پُرتره بی‌‌‌بدیل جاده‌‌‌ها در توسعه گردشگری کشور

مهران حسنی / دبیر و نایب‏‏‌رئیس انجمن گردشگری پایدار سبز مازندران گردشگری و سفر صنعتی ا‌‌‌ست که محوریت در آن انسان است و جابه‌‌‌‌‌‌جایی و حرکت او از مبدا و محل زندگی به مناطق دیگر، شکل‌‌‌گیری این صنعت پویا و پر‌‌‌بازده را رقم زده است. با ورودش نیاز و تقاضا برای عرضه محصولات مختلف را در منطقه به وجود آورده یا افزایش می‌دهد و بازخورد حضورش، رشد اقتصادی، درآمد‌‌‌زایی، اشتغال‌زایی، تعاملات فرهنگی و اجتماعی خواهد بود. اما آنچه به عنوان عامل انگیزشی موجب پدیده سفر به مقاصد خاص می‌شود، جاذبه‌‌‌های گردشگری اعم از فرهنگی، تاریخی، طبیعی و... است که شرطی‌‌‌ لازم است، ولی کافی نیست.

شرط کافیِ آن وجود تسهیلات و خدمات گردشگری شامل تاسیسات و تجهیزات مربوط به مراکز اقامتی، پذیرایی، تفریحی و سرگرمی، همچنین بودن سیستم حمل‌ونقل و شبکه راه‌‌‌های دسترسی استاندارد است که از مهم‌ترین اَشکال عرضه در این صنعت محسوب می‌شود.

در ارتباط با ارائه خدمات و تسهیلات گردشگری، ایجاد زیرساخت‌‌‌ها به‌‌‌ویژه در حوزه دسترسی، نقش مهمی را ایفا می‌کند، که بخش عمده آن توسط دولت و با‌‌‌تخصیص بودجه دولتی جهت گسترش جاده‌‌‌ها، توسعه و تجهیز فرودگاه‌‌‌ها، بسط و اصلاح سیستم حمل‌ونقل و...، است تا بسترهای لازم برای آرامش خاطر و امنیت گردشگران را فراهم کند. لذا دسترسی‌‌‌های زمینی، هوایی و دریایی را باید از زیرساخت‌‌‌های اجتناب‌‌‌ناپذیر و ضروری در توسعه گردشگری قلمداد کرده و بخش‌‌‌های‌‌‌ راه، حمل‌ونقل و گردشگری را به عنوان پاره‌‌‌هایی که وابستگی و اثرات متقابل بر یکدیگر داشته و غیر قابل تفکیک‌‌‌اند، تلقی کرد. مازندران به عنوان قطب و مقصد برتر کشور در رونق این صنعت پربازده، نقش بی‌‌‌بدیلی دارد و از راه‌‌‌های دسترسی استراتژیک جاده‌‌‌ای به‌‌‌ویژه با پایتخت برخوردار است. اغلب مسافرت گردشگران و مسافران به این استان از طریق شبکه‌‌‌های جاده‌‌‌ای و باخودروهای شخصی صورت می‌‌‌گیرد. هر یک از این مسیرها خود می‌توانند به عنوان جاذبه گردشگری و برای گردشگران خوش‌‌‌قریحه و ذوق، بخشی از لذت و تجربه سفرشان و زمینه اکتشاف مقاصد، جاذبه‌‌‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی جدید و نو را در راه‌‌‌ها که از این پتانسیل بهره‌‌‌مندند، به شمار آیند تاعلاوه بر اثرگذاری اقتصادی بر درآمد جوامع محلی در مسیر جاده‌‌‌ای، از طریق اقامت و پذیرایی در اقامتگاه‌‌‌های بوم‌‌‌گردی و عرضه محصولات بومی با کارکردهای فرهنگی و اقتصادی، توزیع جمعیتی گردشگران در مکان‌‌‌های برخوردار از مبادی ورودی استان و توزیع عادلانه درآمد حاصل از گردشگری که از وظایف دولت است، صورت پذیرد. از دیگرنتایج آن نیز کم کردن بار ترافیکی جاده‌‌‌ای به‌‌‌ویژه در ایام تعطیلات مناسبتی و روزهای آخر هفته خواهد بود که اغلب مشکلاتی را برای ساکنان در مسیرهای دسترسی به‌‌‌وجود می‌‌‌آورد. همچنین در بخشی از دستیابی به این اهداف،  در برنامه‌‌‌ریزی و اجرا توسط دولت، نیز بخش خصوصی که فعالیت‌‌‌هایشان در این راستا باید مکمل یکدیگر باشد و عدم‌هماهنگی و همکاری آنها آسیب جدی به برنامه‌‌‌ها و عملیات اجرایی پیش‌بینی شده وارد می‌کند، باید به سیما، منظر و مبلمان جاده‌‌‌ای برای ایجاد جذابیت‌‌‌های بصری در جامعه هدف یعنی گردشگران، توجه جدی معطوف داشت.