مهدی نوابی

عضو جامعه تخصصی گردشگری الکترونیک

کسب‌وکارها باید از لحاظ دیجیتالی به روز و آماده باشند؛ معنی این جمله چیست؟ در دنیای امروز اکثر کسب‌وکارها به‌خصوص کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SME) در تلاش هستند تا به درستی دریافت کنند که چه کاری باید در دنیای دیجیتال انجام دهند. کمبود زمان و محدودیت منابع و نیز نبود مهارت موثر این کسب‌وکارها در استفاده از تکنولوژی‌های نوین بزرگ‌ترین مانع و معضل آنها در همگام شدن با دنیای دیجیتال است. شاید از خود بپرسیم دلیل اهمیت این موضوع چیست؟ پاسخ بسیار ساده است؛ فرصت توسعه در دنیای کنونی در گرو دیجیتالی شدن است. بسیاری از کسب‌وکارهای کوچکی که می‌توانند از موقعیت محدود و کوچک خود به یک سازمان پیشرو و خلاق و مبتکر در زمینه کاری خود بدل شوند، به‌دلیل عدم پرداختن به دنیای دیجیتال به طرز غم‌انگیزی در همان ابعاد قبلی باقی می‌مانند.آژانس‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی که نقش تورگردانی را برعهده دارند، مراکز اقامتی کوچک و متوسط و همچنین شرکت‌های مطالعاتی در زمینه گردشگری، همه و همه در زمره این سازمان‌ها محسوب می‌شوند که در صورت از دست دادن زمان، فرصت توسعه را از خود می‌گیرند. آمادگی دیجیتالی گردشگری

سوال اصلی این جاست؛ آمادگی دیجیتالی واقعا به چه معناست؟ باید با واقعیات روبه‌رو شد. دیجیتال، آینده سازمان‌ها را رقم می‌زند و جایگزینی هم برای آن وجود ندارد. برای یک کسب‌وکار، این جمله به این معناست که مهارت‌های دیجیتالی که در بازاریابی به‌کار می‌روند، سرویس‌های مشتریان و تمام عملیات‌های کسب‌وکار، برای همیشه مورد نیاز خواهند بود و باید با آنها کنار آمد. کسب‌وکارها از دو حال خارج نیستند؛ یا می‌دانند یا در آینده خواهند دانست که دیجیتالی شدن مهم‌ترین فاکتور برای متفاوت بودن است. تمام فعالان گردشگری به خوبی می‌دانند که ‌«متفاوت بودن» مهم‌ترین راه برای نیل به موفقیت در این صنعت است. یک کسب‌وکار آماده از لحاظ دیجیتالی، آماده مواجهه با آینده است و به جای مبارزه برای ماندن، از مزایای دنیای دیجیتال بهره مند می‌شود. SME‌ها ستون فقرات گردشگری هستند. پس فهمیدن این نکته از سوی آنها امری حیاتی برای بقا است. در حال حاضر زمان آن فرا رسیده است که تمام فعالان گردشگری در داخل ایران آموزه‌های دیرین خود را به صورت اساسی و پایه‌‌ای به روز سازند و در تمام سطوح کاری خود، تکنولوژی دیجیتال را پیاده کنند. البته این یک کار ساده نیست و می‌تواند پروسه طولانی مدتی داشته باشد.

تجربه اروپایی

برای دریافتن سطح دیجیتالی کسب‌وکارهای گردشگری در اروپا در سال گذشته، کارگروهی متشکل از فعالان گردشگری الکترونیک، ارزیابی مطالعاتی را روی فعالان این صنعت در اروپا انجام داد که بر حوزه‌های اساسی و مهمی مانند موارد زیر متمرکز بود و این سوالات از صاحبان مشاغل پرسیده شد؛ سوالاتی که خالی از لطف نیست اگر فعالان گردشگری در ایران نیز به آن پاسخ دهند؛

- نگرش کنونی شما در مورد رشد کسب‌وکارتان چگونه است؟

- دانش و مهارت‌های دیجیتال خود را چگونه توصیف می‌کنید؟

- آیا یک استراتژی دیجیتال را در سازمان خود دنبال می‌کنید؟

- چگونه با مشتریان خود ارتباط برقرار می‌کنید؟

- منابع شما برای دیجیتالی شدن چیست؟

- چگونه کارآیی خود را اندازه‌گیری می‌کنید؟

- بیشتر در کدام بخش‌ها به پشتیبانی متخصصان نیاز دارید؟

هدف تنظیم این ارزیابی مطالعاتی این بود که بفهمد کسب‌وکار در چه نقاطی ضعف دارد و آماده برای دیجیتالی شدن نیست. خروجی و نتایج ارزیابی به وضوح نشانگر وضعیت آن مشاغل در مورد آمادگی برای دیجیتالی شدن و بیانگر توسعه‌هایی بود که کسب‌وکار باید به آن دست پیدا کند. اطلاعات مشاغل برای دیجیتالی شدن زیاد است. اما نتایج ارزیابی در نروژ و اسکاتلند نشان داد گاهی مشاغل نیاز به راهنمایی دقیق در مورد توسعه و دیجیتالی شدن دارند. حتی در این ارزیابی، یک سیستم امتیازدهی دیجیتال راه‌اندازی شد که کسب‌وکار بتواند خودش را با کسب‌وکارهای دیگر مقایسه کند؛ سیستمی که جای خالی آن در مورد مشاغل گردشگری ایران دیده می‌شود. جالب است که اکثریت کسب‌وکارهایی که تحت این ارزیابی در اروپا قرار گرفتند در سطوح پایین یا متوسط، دارای آمادگی برای ورود به دنیای دیجیتال بودند. بنابراین توسعه در کنار یک طرز فکر دیجیتال برای این مشاغل الزامی است. اگر این نیاز در اروپا که در قلب تکنولوژی است مورد نیاز باشد، بالطبع در کشور ما نیاز بیشتری وجود دارد. آنچه فعالان گردشگری باید انجام دهند این است که ترکیبی از اطلاعات و ابزار لازم فراهم کنند تا همگام با رویکرد خلاقانه و کاربردی در کنار یک درک مناسب از دنیای دیجیتال، راه را برای دستیابی به موفقیت صنعت گردشگری برای خود هموار کنند.