مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد
مهلت نهایی استقرار حساب اقماری گردشگری
گروه گردشگری، شیما رئیسی: به گفته مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری سازمان میراث فرهنگی، طرح راه‌اندازی و استقرار نظام یکپارچه آمار گردشگری که تا پیش از این قرار بود تا انتهای سال ۹۵ به پایان برسد، به‌دلیل طولانی شدن فرآیند تامین اعتبار، همچنان در دست بررسی است. در همین حال محمدکاظم خلدی‌نسب، مهلت نهایی برای اجرایی کردن طرح حساب‌های اقماری گردشگری را تا پایان اولین سال برنامه ششم اعلام کرد و تعیین بودجه و مشخص کردن شرح وظایف دستگاه‌ها برای تحقق این پروژه را از الزامات محقق شدن این برنامه دانست.
گروه گردشگری، شیما رئیسی: به گفته مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری سازمان میراث فرهنگی، طرح راه‌اندازی و استقرار نظام یکپارچه آمار گردشگری که تا پیش از این قرار بود تا انتهای سال ۹۵ به پایان برسد، به‌دلیل طولانی شدن فرآیند تامین اعتبار، همچنان در دست بررسی است. در همین حال محمدکاظم خلدی‌نسب، مهلت نهایی برای اجرایی کردن طرح حساب‌های اقماری گردشگری را تا پایان اولین سال برنامه ششم اعلام کرد و تعیین بودجه و مشخص کردن شرح وظایف دستگاه‌ها برای تحقق این پروژه را از الزامات محقق شدن این برنامه دانست.
این اظهارات درحالی مطرح می‌شود که عدم دسترسی به اطلاعات آماری دقیق از عمده موانع موجود در مسیر برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های خرد و کلان در حوزه گردشگری کشور به‌شمار می‌رود و از این‌رو طراحی سیستمی برای محاسبه میزان درآمدهای حاصل از این بخش چه در حوزه گردشگری داخلی و چه در حوزه گردشگری خارجی، یکی از الزامات صنعتی شدن فعالیت‌های اقتصادی مربوط به گردشگری است.
در این میان، نظام جامع آماری یا حساب‌‌اقماری، امکان محاسبه فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با گردشگری را به عنوان صنعتی گسترده با درآمدهای مستقیم و غیرمستقیم فراهم می‌کند؛ در واقع از آنجا‌که گردشگری محصول یا کالای مشخصی نیست که تاثیر اقتصادی آن به صورت مستقیم قابل اندازه‌گیری باشد و یک محصول گردشگری در بخش‌های مختلفی از حساب‌های ملی محاسبه می‌شود، برای تعیین سهم آن در میزان تولید ناخالص داخلی و اشتغال‌زایی به استقرار سیستم آماری جداگانه‌ای نیاز داریم که اثرات پراکنده و منتشر‌شده این صنعت را مورد سنجش قرار دهد.
همکاری 5 دستگاه برای حساب‌های اقماری
این مقام مسوول، با تاکید بر فراوانی جزئیات و کاربران پروژه استقرار سیستم حساب اقماری گردشگری یا TSA، به «دنیای‌اقتصاد» گفت: «انتظار برای تامین بودجه از سوی سازمان برنامه و بودجه ذیل برنامه‌های کلان سازمان میراث فرهنگی که نشان از عزم جدی این نهاد برای اجرایی کردن این طرح دارد، انجام شده و پیشبرد آن را با اندکی کندی مواجه کرده است اما در همین حال اقدامات آغازین به سرعت در حال پیگیری است.» وی برگزاری نشست‌های تخصصی متعدد با بانک مرکزی، مرکز آمار ایران و همچنین وزارت امورخارجه و نیروی انتظامی را ازجمله فعالیت‌هایی عنوان کرد که در راستای دستیابی به امکان محاسبه تاثیر اقتصادی گردشگری در دستور کار سازمان میراث فرهنگی قرار داشته است و در این‌باره توضیح داد: «مرکز آمار ایران در خصوص گردآوری آمارها در قالب سرشماری و به صورت پایلوت در سه منطقه مرزی اعلام آمادگی کرده است؛ به این صورت که در مرحله نخست با جمع‌آوری اطلاعاتی از قبیل جنس، سن، مدت اقامت و هدف از سفر گردشگران ورودی، امکان تولید یک بانک اطلاعاتی قابل رجوع فراهم شود.»
خلدی نسب همچنین به برگزاری کارگاه تخصصی حساب اقماری که در آبان ماه سال گذشته و با همکاری اساتیدی از سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) برگزار شد، اشاره کرد و گفت: «در این دوره در کنار حضور نمایندگانی از بانک مرکزی، سازمان آمار، وزارت امور خارجه و نیروی انتظامی، معاونان گردشگری استان‌ها نیز حضور داشتند. در این کارگاه پارامترها و شاخص‌های مورد نیاز برای تهیه حساب‌های اقماری تعریف شد و در پی آن از نمایندگان استانی شرکت‌کننده خواسته شد تا نسبت به برگزاری کارگاه‌های مشابه در استان‌های خود اقدام و از دستگاه‌های ذی‌ربط برای شرکت در این دوره‌ها دعوت کنند.» وی همچنین بر حمایت سازمان گردشگری از نمایندگان استان‌ها در راستای برگزاری این کارگاه‌ها از طریق اعزام استادان و حضور برای دریافت بازخوردها و اثرات این دوره‌ها تاکید کرد.
