رضا مافی / مشاور توسعه بازار

با اینکه چند صباحی است وارد مراحل اجرایی لغو تحریم‌ها و باز شدن درب‌های اقتصادی شده‌ایم اما به نظر می‌رسد راهکارهای منشعب از نگرش اقتصاد مقاومتی، کماکان می‌تواند و باید که سرلوحه برنامه‌های توسعه‌ای قرار گیرد. گردشگری یکی از زمینه‌های اقتصادی مهم در بخش توسعه است که می‌تواند هدف‌گذاری سودمندی برای سرمایه‌گذاران باشد و با توجه به وجود امکانات بالقوه سرزمین ما، بخش زیادی از انتظارات آنها را برآورده کند. اما از منظر اقتصاد مقاومتی، طبیعتا نکات حائز اهمیتی برای توسعه بازارهای گردشگری وجود دارد که باید آنها را درنظر گرفت. اولین نکته، تلاش برای خروج از گردشگری دولتی است. هم‌اکنون اکثر فعالیت‌های عمده گردشگری توسط دولت یا به شراکت دولت صورت می‌گیرد که این رویه مخالف استراتژی‌های اقتصاد مقاومتی است.

گردشگری باید پایگاه مردمی داشته باشد و نقش دولت روز‌به‌روز کمرنگ‌تر شود. مردم باید در تمام فعالیت‌های اقتصادی مشارکت مستقیم داشته باشند و در واقع خود را سهامدار کسب‌وکارهای گردشگری بدانند. جدا از مدیریت مناسب مردم بر کسب‌وکارهایی که برعهده آنان نهاده می‌شود و همچنین تقلیل مسوولیت‌های دولت به‌عنوان یک فروشنده، نکته اصلی، فاصله بیشتر سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار با استفاده از منابع درآمدهای نفتی کشور است. با معاف کردن دولت از مسوولیت راه‌اندازی کسب‌وکارها، وابستگی‌ها به درآمدهای مستقیم نفتی کمتر و کمتر خواهد شد. خودکفایی در فناوری‌های مرتبط با گردشگری، بخش دیگری از توسعه در راستای اقتصاد مقاومتی خواهد بود که آن نیز تا حدود زیادی قائم به مشارکت مردمی، شرکت‌های دانش‌بنیان و شایسته‌سالاری است که تحت مدیریت مردمی، عملی‌تر و قابل اجرا است. تغییر در الگوی مصرف یکی دیگر از بخش‌های اصلی سیستم اقتصاد مقاومتی است. فرهنگ‌سازی و درک عمومی جامعه از ثروت، ایجاد آن، منابع و محدودیت‌های آن می‌تواند تغییرات عمده‌ای را در دستورالعمل‌های مصرف عمومی و به تبع آن سرمایه‌گذاری برای توسعه ایجاد کند. میزان استفاده از منابع انرژی، آب، مالی و... در گرو نگرش عمومی به فرهنگ مصرف است. در آخر باید گفت که توسعه مالی شخص، شرکت یا جامعه نیاز به ایجاد تغییرات دارد و هر تغییری مستلزم اراده و انگیزه شخصی و جمعی است و توسعه گردشگری در بستر داشته‌های امروز جامعه نیز دور از این حقیقت نخواهد بود.