اثر پروانه‌ای ترامپ بر گردشگری جهانی

دنیای اقتصاد، امیر شاملویی: دیروز انتخابات آمریکا آغاز شد و حالا چشم‌ جهانیان به این رویداد مهم جهانی دوخته شده است تا نام کسی را که از درون صندوق‌های آرای مردم آمریکا بیرون خواهد آمد و به‌عنوان مهم‌ترین فرد تاثیرگذار در سیاست و اقتصاد جهان عمل می‌کند، بشناسند. بازارها پیشاپیش از کلینتون حمایت کرده‌اند و انتخاب ترامپ می‌تواند ضربه‌ای برای اقتصاد جهانی و بازارهای سهام باشد؛ امری که خود می‌تواند به‌طور کلی بر کشورهای دیگر نیز در یک اثر پروانه‌ای تاثیر بگذارد. ترامپ که از آغاز حضورش با جنجال‌ و هیاهو خود را مطرح کرده است، در صورت انتخاب شدن به سمت ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند اثرات بسیار مهمی بر گردشگری جهانی نیز به‌عنوان یکی از بخش‌های مهم اقتصاد بگذارد. از جدال ترامپ با چینی‌ها گرفته تا منع سفر مسلمانان همگی می‌توانند پیامدهایی منفی برای گردشگری ورودی و خروجی آمریکا داشته باشند. علاوه‌بر این برند گردشگری آمریکا نیز ممکن است تحت تاثیر حرف‌های ترامپ قرار گیرد. همچنین احتمال عکس‌العمل سیاسی چینی‌ها نسبت به مواضع ضد تجارت با این کشور و استفاده سیاسی آنها از اهرم گردشگری می‌تواند نوعی جنگ بدون سلاح را بین آنها ایجاد کند؛ نبردی که در یک سوی آن بخش گردشگری ایستاده است.

‌بازی امپراتوران سیاست در میدان گردشگری

درحالی‌که برخی از گردشگران چینی ممکن است درباره کسب تجربه دست اولی در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا کنجکاو باشند، اطلاعات نشان می‌دهند انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند گردشگران چینی را از بازدید از آمریکا در طول دوره انتخابات بترساند. گردشگران چینی که با مفهوم انتخاب مستقیم روسای جمهور بیگانه هستند، ممکن است انتخابات ۲۰۱۶ ایالات متحده را نمایش جالبی از کارکرد دموکراسی آمریکایی بدانند، اما گروه‌های تورگردان می‌گویند که احتمالا در طول مدت انتخابات گروه‌های کمتری از گردشگران این کشور وارد ایالات متحده آمریکا خواهند شد. مطمئنا کاندیداهای ناخوشایند ریاست‌جمهوری این دوره، دونالد ترامپ و هیلاری کلینتون که بسیاری از مفسران انتخاب آنان را بدترین انتخابات تاکنون می‌دانند، می‌توانند منجر به استفاده دولت چین از ابزار قدرتمند قانونی خود در حوزه گردشگری شوند. این حربه قانونی به حزب کمونیست چین این امکان را می‌دهد که گردشگری خارجی خود به کشور دیگری را محدود کند. در حقیقت، مطبوعات آزاد هنگ‌کنگ این انتخابات را «هدیه‌ای برای پروپاگاندای چینی» می‌دانند و به سندی از دولت چین در سال ۲۰۱۳ اشاره می‌کنند که طبق آن دموکراسی مبتنی بر قانون اساسی یکی از تهدیدات بسیار مهم برای قوانین حزب کمونیست چین محسوب می‌شد.

در یک انتخابات دیگر در سال ۲۰۱۶، تایوان در یک پیروزی غیرمنتظره تسای‌اینگ‌ون را که به دنبال استقلال تایوان بود، به قدرت رساند. چینی‌ها به این امر با بدبینی نگاه می‌کنند و همین موجب بروز اثرات منفی بر گردشگری چینی‌ها در این کشور شد که هنوز موضوعی داغ در محافل سیاسی تایوان است. هرچند، نخستین ضربه حتی قبل از انتخاب وی به تایوان وارد شد زیرا حزب کمونیست چین بازدید از این کشور را در زمان برگزاری انتخابات منع کرد که موجب کاهش تعداد گردشگران به این کشور شد. تورگردانان ساکن در تایپه پایتخت تایوان، طبق اظهاراتی که در نشریه تایپه تایمز منتشر شد، ذکر کردند تعداد متقاضیان آنان در طول هفته‌های انتخاباتی تا ۵۰‌درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، مسافران مستقل با چشم‌انداز تجربه دست اولی از انتخابات به این کشور سفر کردند.

