قفل بزرگ تسهیلات بر در اقامتگاه‌ها
گروه گردشگری- نرگس لطیف‌پور: در ابتدای سال‌جاری تفاهم‌نامه همکاری میان سازمان میراث فرهنگی و صندوق کارآفرینی امید با عنوان شیوه‌نامه اجرایی اعطای تسهیلات به اقامتگاه‌های بومگردی و دفاتر خدمات مسافرتی فعال در زمینه طبیعت‌گردی در ۱۲ ماده و ۴ تبصره به امضا رسید. این شیوه‌نامه در راستای پرداخت تسهیلات برای انجام اقدامات در زمینه نوسازی، توسعه، تجهیز و بهره‌برداری از اقامتگاه‌های بومگردی با هدف ایجاد اشتغال پایدار به‌ویژه در مناطق محروم و همچنین اعطای تسهیلات به دفاتر خدمات مسافرتی فعال در زمینه طبیعت‌گردی به‌منظور تهیه و خرید تجهیزات و وسایل نقلیه مرتبط با اجرای تورهای طبیعت‌گردی تنظیم و امضا شد.

چندی پیش هم معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری از ارائه تسهیلات برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بومگردی تنها در چارچوب ضوابط و استانداردهای ابلاغی به تمامی استان‌های کشور خبر داد. به گفته مرتضی رحمانی‌موحد، هم‌اکنون نیز ارائه تسهیلات به موارد تایید شده در حال انجام است و باید در چارچوب ضوابط و استانداردهایی که به استان‌های سراسر کشور ابلاغ شده، انجام گیرد. این اظهارات معاون گردشگری در حالی مطرح شده است که به گفته برخی فعالان باسابقه بومگردی کشور، مشکلات عمده‌ای برای دریافت تسهیلات وجود دارد. همچنین از آن زمان تاکنون صاحبان اقامتگاه‌هایی در مناطق مختلف کشور برای دریافت این تسهیلات اقدام کرده‌اند که بسیاری از آنها به‌دلیل شرایط سخت دریافت وام ۱۰۰ میلیونی از ادامه راه منصرف شده‌اند و کسانی هم که به زحمت موفق به دریافت آن شده‌اند، از نابسامانی‌های روند دریافت وام شکایت بسیار دارند.


نبود کارشناسی صحیح برای ارائه تسهیلات

در همین حال سیدناصر رضوی که در شهر یزد اقامتگاه بومگردی دارد و از این تسهیلات استفاده کرده به خبرنگار ما می‌گوید: «روند دریافت وام 100میلیونی چنان طولانی، پردردسر و زجرآور بود که دوست ندارم بگویم وام را دریافت کرده‌ام.» وی ادامه می‌دهد: «دست‌اندرکاران پرداخت وام در صندوق کارآفرینی امید برای پرداخت این وام توجیه نبوده و طوری عمل می‌کردند که گویی در جریان نحوه کار نیستند. علاوه‌بر این، ترتیب مراحل ارائه تسهیلات نیز مشکل داشت؛ به گونه‌ای که بعد از پنج ماه دوندگی و پیگیری برای گرفتن وام، فرمی به من داده‌اند که برای استعلام دریافت نکردن وام پیش از این بود، درحالی که این کار باید در مراحل اولیه انجام می‌شد.» به گفته این فعال بومگردی، کار کارشناسی برای پرداخت این تسهیلات نیز انجام نمی‌شود؛ به طوری که برای یک اقامتگاه 1000 متری با 5 حیاط و 18 اتاق و اقامتگاه دیگری که 170 متر است و چهار اتاق دارد به یک میزان تسهیلات تعلق می‌گیرد. طبیعی است که هزینه‌های تجهیز اقامتگاه‌های مختلف با شرایط گوناگون با یکدیگر تفاوت دارد و تسهیلات نیز باید متناسب با شرایط هر یک باشد. رضوی با بیان اینکه در واقع پرداخت این تسهیلات به‌منظور تکمیل اقامتگاه‌هایی که صاحبانشان آن را با هزینه شخصی راه‌انداخته‌اند بسیار خوب است، اضافه می‌کند: «مراحل دریافت وام چنان سخت است که بسیاری از دریافت آن صرف‌نظر می‌کنند؛ درحالی که باید به‌طور طبیعی با یک معرفی از سوی میراث فرهنگی استان و تایید کارشناسان بتوانند این تسهیلات را دریافت کنند.»

