«دنیای اقتصاد» لزوم توجه به شعار روز جهانی گردشگری را واکاوی می‌کند
منطق اقتصادی توسعه دسترس‌پذیری گردشگری
دنیای اقتصاد- امیر شاملویی: جشن روز جهانی گردشگری درحالی روز گذشته در سراسر جهان برگزار شد که شعار «گردشگری برای همه؛ارتقای دسترسی عمومی» بر تلاش برای توسعه گردشگری برای همه اقشار اعم از ناتوانان جسمی، افراد دارای معلولیت، کودکان و طبقات مختلف جامعه تاکید می‌کرد. به باور کارشناسان، تصمیم‌گیران سیاسی و صنعت گردشگری از توسعه این صنعت برای همه استقبال می‌کنند.
در همین حال تسهیل سفر و دسترس‌پذیر کردن آن برای افرادی که ناتوانی‌هایی دارند، نه تنها یکی از الزامات حقوق بشری است، بلکه همچنین فرصتی استثنایی برای توسعه کسب‌وکارها به شمار می‌آید. با این حال، تغییر در ذهنیت و الگوی توسعه خدمات گردشگری برای برآورده ساختن تقاضای این بازار بزرگ، اقدامی ضروری به نظر می‌رسد. محیط‌های قابل دسترسی و خدمات برای بهبود کیفیت محصولات گردشگری مشارکت می‌کنند و رقابت‌پذیری کلی مقاصد گردشگری را افزایش می‌دهند. بنابراین در دسترس بودن، باید جزئی ذاتی از هر سیاست و استراتژی گردشگری پایدار و پاسخگو باشد. از سوی دیگر، سازمان جهانی سلامت برآورد می‌کند ۱۵ درصد از جمعیت جهان، یعنی حدود یک میلیارد نفر، با نوعی ناتوانی یا معلولیت زندگی می‌کنند. با در نظر گرفتن اینکه جمعیت به سرعت در حال پیر شدن است، تعداد افرادی که موانعی را تجربه می‌کنند افزایش خواهد یافت. بیشتر ما نوعی از ناتوانی را در مرحله‌ای متحمل خواهیم شد و دیر یا زود ما همه نیازهای خاصی برای دسترسی به زیرساخت‌ها، خدمات و محصولات گردشگری خواهیم داشت.
اگر اروپا را به‌عنوان مثال در نظر بگیریم، بازار گردشگری قابل دسترسی حدود ۲۷ درصد کل جمعیت و ۱۲ درصد بازار گردشگری را تحت پوشش قرار می‌دهد. این ارقام بخش بزرگی از مسافران بزرگسال را در بر می‌گیرند زیرا افراد بالای ۶۰ سال حدود ۲۲درصد از جمعیت جهانی را در سال ۲۰۵۰ تشکیل می‌دهند؛ افرادی که ناتوانی‌هایی دارند یا خانواده‌هایی که فرزند کم‌سن دارند. بازار سفر قابل دسترس فرصتی طلایی برای این دسته از بازدیدکنندگان فراهم می‌کند زیرا آنها تمایل دارند غالبا در فصل‌های غیر اوج سفر به مسافرت بروند، معمولا همراه با گروه‌ها باشند، از بازدیدها بهره بیشتری ببرند و در برخی قسمت‌های جهان، آنان بیش از میانگین افراد در سفرهای خود خرج می‌کنند. از همین‌رو است که مناطق و مقاصد آینده‌نگر در حال توسعه سیاست‌های گردشگری و معیارهای عملی هستند و تنوع شرایط انسانی بر اساس سن، تحرک، حساسیت و اختلالات عقلی یا شرایط سلامت را در نظر می‌گیرند.
با یک رویکرد دقیق که سیاست‌های اجتماعی را نیز دربرمی‌گیرد، تکنیک‌های طراحی عمومی و استفاده از فناوری‌های جدید و ابزار اطلاعاتی، مدیران مقاصد و تامین‌کنندگان گردشگری می‌توانند به‌طور موثری برای بازدید‌کنندگانی که نیاز به دسترسی مناسبی دارند، تسهیلاتی فراهم کنند. تمام این اعتقادات، اساس کار سازمان جهانی گردشگری را در حوزه دسترسی گردشگری برای همه، شکل می‌دهد که در مجموعه‌ای از اقدامات خاص در سازمان‌های افراد ناتوان، جامعه مدنی، دولت‌ها و صنعت گردشگری محقق شده است.
ماموریت UNWTO
مشارکت سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در دسترسی گردشگری برای همه از سوی «کدهای اخلاقی جهانی برای گردشگری» که چارچوب بنیادی مرجع برای پاسخگویی و توسعه گردشگری پایدار است، هدایت می‌شود. ماده ۷ این کدها بر «دسترسی مستقیم و انفرادی کشف و لذت بردن از منابع سیاره و حقی برابر برای همه ساکنان جهان برای بهره‌مندی از آنها» تاکید می‌کند.
سازمان جهانی گردشگری در ۵ سال گذشته با شبکه اروپایی گردشگری قابل دسترس (ENAT) و بنیاد ONCE اسپانیا برای در بر گرفتن افراد دارای ناتوانی با همکاری سازمان‌های دیگر مشارکت داشته است تا توصیه‌های خاص و دستورالعمل‌های فنی را برای هرچه بیشتر قابل دسترس کردن مقاصد گردشگری به وجود آورند. به دنبال آن برخی گزارش‌ها توسط سازمان جهانی گردشگری منتشر شده‌اند که قصد دارند کارهای انجام شده در این راستا را کامل کنند.
