بازیگر چین در این حوزه که گروه وندا است، قصد دارد کار خود را به فراسوی مرزهای این کشور انتقال دهد و با رقیبان بین‌المللی مقابله کند. در هند نیز گردشگری در حال قدرت بخشیدن به زنان است و فرصت‌هایی برای آنان فراهم می‌کند تا وارد اقتصاد رسمی شوند. این فرصت‌ها که از سوی دولت حمایت می‌شوند با کمک برخی استارت‌آپ‌ها بر زنان تمرکز دارند.

چشم‌انداز آماری

در همین حال، دورنمای اقتصادی جهان در اغلب کشورهای توسعه‌یافته نامطمئن به‌نظر می‌رسد و نشان‌دهنده این است که رشد کند بوده و اقتصاد کشورهای نوظهور در تلاش برای حفظ پیشرفت‌های بیشتری هستند. افزایش تهدید تروریسم، انتخابات ریاست جمهوری ایالات‌متحده آمریکا و جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا همگی منجر به بروز نااطمینانی‌هایی در سراسر جهان شده و بر رشد و پایداری اقتصادی تاثیر گذاشته‌اند. با وجود این، میزان ورود گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۱۶ رکورد دیگری برای سفرها ثبت کرده و نسبت به سال ۲۰۱۵ افزایش نشان داده و به تعداد ۲/ ۱ میلیارد سفر در سراسر جهان رسیده است. از سوی دیگر، فروش محصولات مرتبط با سفر، در سال ۲۰۱۵ به ۱/ ۲ تریلیون دلار می‌‌رسید و انتظار می‌رود که تا سال ۲۰۲۰ به ۵/ ۲ تریلیون دلار نیز برسد. این افزایش با تطبیق با فناوری‌های جدید و مدل‌های تجاری متنوع همراه بوده است.

سفرهای داخلی نیز عملکرد خوبی در سال ۲۰۱۶ داشته‌اند. این سفرها که در سال ۲۰۱۵ بیش از ۹ میلیارد سفر بودند، با رشد قدرتمند حدودا ۱/ ۶ درصدی همراه بوده‌اند، زیرا مصرف‌کنندگان می‌خواهند از کشورهای خود نیز بهره‌مند شوند و اغلب اولین سفرشان را تجربه کرده‌اند. عواید گردشگری داخلی در سال ۲۰۱۵ رشد فوق‌العاده‌ای را تجربه کرده و به بیش از ۶/ ۱میلیارد دلار رسیده و آسیا-اقیانوسیه مهم‌ترین بخش در توسعه و گسترش مخارج گردشگری بوده است. سفر آنلاین و سفر با استفاده از تلفن همراه همچنان در سراسر جهان در حال گسترش است و با رشد اطمینان مصرف‌کنندگان در مناطق در حال ظهور برای پرداخت‌های تلفن همراه، تقویت می‌شود. به هر صورت، اکثریت سفرهای با استفاده از تلفن همراه، سهم خود را از کاستن سایر روش‌های آنلاین مانند استفاده از رایانه شخصی به‌دست می‌آورند و البته گردشگری آفلاین هنوز طبق برآوردها ارزش جهانی بیشتری نسبت به گردشگری آنلاین تا سال ۲۰۲۰ خواهد داشت.

