ارائه دو طرح جامع برای گردشگری

گروه گردشگری: اولین نشست شورای راهبردی تهیه برنامه جامع گردشگری کشور برگزار شده است تا پس از مدت‌ها شعار تدوین برنامه جامع به عمل نزدیک شود.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، قریب به یک‌سال پیش رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اعلام کرده بود برنامه جامع گردشگری کشور تا پایان سال ۹۴ تهیه و آماده اجرا می‌شود. مسعود سلطانی‌فر تصریح کرده بود که این برنامه با بهره‌گیری از رهنمودهای رهبری، سیاست‌ها و رویکردهای رئیس‌جمهوری و با استفاده از مطالعات، گزارش‌های قبلی و وضعیت فعلی گردشگری کشور و ظرفیت‌های فراوان بخش‌های فرهنگی، تاریخی، طبیعی، مذهبی-زیارتی و گردشگری سلامت تا پایان سال ۱۳۹۴ تهیه می‌شود تا از ابتدای برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور از سال ۱۳۹۵ به اجرا درآید. او البته در همایش بین‌المللی روز جهانی گردشگری سال گذشته، ابراز امیدواری کرده بود که برنامه جامع گردشگری کشور همزمان با برنامه ششم به تصویب مراجع قانونی برسد.

در همین حال، معاون گردشگری این سازمان نیز یک ماه گذشته از در دست تهیه بودن قانون برنامه جامع گردشگری خبر داد و گفت که پس از تدوین برای تصویب به مجلس دهم ارائه می‌شود.حالا رئیس سازمان گردشگری جلسه‌ای با دو گروه از مهندسان مشاور و استادان دانشگاه و مسوولان مربوطه داشته است؛ جلسه‌ای که حاضران در آن به نحوه تدوین و تنظیم برنامه جامع گردشگری پرداخته‌اند.

3 فاز برای برنامه جامع

به گزارش روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در این نشست که بدون حضور خبرنگاران برگزار شد، معاون رئیس‌جمهور با تاکید بر لزوم حرکت گردشگری در پناه دورنمایی روشن و مشخص گفت: «برنامه‌های حوزه گردشگری نباید وابسته به سلیقه مدیران باشد.» مسعود سلطانی‌فر با بیان اینکه بنا بر پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، تهیه برنامه جامع گردشگری یکی از الزامات اصلی این سازمان در سال اول برنامه ششم توسعه است، خاطرنشان کرد: «ما باید با توجه به ظرفیت‌های تاریخی، طبیعی، زیارتی، توریسم سلامت و رویدادها و مناسبت‌ها، دورنمایی را در سه مقطع کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای حوزه گردشگری تهیه و فعالیت‌های این بخش را ساماندهی کنیم.»

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری افزود: «برنامه کوتاه‌مدت را می‌توان مطابق برنامه ششم توسعه کشور پیش‌بینی کرد. همچنین برنامه میان‌مدت را نیز می‌توان با سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور که ۱۰ سال از آن باقی‌مانده، تطبیق داد و برای برنامه بلندمدت نیز امکان تنظیم برنامه ۱۵ تا ۲۰ ساله وجود دارد.»

سلطانی‌فر تهیه برنامه جامع گردشگری را برای پیشبرد اهداف و فعالیت‌های این بخش و ساماندهی این صنعت مورد نیاز دانست و تصریح کرد: «اقدامات و مطالعاتی که در دو مقطع سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۱۰ انجام شده، با دقت مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است؛ زیرا ما معتقدیم برای تهیه برنامه جامع گردشگری باید از این فعالیت‌ها و برنامه‌ها نیز بهره بگیریم.»

به گفته رئیس سازمان میراث فرهنگی، دو گروه از مشاورانی که در حوزه گردشگری صاحب سابقه و توانمندی هستند چارچوبی را برای تهیه برنامه جامع گردشگری تهیه کرده‌اند که بنا بر نظر و انتخاب شورای راهبردی، تهیه این برنامه بر عهده یک گروه قرار خواهد گرفت.وی ابراز امیدواری کرد که با همدلی، هماهنگی و هم‌افزایی، برنامه مشخص و مفیدی برای هدایت گردشگری داخلی و خارجی کشور تدوین و تصویب شود.