سیدهاشم طباطبایی صاحب یک اقامتگاه بومگردی در کویر مصر استان اصفهان نیز در این‌باره می‌گوید: «قبل از مهرماه امسال فرم‌های اولیه را پر کرده و تحویل دادیم؛ پس از آن دو نفر برای کارشناسی و بازدید به اقامتگاه آمدند که از نظر آنها این تسهیلات به اقامتگاه ما تعلق می‌گرفت اما قبل از اتمام مراحل کار از طریق یکی از دوستان که در مهرجان اقامتگاه دارد و تمام مراحل کار را پیش رفته بود، شنیدیم که این وام به کارمندهای بازنشسته‌ای که صاحب اقامتگاه هستند، تعلق نمی‌گیرد.» او تاکید می‌کند که صحت این گفته را از زبان معاون مسوول صندوق کارآفرینی استان اصفهان که برای اقامت در این اقامتگاه رفته بوده‌اند، شنیده و به همین دلیل از پیگیری ادامه مراحل دریافت وام منصرف شده است. به گفته طباطبایی شرایط دریافت این وام بسیار سخت است؛ مثلا به ازای هر 10 میلیون تومان یک ضامن کارمند نیاز است. رامتین شهرت نیز یکی از افرادی است که در یزد اقامتگاه بومگردی راه‌انداخته و در این‌باره می‌گوید: «در راستای خبر تسهیلات به بومگردی در استان یزد بیش از ۶۰ درخواست بومگردی به سازمان میراث فرهنگی داده شده که با وجود پیگیری هشت ماهه، چند نفر از این افراد هنوز این وام را دریافت نکرده‌اند.» به گفته او، گویا بخش عمده این وام برای تجهیز داده می‌شود نه مرمت که اعتراض برخی را به دنبال داشته؛ اما همچنان نتیجه‌ای حاصل نشده است. شهرت تاکید می‌کند: «روند اخذ این وام آنقدر سخت است که خیلی از افراد از دریافت آن منصرف شده‌اند.»


نیاز به تعدیل شرایط ارائه تسهیلات

اما احمد هراتیان، معاون صندوق کارآفرینی امید استان اصفهان در این‌باره به خبرنگار ما می‌گوید: «مشکل اصلی این است که شرایط اخذ وام برای وام‌گیرندگان و ضامن‌ها براساس دستورالعمل‌های کلی صندوق اعلام شده؛ درحالی‌که باید شرایط ویژه این گروه از وام‌گیرندگان تعریف شود و در تلاشیم که با رایزنی‌های لازم، این شرایط را فراهم کنیم.» به گزارش «دنیای اقتصاد» توسعه اقامتگاه‌های بومگردی و مقوله بومگردی علاوه‌بر ایجاد اشتغال در روستاها و مهاجرت معکوس، به افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی و بالارفتن میزان مسافرت به مناطق بکر روستایی می‌انجامد و به اقتصاد جوامع بومی کمک می‌کند. با وجود اینکه مسوولان در حرف بر توسعه این‌گونه از اقامتگاه‌ها تاکید می‌کنند اما در عمل چالش‌های موجود بر سرراه فعالان این حوزه بسیار زیاد است. حالا به نظر می‌رسد، تسهیل دستیابی به این تسهیلات از مهم‌ترین موضوعاتی باشد که حرف مسوولان را به عمل تبدیل می‌کند.