چرا مقصد اول گردشگری جهان از میزبانی المپیک رضایت کامل به دست نیاورد؟
توریستهای پساالمپیک
المپیک پاریس به پایان رسید و توانست علاقه‌مندان بسیاری را به سوی خود جذب کند. پاریس که پیش از این خود یکی از برترین مقاصد توریستی نیز به‌‌‌شمار می‌‌‌رفت با برگزاری بزرگ‌ترین رویداد جهانی امید داشت که بر گردشگری پاریس تاثیر فزاینده بگذارد و جذابیت‌‌‌های شهری را آنچنان افزایش دهد که به مقصد اول جهان تبدیل شود. این رویداد جهانی که در تابستان امسال از ۲۶ ژوئیه تا ۱۱ اوت برگزار شد و انتظار می‌‌‌رفت گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را جذب کند و با افزودن ۱۸۱هزار شغل حدود ۱۰.۷ میلیارد دلار برای این کشور تاثیر اقتصادی مرتبط با گردشگری داشته باشد، با چالش‌‌‌هایی جدی همراه بوده است که در این گزارش به آن پرداخته‌‌‌ایم.
المپیک پاریس درست در زمانی برگزار شد که جهان در اوج بحران‌های اقتصادی و تنش‌‌‌های سیاسی قرار دارد و بسیاری از کشورهای جهان با «تورم» و بحران «هزینه‌‌‌های زندگی» دست و پنجه نرم می‌کنند و از طرفی «تحولات ژئوپلیتیکی» جهان همچون جنگ روسیه با اوکراین و به حداکثر رسیدن تنش‌‌‌ها در خاورمیانه که احتمال جنگی قریب‌‌‌الوقوع را دامن می‌‌‌زند، المپیک پاریس را که مهم‌ترین رویداد ورزشی جهان است تحت‌‌‌الشعاع خود قرار داد. علاوه بر مسائل بین‌المللی که فرانسه را تحت‌تاثیر قرار داد، اعتراضات و اعتصابات داخلی، مشکلات امنیتی که قبل از برگزاری المپیک در ایستگاه‌‌‌های قطار و بخش‌‌‌های مختلف فرانسه رخ داد، همچنین افزایش ناگهانی قیمت‌ها در بحبوحه المپیک، پاریس را تا قبل از افتتاحیه المپیک به این نتیجه رسانده بود که پیش‌بینی‌‌‌ها برای جذب حداکثری گردشگران خارجی به نتیجه نخواهد رسید. فرانسه علاوه بر این چالش‌‌‌های خارجی و داخلی، با کمبود امکانات کافی برای تامین همزمان نیازهای گردشگران و شهروندان خود مواجه شد. از این رو قصد قرنطینه کردن شهروندان پاریسی در دوره برگزاری المپیک را داشت تا حمل‌ونقل عمومی با بحرانی جدی مواجه نشود. باتوجه به اینکه برگزاری رویدادی به بزرگی المپیک هزینه چند میلیارد دلاری به همراه دارد، قطعا این حجم از هزینه فقط برای جذب گردشگر صرفا برای برگزاری یک رویداد ورزشی در همان دوره نخواهد بود، بلکه بر اساس یک آینده‌‌‌نگری بلندمدت طراحی شده است و شاید همین نگاه بلندمدت دلیلی برای سومین میزبانی المپیکی فرانسه بود.
فرانسه حتی پس از عبور از بحران همه‌گیری نیز توانست گردشگرپذیرترین کشور جهان باشد واز بیش از ۹۸ میلیون توریست در سال ۲۰۲۳ استقبال کند و پیش‌بینی خود برای ۲۰۲۴ را با توجه برگزاری المپیک ۲۰۲۴ جذب بیش از ۱۰۱ میلیون توریست قرار داده است. در حال حاضر باتوجه به چالش‌‌‌هایی که پیش روی المپیک پاریس قرار داشت اینکه آیا فرانسه تا پایان این سال به این رقم خواهد رسید یا نه، چندان روشن نیست.
