تحقق رویای کریدور گردشگری راه ابریشم؟

گروه گردشگری: به گفته مدیر منطقه‌ای یونسکو در ایران، احیای جاده ابریشم در راستای توسعه پایدار منجر به امضای ۸ تفاهم‌نامه شده و هدف اصلی این نهاد بین‌المللی توسعه محلی و فراملی این جاده است. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، استر کیش لاروش که در دومین روز و اختتامیه اجلاس شهرداران جاده ابریشم در قزوین سخن می‌گفت، با اشاره به تفاهم یونسکو با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران در این زمینه افزود: «یونسکو تحقیقات خود را در زمینه جاده ابریشم به عنوان «جاده گفتمان» از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۲ انجام داده و تاثیر این مسیر را بررسی کرده و در این میان از هزار دانشمند، محقق، پژوهشگر و اصحاب رسانه استفاده شده است.» به گفته وی، از زمان آغاز تحقیقات در مسیر پروژه، ۵ نمایشگاه بزرگ و ۵۰ همایش علمی مختلف و با هدف توسعه پایدار برگزار شده و در واقع برنامه یونسکو زنده کردن جاده ابریشم است. لاروش درباره قزوین و نقش آن در جاده ابریشم نیز خاطرنشان کرد: «قزوین شهری تاریخی است که به عنوان پایلوت شهری مسیرِ شکوفایی شناخته شده و شعرا و خوش‌نویسان بزرگی دارد.» مدیر منطقه‌ای یونسکو تاکید کرد: «جاده ابریشم در میراث فرهنگی ارزش بالایی دارد و می‌تواند در زمینه‌های مختلف فرهنگی، هنری و گردشگری تبادلات گسترده‌ای بین کشورهای مختلف ایجاد کند.»

تاکید لاروش بر نقش بخش خصوصی در احیا

تمرکز بر احیای بناهای تاریخی در مسیر جاده ابریشم یکی از مهم‌ترین مسائل مورد توجه کشورهای این جاده است. لاروش در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرنگار اعزامی ما به قزوین نیز درباره تامین مالی سایت‌های تاریخی و نقش بخش خصوصی در موفقیت احیای بناهای تاریخی گفت: «شما می‌دانید یونسکو تا چه میزان به نقش بخش خصوصی اهمیت می‌دهد؛ به‌خصوص در آسیا سایت‌های تاریخی زیادی دیده می‌شود و از آنجا که دولت نمی‌تواند تمام آنها را مورد حمایت خود قرار دهد، نقش بخش خصوصی اهمیت می‌یابد.» لاروش افزود: «در هر کشوری که تمدنی غنی دارد مانند ایران، برای دولت غیرممکن است که از همه آثار تاریخی مراقبت کند؛ به همین دلیل است که ما بر نقش مشارکت بخش خصوصی و ارتقای آن برای بهبود و مرمت بناهای تاریخی تاکید می‌کنیم.» او با اشاره به اینکه براساس قوانین موجود نمی‌توان بناهای تاریخی را به صورت کامل فروخت و صرفا برای واگذاری باید آنها را اجاره داد، تصریح کرد: «این بناها می‌تواند مصارف و کاربری‌های مختلفی مانند هتل داشته باشد و همچنین مهم است که برای مردم ایران بهتر حفظ شود.» این مقام بین‌المللی با یادآوری اینکه مسوولان میراث فرهنگی باید از اینکه مرمت به‌خوبی انجام می‌شود اطمینان حاصل کنند، بیان کرد: «بخش خصوصی می‌تواند منابع مالی را تهیه کرده و این بناها را زنده نگه دارد و این برای گردشگری بسیار مهم است.»

طرح کمربند جاده ابریشم در دستور کار

شهردار قزوین نیز در این اجلاس با اشاره به تفاهم‌نامه‌های امضا شده در حاشیه اجلاس و در میزهای سرمایه‌گذاری کره، چین، ترکیه، انگلستان و میزهای سرمایه‌گذاری ایرانی گفت: «موفق شدیم از شهرهای ایرانی و خارجی واقع در مسیر جاده ابریشم عضوگیری کنیم. همچنین اتحادیه شهرهای جاده ابریشم در این اجلاس راه‌اندازی شد. این اتحادیه بزرگ‌ترین جایگاه برای ما در ایران و رهبری شهرهای در طول مسیر این جاده است.» به گفته مسعود نصرتی، اتحادیه‌ای که روز شنبه تاسیس شد، ورود آژانس‌های سازمان ملل، بنگاه‌های اقتصادی و بانک جاده ابریشم را دنبال می‌کند. وی با بیان اینکه این اجلاس در هفته شهر قزوین برگزار می‌شود، گفت: «زمان برگزاری اجلاس‌های نمادین سپری شده است. باید کارهای عملی انجام دهیم و همراهی سازمان‌های بین‌المللی در این زمینه بسیار تاثیرگذار است.» او در روز نخست اجلاس نیز اعلام کرده بود طرح یک جاده و یک کمربند با هدف احیای جاده ابریشم و پیشبرد و تاثیرپذیری آن به همراه اقتصاد منطقه در دستور کار قرار گرفته است.