خلدی نسب ادامه داد: «در سال ۱۳۷۶، برنامه جامع گردشگری با همکاری UNWTOتهیه شد که متاسفانه به مرحله اجرا نرسید. امروز ما درصدد هستیم با مرور و به روز کردن آن و با استفاده از طرح جامع آمار گردشگری ایران که ۱۲ سال پیش از سوی اساتید دانشگاه شهید‌بهشتی نوشته شده، به طراحی مجدد سیستم حساب‌های اقماری در قالب یکی از سرفصل‌های برنامه جامع گردشگری همت گماریم.»
مدل ترکیه‌ای و ژاپنی حساب اقماری
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری اضافه کرد: «الگو قرار دادن ترکیه به عنوان یکی از کشورهای موفق منطقه در جذب گردشگر و مشورت با سازمان جهانی گردشگری از جمله دیگر ملاحظاتی است که در طراحی برنامه حساب اقماری گردشگری مدنظر قرار داده‌ایم.» این مقام مسوول همچنین از مذاکرات انجام شده با طرف‌های ژاپنی در این خصوص خبر داد و گفت: «طی صحبت‌هایی که با همتایان ژاپنی خود داشته‌ایم قرار است در قالب پروژه‌های مشترک با سازمان همکاری‌‌های بین‌المللی ژاپن، استقرار سیستم یکپارچه آماری گردشگری در کشور را تسریع کنیم.» خلدی‌نسب پیش‌شرط‌های استقرار این سیستم را با توجه به مکانیزم‌های به‌کار گرفته شده در کشورهایی همچون ترکیه و ژاپن که در این زمینه مورد توجه طراحان و مجریان این طرح هستند، این چنین تشریح کرد: «در این کشورها، نظامی یکپارچه وجود دارد که از لحظه ورود گردشگران خارجی به کشور، هزینه‌کردهای آنان در بخش‌های مختلف محاسبه می‌شود و با در نظر گرفتن جزئیات احصا شده، این داده‌ها را تحلیل می‌کنند.» به گفته او در ترکیه تمامی مراکز اقامتی و خرید به این نظام متصل و تمام تراکنش‌های مربوط به گردشگران خارجی از این طریق رصد می‌شوند و همچنین در ژاپن با ارائه مشوق‌هایی از جمله معافیت ۳ درصدی برای گردشگران ورودی در ازای خریدهایشان، آنها را به خرید بیشتر راغب می‌کنند و امکان محاسبه گردش‌های پولی در این بخش را با دقت بیشتری انجام می‌دهند.
وضعیت احصای آمارهای گردشگری در ایران
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری سازمان میراث فرهنگی در ادامه به ملزومات اجرایی شدن طرح حساب‌های اقماری گردشگری پرداخت و تصریح کرد: «درحالی‌که هنوز امکان استفاده از کارت‌های اعتباری بین‌المللی در ایران وجود ندارد، می‌توان با صدور کارت بانکی برای گردشگران خارجی در بدو ورودشان به کشور، از پرداخت‌های نقدی و دستی که امکان محاسبه هزینه‌کردها را دشوار می‌کند، جلوگیری و از طریق تراکنش‌های بانکی، درآمدهای حاصل از محل گردشگران ورودی به کشور را محاسبه کرد.»
خلدی‌نسب اضافه کرد: «در همین ارتباط با یکی از بانک‌های داخلی وارد گفت‌وگو شده و از آنها خواسته‌ایم تا با طراحی چنین حساب‌هایی، برای گردشگران خارجی کارت صادر کنند و به این ترتیب گام‌های ابتدایی برای اجرایی شدن طرح جامع گردشگری در این سطح برداشته شود.» او همچنین به در اختیار قرار دادن فرم‌های خرید به فروشنده‌ها اشاره کرد و آن را یکی دیگر از شیوه‌هایی عنوان کرد که به گردآوری دادههای آماری مربوط به مخارج گردشگران کمک می‌کند. این مقام مسوول درحالی از راه‌های ممکن برای محاسبه هزینه‌کرد گردشگران خارجی در سفرشان به ایران سخن گفت که از روش مورد نظر یا در دست بررسی برای احصای دادههای آماری مربوط به گردشگری داخلی صحبتی نکرد؛ بخشی که طراحی و اجرای آن با توجه به گستردگی و سختی کنترل ورود و خروج‌ها بسیار دشوارتر خواهد بود.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، تولید آمار در تمام بخش‌ها، با تصویر کردن وضعیت جاری در هر حوزه، به اشراف بیشتر بر موضوعات و در نتیجه اتخاذ تصمیمات مقتضی برای نیل به اهداف مدنظر کمک خواهد کرد؛ به‌گونه‌ای که برنامه‌ریزی بدون داشتن اطلاعات دقیق آماری، به مثابه قدم گذاشتن در مسیری پر از سنگلاخ و موانع بسیار با چشمان بسته است؛ اصلی که توجه به آن، یکی از دلایل موفقیت کشورهای توسعه یافته در پیاده‌سازی برنامه‌های بلندمدت در عرصه‌های گوناگون فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است.
ارسال نظر