کشورهای آسیای مرکزی برای ثبت آثار تاریخی خود درطرح یادگارهای باستانی جاده ابریشم در سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) به تکاپو افتاده‌اند.به گزارش «ایرنا»، تاجیکستان پنج گذرگاه با ۱۳اثر تاریخی‌اش را برای ثبت در آثار باستانی جاده بزرگ ابریشم به یونسکو ارائه داده است. پیشتر نیز مسوولان فرهنگی قزاقستان از ارائه درخواست خود برای ثبت ۱۶ اثر تاریخی این کشور در فهرست آثار تاریخی شاهراه بزرگ ابریشم در این سازمان خبر داده بودند. سازمان جهانی گردشگری از سال ۱۹۹۳ برنامه فراگیری را در زمینه احیا و رشد مسیر سیاحتی جاده ابریشم در دست اجرا دارد.

درششمین نشست کمیسیون که تیرماه سال ۱۳۹۳ در میراث جهانی یونسکو در دوحه قطر برگزار شد، بخش آغازین جاده ابریشم از کانال تیانشان که از طرف قرقیزستان، قزاقستان و چین به‌طور مشترک در نشست کمیسیون میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شده، در فهرست میراث جهانی ثبت شد. براساس یک نظرسنجی که این سازمان در میان جهانگردان اجرا کرد، ۴۱ درصد پرسش شونده‌ها گفته‌اند که در صورت وجود امکان دریافت روادید مخصوص کشورهای مسیر جاده ابریشم یا به اصطلاح شنگن آسیایی، تمایل آنها برای سیاحت به این کشورها بیشتر می‌شد. بنا بر آمار رسمی تاجیکستان، در سال ۲۰۱۵، حدود ۴۲۰هزار گردشگر خارجی از این کشور دیدن کرده‌اند. در آمد تاجیکستان در بخش گردشگری در مجموع درسال گذشته میلادی حدود ۲۰۰ میلیون دلار بوده است. در حال حاضر اکثر گردشگران تاجیکستان برای تماشای کوهستان بدخشان و زرافشان و شکار می‌آیند. به اعتقاد کارشناسان، این کشور می‌تواند حتی با امکانات فعلیش در سال بیش از یک میلیون گردشگر را بپذیرد و رشته جهانگردی را به یک منبع مهم درآمد تبدیل کند. در صورت موافقت با درخواست تاجیکستان برای ثبت آثارش در یادگارهای تاریخی جاده ابریشم در یونسکو، درآمدهای گردشگری تاجیکستان از این جاده باستانی به مراتب افزایش خواهد یافت. جاده ابریشم یا راه ابریشم به‌عنوان یک کانال ارتباطی و تجاری مهم که قرن‌ها جهان شرق و غرب را به یکدیگر متصل کرده، اهمیت فرهنگی و تاریخی برجسته‌ای دارد.