گروه گردشگری، پرستو فخاریان: ترکیه بار دیگر در هفته گذشته صحنه حملات تروریستی بود تا این فرض قوت گیرد که صنعت گردشگری این کشور همچنان دستخوش حوادث دیگری خواهد شد. در پی انفجار چهارشنبه شب گذشته در آنکارا که منجر به کشته و زخمی شدن حدود 90 نفر شد؛ مقامات امنیتی ترکیه در استانبول -مهم‌ترین شهر توریستی و یکی از مهم‌ترین شهرهای اقتصادی این کشور- حالت فوق‌العاده اعلام کردند. پس از آنکه طی ماه‌های اخیر شهرهای مختلف ترکیه از جمله آنکارا و استانبول مورد حمله داعش قرار گرفت و همچنین متعاقب تحریم سفر روس‌ها به ترکیه (درپی سرنگونی جنگنده روسی در آسمان ترکیه)، 1300 هتل در ترکیه به مرز ورشکستگی رسیدند. پیش از این، ترکیه یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگران روس به شمار می‌رفت؛ به گونه‌ای که تنها در سال 2014، بالغ بر 5/ 4میلیون گردشگر روسی به ترکیه سفر کرده بودند. حالا دبیرکل شورای مشترک بازرگانی ایران و ترکیه با اشاره به این اتفاقات، از احتمال ورود هتلداران ترکیه برای سرمایه‌گذاری به ایران خبر می‌دهد و به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «با توجه به اینکه بسیاری از هتل‌های آنتالیا و مراکز توریستی ترکیه یا ورشکسته شدند یا در آستانه ورشکستگی هستند، به برخی از آنها پیشنهاد شده به ایران بیایند و در هتلداری کشورمان سرمایه‌گذاری کنند.» به گفته جلال ابراهیمی، این پیشنهاد با استقبال این سرمایه‌گذاران نیز مواجه شده است. آتش ناامنی به جان گردشگری

ناامنی و حوادث تروریستی و سیاسی، اصلی‌ترین دلایل ورشکستگی این هتل‌ها و به همراه آن سقوط گردشگری ترکیه عنوان می‌شود. در ماه‌های اخیر به‌دلیل همین ناامنی‌ها برخی کشورها نسبت به امنیت شهروندان خود در سفر به ترکیه ابراز نگرانی کردند. همچنین پس از سرنگونی جنگنده روسی در آسمان ترکیه دولت روسیه نیز سفر شهروندانش را به این کشور ممنوع کرد؛ اقدامی که همزمان با تحریم سفر روس‌ها به ترکیه صورت گرفت. در جریان حملات تروریستی در استانبول نیز کشته شدن ۱۰ آلمانی نگرانی‌هایی را برای جامعه بین‌المللی گردشگری ایجاد کرد. ادامه حملات تروریستی باعث شد تا در ژانویه امسال، وزیران گردشگری ۸۶ کشور جهان در مادرید گردهم آیند و درباره ساز و کارهای تامین امنیت سفر گفت‌و‌گو کنند. در این نشست به مشکلات طبیعی امنیت جهانی اشاره و نیاز به ارائه راه حل‌های جهانی و حمایت گروهی کشورها از یکدیگر مطرح شد. شرکت‌کنندگان در این نشست بر ایجاد هماهنگی در حوزه توریسم جهانی و همکاری بین بخش‌های خصوصی و عمومی و همچنین نقش مهم رسانه‌های جمعی تاکید کردند. در این بین وزارت امورخارجه ایران نیز تنها یک بار در مرداد ماه سال جاری پس از انفجار قطار مسافرتی ایران در خاک ترکیه، به ایرانی‌ها توصیه کرد که با توجه به برخی تحرکات و ناامنی‌ها در منطقه شرق ترکیه، تا اطلاع ثانوی برای سفر به این کشور از مسیر زمینی اجتناب کرده و حتی‌الامکان مسیر هوایی را انتخاب کنند. از سوی دیگر براساس آماری که وزارت گردشگری ترکیه اعلام کرده، به‌رغم آنکه تعداد مسافران خارجی ترکیه طی ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۱۵ در مقایسه با سال پیش از آن، ۳/ ۱ درصد کاهش پیدا کرده اما در همین بازه زمانی یک میلیون و ۶۰۰ هزار ایرانی از ترکیه دیدن کرده‌اند و این به معنای رشد ۳/ ۶ درصدی آمار سفر ایرانی‌ها به ترکیه نسبت به سال ۲۰۱۴ است. این به آن معنا است که گویا ناامنی ترکیه چندان تاثیری بر سفر ایرانی‌ها به این مقصد توریستی نداشته؛ درحالی که در تمام دنیا و برای همه گردشگران، سفر همواره تابعی از امنیت در مقصد بوده است.


اقداماتی برای حفظ بازار ایران

به اعتقاد کارشناسان افزایش سفر ایرانی‌ها به ترکیه، به‌دلیل افت شدید قیمت تورهای این کشور بوده است. در واقع کاستن از قیمت این تورها، اقدامی برای ماندن در بازار و حفظ گردشگران ایرانی به شمار می‌رود؛ یعنی درحالی که مراکز گردشگری ترکیه از روس‌ها خالی شده و کم کم می‌رود تا از آلمانی‌ها هم خالی شود، تلاش‌های بی‌وقفه برای حفظ بازار ایران ادامه دارد. کافی است نگاهی به ارقام تورهای گردشگری ایران که راهی ترکیه می‌شوند یا لیست جشنواره‌ها، کنسرت‌ها و برنامه‌هایی که قرار است در یکی دو ماه آینده (همزمان با تعطیلات نوروز ایرانی‌ها) در این کشور برگزار شود، بیندازیم.

از سوی دیگر، پیش از این رئیس انجمن سرمایه‌گذاران و هتلداران ترکیه، ایران را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین منابع گردشگری خارجی این کشور عنوان کرده و از بیانیه این انجمن در خصوص برنامه‌ریزی جهت جذب حداکثری گردشگران ایرانی خبر داده بود. براساس این بیانیه قرار بود جمعی از تورگردانان ایرانی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استانبول دیدن کنند. همچنین نمایندگان ترکیه و سفیر این کشور در ایران در روزهای گذشته با حضور در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران، به رایزنی برای گسترش روابط گردشگری ایران و ترکیه پرداختند. در حال حاضر به نظر می‌رسد ایرانی‌ها می‌توانند تورهای ترکیه را که شامل اقامت در بهترین هتل‌های 5ستاره می‌شود، با نازل‌ترین قیمت‌ها خریداری کنند اما باید دید مساله امنیت در کدام قسمت از معادله سفر به چنین مقصدی می‌گنجد؛ آن هم درحالی که داعش، ترکیه را به حمله به مراکز توریستی‌اش تهدید کرده است.