سوابق مشاوران

در ادامه این نشست مشاوران شرکت امکو و همچنین مشاوران شرکت سامان، طرح خود را برای تهیه برنامه جامع گردشگری کشور ارائه دادند. «دنیای اقتصاد» پیش از این گزیده‌ای از مطالعات امکوایران را که در حوزه برنامه جامع گردشگری انجام شده، منتشر کرده است. بنا به گزارش روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، هر دو شرکت مشاور، سوابق درخوری در حوزه ارائه و اجرای طرح‌های گردشگری دارند. مشاوران امکو در ارائه طرح خود بر تهیه برنامه‌ای واقع‌گرا و عملیاتی تاکید کردند. مشاوران شرکت سامان نیز در این نشست منطقه‌بندی و ناحیه‌بندی کشور در برنامه گردشگری را مدنظر قرار دادند.

کارشناسان و استادان خواستار چه شدند؟

استادان و کارشناسان هر کدام به جر و بحث طرح‌های ارائه‌شده پرداختند. رئیس پردیس تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبایی و استاد گردشگری این دانشگاه در این راستا، با اشاره به اینکه در تهیه برنامه جامع گردشگری باید به تحولات جهانی توجه کرد، گفت: «امروز در دوران جهانی‌سازی فناوری اطلاعات و اقتصاد دانش‌بنیان هستیم و باید نگاهمان را نسبت به برنامه‌ریزی تغییر دهیم.» حمید ضرغام ادامه داد: «برنامه جامع گردشگری کشور اگر در برنامه ششم توسعه کشور قرار گیرد، کارآیی بیشتری خواهد داشت.»

مشاور توسعه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز خواستار حرکت به سمت تهیه برنامه استراتژیک در حوزه گردشگری شد و خاطرنشان کرد: «باید با گفتمان‌سازی در این حوزه به یک درک واحد برسیم.» پیروز غفرانی همچنین ضمن اشاره به اینکه قاعده گذاشتن برای گردشگری، امری پیچیده است، افزود: «جریان‌سازی، گفتمان‌سازی و نهادسازی در گردشگری باید مورد توجه قرار گیرد و برای این امر باید اختیارات این حوزه را واگذار کرد.»همچنین به باور هاشم آقازاده، مدیر گروه گردشگری دانشگاه تهران، تشکیل کمیته‌های تخصصی در زیرمجموعه شورای راهبردی، لازمه تهیه برنامه جامع گردشگری است و این کمیته‌های تخصصی باید با حضور ذی‌نفعان صنعت گردشگری تشکیل شوند.

رئیس امور فرهنگ گردشگری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز با بیان اینکه، حضور صاحب‌نظران و متخصصان رشته‌های مرتبط با گردشگری در جلسات شورای راهبردی، راهگشا خواهد بود، یادآور شد: «برنامه جامع گردشگری نباید به صورت یک پروژه دیده شود، بلکه باید به عنوان یک برنامه ملی مورد توجه قرار گیرد.»رضا معصومی راد تصریح کرد: «این برنامه جامع باید تحقق‌پذیر باشد و تمامی سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را در بر بگیرد.»

محمدتقی رهنمایی، استاد دانشگاه تهران، نیز در این نشست با تاکید بر واقع‌گرا بودن در تهیه برنامه جامع گردشگری گفت: «تبیین طرح استراتژیک، منطقه‌بندی کشور براساس ضوابط گردشگری، تهیه طرح جامع گردشگری مناطق کشور و تلفیق این طرح‌ها برای تهیه برنامه جامع گردشگری راه‌کار مناسبی برای ساماندهی این حوزه است.»

شاه‌کلید حل چالش‌های گردشگری

براساس آنچه معاون رئیس‌جمهوری در پایان این نشست اعلام کرد شورای راهبردی با دستور کار بررسی رویکردها، استراتژی‌ها و پیشنهادهای ارائه شده توسط مشاورین تشکیل جلسه خواهد داد.کارشناسان معتقدند تهیه و اجرای برنامه جامع گردشگری می‌تواند شاه کلید رفع چالش‌ها و مشکلات کشور در این حوزه باشد؛ چه اینکه بررسی تجربیات سایر کشورها نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از این مشکلات به نبود برنامه عملیاتی یکپارچه و فرابخشی برای توسعه زیرساخت‌ها و فقدان استراتژی مشخص توسعه در بلندمدت برمی‌گردد. در کانون توجه قرار دادن موضوع برنامه‌ریزی توسعه گردشگری کشور، از این‌رو ضرورت دارد که با توجه به اسناد موجود در حوزه گردشگری، تاکنون برنامه‌ریزی عملیاتی مشخصی برای تحقق سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ صورت نگرفته است.حالا کارشناسان و مسوولان همچنان امیدوارند برنامه جامع گردشگری کشور به برنامه ششم برسد.