گردشگری پاریس، پیش و پس از المپیک
المپیک فرانسه خود را برای ۱۸۱هزار شغل جدید آماده کرد و صنعت مهمان‌نوازی و ساخت‌وساز بیشترین سهم را از شغل‌‌‌های جدید به خود اختصاص دادند. به گفته وزارت گردشگری فرانسه، برآوردها حاکی از آن بود که بیش از ۱۵.۳ میلیون نفر برای بازی‌‌‌های المپیک و پارالمپیک ۲۰۲۴ به پاریس سفر خواهند کرد. تجزیه و تحلیل شرکت مسافرتی BCD نشان می‌دهد که ۶.۴ میلیون مسافر در مدت مشابه در سال ۲۰۲۳ از پاریس دیدن کرده‌‌‌اند که نشان‌دهنده جهش گردشگری برای رویداد تابستانی است. اما پاریس با دو چالشی جدی عدم‌اطمینان سیاسی در کنار جمعیت زیاد و قیمت‌های بالا در زمان برگزاری المپیک مواجه شد. که باعث اجتناب بسیاری از مردم برای سفر به فرانسه شد. اشغال کم هتل‌‌‌ها و کاهش رزروها تا پیش از المپیک نگرانی‌های زیادی را برای فرانسه به همراه آورد. چرا که ایرفرانس اعلام کرده بود، انتظار دارد تا ۱۸۰ میلیون یورو (۱۵۳ میلیون پوند) ضرر کند؛ زیرا تا سه هفته مانده به برگزاری المپیک، رزروهای قابل قبولی از سوی گردشگران انجام نشده بود. تا جایی که این شرکت هواپیمایی در بیانیه‌‌‌ای اعلام کرد، بازارهای بین‌المللی اجتناب قابل‌توجهی از پاریس را نشان می‌دهند.
یکی از چالش‌‌‌های مهمی که گردشگران در طول المپیک با آن مواجه شدند، افزایش چشمگیر هزینه‌‌‌های سفر بوده است. به‌‌‌طور معمول برگزاری المپیک باعث افزایش قیمت هتل‌‌‌ها و فعالیت‌‌‌های توریستی می‌شود و مالیات توریستی نیز افزایش خواهد یافت تا جایی که گردشگران بر اساس نوع اقامتگاه، نزدیک به ۲۰۰درصد بیشتر مالیات توریستی در هر شب بپردازند. این مالیات اکنون از ۲.۶۰ یورو تا ۱۴.۹۵ یورو برای اقامت‌‌‌های لوکس در هر شب متغیر است. میانگین قیمت هتل‌‌‌ها در میان هتل‌‌‌های سه تا پنج ستاره ۴۱ تا ۶۴درصد بالاتر از میانگین سالانه در طول این رویداد افزایش یافته است. نرخ اشغال هتل‌‌‌های مورد انتظار در ابتدای سال‌جاری به کندی افزایش یافت که احتمالا به دلیل افزایش قیمت‌ها بود. این باعث شد که جذب اولیه برای رزرو بازی‌‌‌های المپیک با کندی همراه شود، زیرا اکثر گردشگران ورزشی به‌‌‌دنبال مقرون به صرفه بودن سفرهای خود هستند. همچنین هزینه متروی شهری پاریس در دوره المپیک به ۴ یورو برای گردشگران رسید. این در حالی است که در شرایط معمولی ۲.۱ یورو است.
استقبال پایین از المپیک پاریس در کنار نگرانی‌های امنیتی به‌‌‌وجود آمده تا پیش از برگزاری المپیک باعث شد، تمام فعالان این عرصه در پاریس به ناگهان قیمت‌های خود را کاهش دهند تا گردشگران به پاریس بازگردند. که این تغییر استراتژیک قیمت‌گذاری منجر به استقبال از این رویداد ورزشی شد. اینکه فرانسه تا چه میزان به پیش‌بینی‌‌‌های خود نزدیک شده است هنوز اطلاعات دقیقی ارائه نشده است، اما اکثر فعالان این عرصه بر برآورده نشدن انتظارات خود از جذب گردشگران در دوره المپیک تاکید داشتند، در مقابل برخی از فعالان نظری کاملا عکس این را داشتند و معتقد بودند پاریس با وجود چالش‌‌‌های گسترده، توانسته آنچنان که انتظار می‌‌‌رفت، گردشگران زیادی را به خود جذب کند.