حتی با وجود اینکه روابط چین با انتخابات تایوان حساس‌تر از روابط این کشور با انتخابات ایالات متحده آمریکا است، می‌تواند جوی ایجاد کند که همین امر در مورد انتخابات آمریکا نیز مصداق پیدا کند. شرکت «جینگ تراول» برای روشن شدن وضعیت، تحقیقاتی انجام داده است تا دریابد گردشگران چینی که در طول ماه انتخاباتی سال ۲۰۰۸ و ۲۰۱۲ به ایالات‌متحده آمریکا رفته بودند، چگونه عمل کرده بودند و به این ترتیب، اطلاعات مربوط به ورود ماهانه از سوی سازمان وزارت بازرگانی را تحلیل کرد. در نمودار می‌توان تفاوت موجود میان رشد گردشگری در ماه نوامبر و میانگین نرخ رشد ماهانه گردشگری چین را مشاهده کرد و با سال‌های انتخاباتی ۲۰۰۸ و ۲۰۱۲ مقایسه کرد. برای مثال، رشد گردشگری در ماه نوامبر سال ۲۰۰۷ برابر با ۶/ ۱۲ درصد و میانگین نرخ رشد ماهانه در سال ۲۰۰۷ برابر با ۵/ ۱۸ درصد بوده است که اختلاف میان این دو به ۹/ ۵ درصد می‌رسد. این اختلاف در سال ۲۰۰۸ به ۱۴ درصد افزایش می‌یابد. در اینجا می‌توان دید بدترین آمار رشد گردشگری چینی‌ها در آمریکا، طی سال‌های برگزاری انتخابات آمریکا بوده و این علاوه‌بر اثری است که سیاست این کشور می‌تواند از نظر قانونی در جدال با سیاست‌های ضدچینی ترامپ اعمال کند. در واقع، در ۹ سال مورد بررسی در این تحقیق، بیشترین میزان اختلاف رشد گردشگری در ماه نوامبر در سال‌های انتخاباتی دیده می‌شود.

آنچه که می‌توان از اطلاعات مربوط به ماه نوامبر فهمید، آن است که به‌طور کلی این ماه نسبت به متوسط ماه‌های سال عملکرد ضعیف‌تری دارد و نرخ رشد گردشگران چینی در طول ماه نوامبر به‌طور کلی پایین‌تر از نرخ رشد کلی گردشگران ورودی چین به خاک ایالات‌متحده آمریکا است. صرف‌نظر از دوره مربوط به بحران مالی جهانی در فاصله سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۰۸، عملکرد ماه نوامبر سال ۲۰۱۲ نیز شاهدی قدرتمند برای اجتناب گردشگری ایالات‌متحده آمریکا از رشد مداوم در سال انتخاباتی است. در حقیقت حتی با احتساب سال انتخاباتی ۲۰۰۸، عملکرد ضعیف در ماه نوامبر مشخص می‌شود؛ امری که به سرعت در سال ۲۰۰۹ با جهش همراه شد، آن‌هم به‌رغم اینکه در آن سال کندترین رشد گردشگری چینی برای ورود به ایالات متحده آمریکا در طول یک دهه رخ داده بود.

به هر صورت، دلایلی وجود دارند که در مورد عملکرد چینی‌ها در طول سال انتخاباتی اخیر خوش‌بینی‌هایی داشته باشیم. برای شروع می‌توان به این فکر کرد که چین ممکن است از جو انتخاباتی به سود اهداف پروپاگاندای تبلیغاتی خود استفاده کند و بنابراین تلاشی در جهت کاهش شمار گردشگران خروجی خود به مقصد ایالات متحده آمریکا در ماه نوامبر انجام ندهد. مهم‌تر از همه اینکه شاید گردشگران انفرادی، سهم بزرگی از سفر گردشگران چینی به ایالات متحده را شکل دهند و گروه‌های تورگردان که معمولا تحت محدودیت‌های دولتی قرار دارند، چندان نتوانند جریان گردشگری خروجی را تحت تاثیر قرار دهند. در نتیجه، گردشگران انفرادی در میان اهداف پساانتخاباتی تایوان برای بهبود وضعیت صنعت گردشگری آن نیز پس از اجرای محدودیت‌های چین، قرار دارند.