در این گزارش‌ها به مطالعات موردی انجام گرفته برای هر چه بیشتر در دسترس قرار دادن گردشگری در کشورهای مختلف اشاره شده است. درحالی‌که این مثال‌ها، نمونه کوچکی از راه‌حل‌های ممکنی را در بر می‌گیرند که در دسترس بودن را مورد توجه قرار داده‌اند، اما این امیدواری وجود دارد که دیگر کشورها نیز در این راستا گام‌هایی بردارند تا در دسترس بودن را در مقاصد گردشگری سراسر دنیا گسترده‌تر کرده و تقویت کنند. نخستین گام برای انجام این کار، ایده شعار «توریسم برای همه» است. پس از آن، با کمک راهنمایی مناسب و کسب درک و بصیرت راجع به چگونگی انجام این کار، گردشگری قابل دسترس می‌تواند بخشی از تجربه بسیاری از گردشگران باشد.
اهمیت این موضوع تاجایی است که دبیر کل سازمان ملل هم در پیامی به مناسبت روز جهانی گردشگری و با نگاهی به لزوم تسهیل سفر برای همه تاکید کرده است هر کس حق دسترسی به خدمات گردشگری و فراغت را به‌طور مساوی دارد. بان کی مون نیز با اشاره به اینکه حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان با نوعی ناتوانی زندگی می‌کنند، ادامه داده است: «برخی از آنها کودکان کم سن و سال یا اشخاصی هستند که نیاز به دسترسی‌های دیگری دارند و هنوز با موانعی در دسترسی به مسائل بنیادی سفر مانند اطلاعات واضح و قابل اطمینان، حمل‌ونقل و خدمات عمومی کارآمد و محیط فیزیکی که برای هدایت و حرکت کردن آسان است، مواجه هستند. حتی با وجود فناوری‌های مدرن و امروزی، کسانی که اختلالات بینایی، شنوایی، حرکتی یا شناختی دارند در بسیاری از مقاصد گردشگری مورد توجه قرار نمی‌گیرند.»
دبیرکل سازمان جهانی گردشگری نیز در پیام خود به این مناسبت، ضمن تاکید بر اینکه گردشگری انقلابی را در ۵۰ سال گذشته تجربه کرده، گفته است: «در سال ۱۹۵۰ نزدیک به ۲۵ میلیون گردشگر بین‌المللی در سال از مرزها عبور کردند، درحالی‌که امروزه حدود ۲/ ۱ میلیارد نفر در سراسر جهان مسافرت می‌کنند. سفر کردن بخش بزرگی از زندگی بسیاری از افراد شده است. وقتی سفر می‌کنیم، با انسان‌های جدید، مکان‌های جدید و عقاید جدید آشنا می‌شویم. اغلب درک ما از جهان با بیشتر مشاهده کردن آن تغییر می‌کند. ما قطعا انسان‌های بهتری می‌شویم.»
طالب ریفاعی با یادآوری اینکه نباید فراموش کنیم برای بسیاری از ما، سفر کردن می‌تواند فرآیند تقریبا دشواری باشد، ادامه داده است: «برآورد می‌شود ۱۵ درصد جمعیت جهان با نوعی از ناتوانی یا مساله‌ای دیگر زندگی کنند. این یعنی حدود یک میلیارد نفر در جهان وجود دارند که قادر به لذت بردن از امتیازات شناختن فرهنگ‌ها، تجربه کامل طبیعت‌گردی و هیجان آغاز یک سفر برای کشف مکان‌های جدید نیستند. بنابراین در دسترس بودن برای همه باید در قلب و مرکز سیاست‌های گردشگری و استراتژی‌های کسب‌وکار قرار گیرد. این امر علاوه‌بر اهمیت حقوق انسانی، پتانسیل بازاری و فرصت کسب‌وکار زیادی نیز دارد.»
به گفته او، با توجه به پیر شدن جمعیت، تمام ما دیر یا زود از در دسترس‌پذیری عمومی گردشگری منتفع خواهیم شد. ریفاعی خاطرنشان کرده است: «وقتی روز جهانی گردشگری را جشن می‌گیریم، بیایید به یاد بیاوریم تمام شهروندان جهان را که حق تجربه تنوع باورنکردنی سیاره ما و زیبایی جهانی که در آن زندگی می‌کنیم را ندارند، بنابراین ما می‌خواهیم تمام کشورها و مقاصد، در کنار تمام ذی‌نفعان این صنعت، دسترس‌پذیری را برای تمام محیط فیزیکی، در سیستم‌های حمل‌ونقل، در تسهیلات عمومی و خدمات و کانال‌های ارتباطاتی و اطلاعاتی ارتقا دهند. برای همه شما آرزو می‌کنم روز جهانی گردشگری بسیار بسیار شاد و آینده‌ای پر از استغنا و لذت‌های تجارب سفر داشته باشید.»
همه اینها نشان می‌دهد که دنیا برای بازنگری به ارائه تمام خدمات از جمله گردشگری به افرادی که به انحای مختلف امکان کمتری برای دسترسی به آن دارند، مجهز شده و بسیاری از کشورها نیز در این زمینه اقداماتی انجام داده‌اند. کشورهای هند و اسپانیا از جمله این کشورها هستند که کارهای مثبتی در این زمینه صورت داده‌اند.
ارسال نظر