راه جهانی شدن از «ابریشم» می‌گذرد

مدیرعامل صندوق احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی نیز در این اجلاس، راه جهانی شدن بسیاری از کشورهای جاده ابریشم را وابسته به این جاده تاریخی دانست و گفت: «این موضوع تا آنجا پیش‌رفته که سیاست و برنامه‌های دولت‌ها به سرمایه‌گذاری و بازآفرینی این راه معطوف شده است. با این رویکرد ما با نگاهی کاملا مثبت در پی تعامل گسترده با کشورهای ذی‌نفع برای احیای جایگاه اقتصادی و فرهنگی جاده ابریشم هستیم.» محمدرضا پوینده همچنین با بیان اینکه راه‌ابریشم نماد صلح، پیشرفت و تبادلات دوستانه برای کشورهای حوزه راه ابریشم است، تصریح کرد: «در این میان ایران یکی از مهم‌ترین کانون‌های تاریخی جهان با میراث غنی در حوزه تاریخ، طبیعت و فرهنگ است و نقش محوری ایران در کمربند جاده ابریشم به‌عنوان نگین مسیر طلایی باستانی، نقطه تعادل و مرکز ثقل توسعه امنیت در منطقه خاورمیانه بر هیچ‌کس پوشیده نیست.»

او با تاکید بر اینکه کشورهای مسیر جاده ابریشم ظرفیت عظیمی دارند که در صورت همکاری دولت‌ها با یکدیگر، مبادلات اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی جهان امروز را می‌توانند تغییر دهند؛ خاطرنشان کرد: «در سال جاری ششمین شورای اجرایی جاده‌ابریشم سازمان جهانی جهانگردی در ارومیه برگزار شد و در آن سه محور تبلیغات و بازاریابی جاده ابریشم برای جذب توریست، احیای کاروانسراها و ابنیه قدیمی برای جذب گردشگری در حاشیه جاده و تسهیل در خصوص جاده‌ای ریلی و هوایی مورد توافق قرار گرفت.» پوینده با تشریح اقدامات ایران در حوزه احیای بناهای تاریخی در راستای احیای جاده ابریشم، اظهار کرد: «اکنون سیاست دولت در خصوص حفاظت، مرمت و احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی از شیوه تمرکزگرایی دولتی و غیرمشارکتی به سمت تمرکززدایی مردمی تغییر یافته است، بنابراین دولت ایران برای احیا و باززنده‌سازی بناهای تاریخی و جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی اساسنامه صندوق احیا را به عنوان یک موسسه وابسته به سازمان میراث فرهنگی به تصویب رساند و حق واگذاری و بهره‌برداری صدها بنای تاریخی را به عهده این موسسه قرار داد.» مدیرعامل صندوق احیا ضمن توضیح شرایط واگذاری بناهای تاریخی، افزود: «این موسسه، اکنون مدیریت واگذاری بیش از ۷۰۰ بنای تاریخی را در دستور کار قرار داده و در سال گذشته موفق به واگذاری ۵۰‌بنای تاریخی به سرمایه‌گذاران شده است.»

نقش شهرداران در گردشگری راه‌ابریشم

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز که در این اجلاس به نمایندگی از رئیس این سازمان، مسعود سلطانی‌فر حضور یافت، همکاری مستمر با کشورها در مسیر جاده ابریشم در چارچوب برنامه این جاده تاریخی در سازمان گردشگری ملل متحد را از اقدامات سازمان میراث فرهنگی در این حوزه عنوان کرد و گفت: «سازمان ما با درک ضرورت اهمیت و احیای جاده ابریشم در عرصه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به‌ویژه در حوزه توسعه گردشگری پایدار بر پایه مفاهیم و لزوم همکاری کشورها، اقدامات لازم را در این زمینه انجام داده که این اقدامات شامل بازسازی بناها، کاروانسراها، بازارها و فراهم کردن امکانات مسیر است.» مرتضی رحمانی‌موحد حضور تعداد زیادی از مسوولان و سفرای شهرهای حوزه جاده ابریشم را حاکی از گستردگی نفوذ این حوزه فرهنگی دانست و خاطرنشان کرد: «راه ابریشم دربرگیرنده تاریخ بیش از دو هزار سال تعامل و ارتباط است که تجربیات ارزشمندی را به همراه دارد.»

او با بیان اینکه ۷۰ درصد مردم جهان در شهرها زندگی می‌کنند، افزود: «باید برای احیای پیوندهای تاریخی و فرهنگی تلاش کنیم. این اقدام مُقوم روح همزیستی و همگرایی خواهد بود.» این مقام مسوول نقش شهرداران را در زمینه توسعه گردشگری شهرهای جاده‌ابریشم مهم ارزیابی کرد و ادامه داد: «شهرداران می‌توانند با اتخاذ تصمیمات و استفاده از المان‌های شهری برای تشویق گردشگران به توسعه گردشگری در جاده ابریشم کمک کنند.» به گزارش خبرنگار اعزامی «دنیای اقتصاد»، هیاتی از ترکیه و شهرداری قزوین تفاهم‌نامه‌ای امضا کردند که به موجب آن برای ساخت بازار، آکواریوم و شهرک فرودگاهی توافق شد. این تفاهم‌نامه یکی از ۲۲تفاهم‌نامه‌‌ای است که در حاشیه اجلاس شهرداران جاده ابریشم در قزوین، بین هیات‌های مختلف به امضا رسیده است. یازدهمین اجلاس بین‌المللی شهرداران جاده ابریشم در کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین برگزار شد و در آن، ۷۰ شهردار و معاون شهردار از ۴۹ کشور در مسیر جاده ابریشم و ۲۸سفیر مقیم در ایران حضور یافتند. میهمانان این اجلاس همچنین با فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه احیای بناهای تاریخی آشنا شدند.