درحالی‌که کاهش ورود گردشگران در روزهای حول و حوش انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ممکن است نمایش جالبی از اثرگذاری سیاست بر گردشگری باشد، اثرات کلی بر گردشگری چین به ایالات متحده آمریکا محدود است. برای گردشگران چینی امنیت یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها است؛ بنابراین بروز خشونت در روزهای انتخابات، خطر تهدیدات تروریستی یا عدم پذیرش نتیجه انتخابات از سوی هواداران ترامپ، بدون شک پایان تلخی برای گردشگری سال ۲۰۱۶ بین چین و آمریکا باقی خواهد گذاشت.

انتخابات در آمریکا، افت صنعت سفر در نیوزیلند

از سوی دیگر، بازار گردشگری خارجی ایالات‌متحده آمریکا بار دیگر پس از مدت‌ها رشد ضعیف و نه چندان دلچسب پس از بحران مالی جهانی، در برخی کشورها مانند نیوزیلند بهبود یافته و گردشگران این کشور، پس از استرالیا و چین در میان بزرگ‌ترین کشورهایی قرار می‌گیرند که در نیوزیلند پول خرج می‌کنند. مدیر یکی از شرکت‌های گردشگری، کریس‌رابرتز می‌گوید: «صنعت گردشگری نیوزیلند انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را از نزدیک تعقیب می‌کند. اگرچه برای اظهار نظر در مورد اینکه آیا این انتخابات بر سفر به نیوزیلند نیز اثر خواهد گذاشت یا خیر، زود است.» رابرتز معتقد است: «به‌طور سنتی، آمریکایی‌ها در طول سال انتخابات کمتر به سفر می‌روند؛ هرچند، ورود گردشگران از سومین بازار گردشگری بزرگ ما در ۱۲ ماه گذشته حدود ۱۴ درصد رشد کرده و به ۲۷۰ هزار نفر رسیده است. این اتفاق به‌دلیل برقراری تعدادی از خدمات پروازهای مستقیم جدید شامل مسیر هوایی هوستون در نیوزیلند به اوکلند، پرواز روزانه خطوط هوایی آمریکا بین لس‌آنجلس و اوکلند و پرواز خطوط هوایی یونایتد از سانفرانسیسکو به اوکلند افزایش یافته است.»

وی ادامه می‌دهد: «تمام این خطوط هوایی مشوق‌هایی برای پر نگه داشتن هواپیماها دارند. هرچند، اگر نتیجه انتخابات بر اقتصاد آمریکا اثر بگذارد، هر کاهشی منجر به تاثیر گذاشتن بر گردشگری آمریکا خواهد شد.» جولی رید، مدیر فروش یونایتد ایرلاین در استرالیا و نیوزیلند نیز بیان می‌کند که مردم وقتی نوبت انتخابات می‌رسد به‌دلیل عدم اطمینان در مورد نتیجه آن محتاط می‌شوند. وی عنوان می‌کند: «مردم می‌خواهند بدانند که انتخابات بر بودجه‌ها و مالیات‌ها چه اثری خواهد داشت.» درحالی‌که ماه نوامبر به‌طور سنتی می‌تواند برای سفرهای برون مرزی آمریکایی‌ها به کشوری همچون نیوزیلند بی‌رونق باشد، نیوزیلندی‌های بیشتری در این ماه به آمریکا سفر می‌کنند تا بازی تیم راگبی (نوعی فوتبال مشهور در آمریکا و نیوزیلند) خود را در شیکاگو تماشا کنند.

شعبه ارزهای خارجی فلایت سنتر که یک شرکت در امر سفر است، در این هفته گزارشی را منتشر کرد که به این هواداران هشدار می‌داد نگذارند پول تعطیلاتشان به وسیله انتخابات آمریکا «ترامپی» شود. این به آن معنی است که درحالی‌که پیروزی ترامپ می‌تواند ارزش دلار را دچار تغییراتی کند، مسافران باید از تغییرپذیری و غیرقابل پیش‌بینی بودن پرهیز کنند. دنیل جکسون، یکی از مدیران گردشگری در نیوزیلند می‌گوید: «درحالی‌که ما نمی‌دانیم از بین ترامپ و کلینتون کدام پیروز انتخابات خواهند شد، این نکته را می‌دانیم که تغییرات سیاسی ناگهانی و غیرمنتظره می‌توانند اثر معنادار و مهمی بر بازار ارز داشته باشند و بر هزینه‌کرد‌های مسافران اثر بگذارند.» حالا صنعت سفر آمریکا هم در کنار دیگر بخش‌های اقتصاد این کشور منتظر است که انتخابات تمام شود تا تکلیف خود را برای ادامه مسیر بداند.

اثر پروانه‌ای ترامپ بر گردشگری جهانی