سفر در مناطق مختلف جهان

در قاره آمریکا ورود گردشگران، هم برحسب تعداد سفر و هم براساس عواید حاصله، در آمریکای شمالی و آمریکای لاتین رو به افزایش است؛ تاجایی که رشد قدرتمند در شیلی و کوبا منجر به افزایش ورود گردشگران به آمریکای لاتین در سال ۲۰۱۵ شد. آمریکای شمالی نیز منطقه‌ای قدرتمند و پایدار برای عرضه‌کنندگان صنعت اقامت به‌شمار می‌رود که با افزایش اجاره‌های کوتاه‌مدت مورد حمایت قرار گرفته است اما هتل‌ها نیز به رشد خود هم در جذب گردشگران داخلی و هم گردشگران بین‌المللی ادامه می‌دهند. جوامع اشتراکی دهه‌ها در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف وجود داشته‌اند و گاهی افرادی وجود دارند که در جست‌وجوی زندگی در شرایطی خارج از جریان اصلی هستند. به هر صورت، تعداد استارت‌آپ‌هایی که این نوع همزیستی را پیشنهاد می‌دهند و همه تسهیلات لازم را برای این کار نیز در اختیار می‌گذارند تا نسل‌های جوان‌تر را با اجاره‌های کمتری به موقعیت‌های مطلوبی جذب کنند، در حال افزایش است. افزایش انعطاف‌پذیری در مشاغل، محبوبیت سفر به‌صورت تک‌نفره را افزایش داده است و به مردم کمک می‌کند فرصت‌های مختلف سفر را به‌خصوص سفرهای مبنی بر همزیستی، بیشتر تجربه کنند.

در بریتانیا، میزان ورود گردشگران به این کشور از سال ۲۰۱۳ رشد قابل توجهی داشته است، علاوه بر این، در نتیجه جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا و نااطمینانی حاصل از آن، ارزش پوند در تابستان ۲۰۱۶ کاهش یافت که این امر برای بازدیدکنندگان از این کشور خبری بسیار خوب بود. با این همه زمانی که مصرف‌کنندگان به‌طور فزاینده‌ای به خطوط هوایی کم‌هزینه و اجاره محل‌های خصوصی روبیاورند تا هزینه سفر خود را کاهش دهند، خطوط هوایی و صنعت اقامت این کشور نیز رشد محدودی را تجربه می‌کنند. در همین حال سفر هوایی مسافربری فراصوت نیز دوباره در حال بازگشت به این کشور است و در این صورت تبدیل به یکی از بازیگران کلیدی در بازار می‌شود که از نظر اقتصادی برای بسیاری از مشتریان سفر را مقرون به صرفه می‌کند. این اتفاق پس از کنار گذاشتن کنکورد در سال ۲۰۰۳ که نخستین جت مسافربری بود، دوباره در حال رخ دادن است. یکی از مهم‌ترین شرکت‌های بریتانیا به نام ویرجین گروپ در حال سرمایه‌گذاری در یک استارت‌آپ است که نسل جدیدی از جت‌های ماورای صوت را که ۶/ ۲ برابر جت‌های معمولی سرعت دارد، ایجاد کنند. در صورت تحقق برنامه‌های این شرکت، پروازهای لندن تا نیویورک تنها حدود ۳ ساعت طول خواهد کشید و هزینه جدید، قیمتی در حدود ۵ هزار دلار به ازای هر فرد خواهد بود.

در بخش مربوط به خاورمیانه در این گزارش، به تداوم مشکلات امنیتی و ناپایداری که بر گردشگری تاثیرگذار است، اشاره شده؛ اما همچنان از رشد ورود گردشگران به کشورهایی همانند امارات متحده عربی و عربستان سعودی در سال ۲۰۱۵ خبر داده است. با این حال، طبق پیش‌بینی این نهاد تا سال ۲۰۲۰ رشد ورود گردشگران در این دو کشور کاهش خواهد یافت. خطوط هوایی به دلیل برخورداری از سوخت ارزان، به صنعت سفر در این کشورها کمک می‌کنند، اما رشد اقتصادی در برخی از کشورهای تولیدکننده نفت وضعیت مناسبی ندارد. از سوی دیگر، فروش سفرها با استفاده از تلفن همراه برای ساکنان این منطقه رشد چشمگیری داشته و به‌عنوان مثال، عربستان سعودی با رشد ۶۸درصدی در این حوزه در سال ۲۰۱۵ روبه‌رو بوده؛ امری که نشان‌دهنده ظرفیت استفاده از تلفن همراه و فناوری‌ها و ظرفیت‌های مربوط به آن در این منطقه است.