بیشترین گردشگران ورودی به پاریس از ۳ منبع بزرگ ایالات‌متحده با ۲۳درصد افزایش نسبت به ۲۰۱۹، بریتانیا و آلمان بوده است. در مقابل برخی از تقاضاها از سوی برخی بازارهای منبع کوچک‌تر مانند برزیل شاهد افزایش کمی از این رویداد بوده است. حتی انتظار می‌رود که ورود از برزیل به فرانسه به طور کلی در سال‌جاری همچنان کمتر از سطح قبل از همه‌گیری باشد، اگرچه در مورد پاریس برعکس است.
بر اساس اعلام شرکت تحقیقاتی و مشاوره سفر پروتوریسم (Protourisme) پاریس بین ۲۴ تا ۲۷ ژوئیه پذیرای ۶۵۰هزار گردشگر بوده است که با افزایش ۱۶درصدی همراه بوده، تعداد بازدیدکنندگان فرانسوی ۱۷.۳درصد و بازدیدکنندگان خارجی ۱۴.۸درصد افزایش یافته است. در آستانه مراسم افتتاحیه، تعداد گردشگران پاریس نسبت به سال گذشته ۳۴.۶درصد افزایش یافت. همچنین در آخر هفته اول اوت، نرخ اشغال هتل‌‌‌های پاریس نزدیک به ۹۰درصد بود، در حالی که در طول دوره المپیک، ضریب اشغال هتل‌‌‌های پاریس بیش از ۸۰درصد بود که نسبت به سال قبل ۲۰درصد افزایش داشت.
همچنین انتظار بر این بود، مارسی که میزبان مسابقات المپیک و مسابقات قایقرانی است، پذیرای ۸۲۵هزار تماشاگر در طول بازی‌‌‌ها باشد که سود اقتصادی آن ۱۷۹ میلیون یورو (حدود ۱۶۴ میلیون دلار) است. وزیر فرانسه نیز گفت، تعداد افرادی که از موزه‌‌‌های پاریس بازدید می‌کنند و در رستوران‌‌‌ها و کافی‌‌‌شاپ‌‌‌های پایتخت پول خرج می‌کنند نیز به طور متوسط ۲۵درصد افزایش یافته است. بانک مرکزی فرانسه هم اعلام کرد که اقتصاد این کشور در مسیر رشد حداقل ۰.۳۵ درصدی در سه ماهه سوم به دلیل افزایش موقت فعالیت‌‌‌های مرتبط با بازی‌‌‌های المپیک است.
اما باوجود این آمارهای ارائه شده برخی از فعالان گردشگری و رستوران‌‌‌های شهری همیشه فعال در پاریس خبر از کاهش چشمگیر گردشگران داده‌‌‌اند، زیرا معتقدند به‌‌‌دلیل برگزاری المپیک گردشگران تابستانی مانند هرسال به این شهر سفر نکرده‌‌‌اند و گردشگران تنها محدود به گردشگران ورزشی هستند و احتمالا گردشگران تفریحی پس از المپیک به پاریس بازگردند.
علاوه براین سفر بین شهری و سایر مقاصد نیز کمتر از میانگین معمول ژوئن تا اوت بود، زیرا ساکنان فرانسه تعطیلات خود را به بعد از بازی‌‌‌های المپیک به تعویق انداختند یا برنامه‌‌‌های سفر جایگزین را برگزیدند. دولت فرانسه، برای محدود کردن شهروندان پاریسی در تردد شهری، پنج هفته مرخصی با حقوق برای ترک پاریس در ژوئیه و اوت یا دورکاری از خانه را درنظر گرفتند.
البته بعد از المپیک سفرها در فرانسه به روال عادی بازخواهد گشت و حتی انتظار می‌رود پس از المپیک با استقبال بیشتری همراه شود، چرا که پاریس به وضعیت عادی خود باز می‌‌‌گردد و دیگر نه از تهدیدات امنیتی داخلی خبری است و نه از گرانی خدمات گردشگری و نه از کمبود حمل‌ونقل عمومی. برای همین شاید بتوان گفت، گردشگری پاریس نه در حین برگزاری المپیک بلکه پس از آن از وجود المپیک منتفع خواهد شد. این را می‌توان در برنامه بلندمدت فرانسه برای جذب گردشگر تا سال ۲۰۳۲ مشاهده کرد که از زمان برگزاری المپیک تا ۸ سال بعد بتواند رشد داشته باشد.
مرکز حقوق و اقتصاد ورزش (CDES) در دانشگاه لیموژ تخمین می‌‌‌زند که بین سال‌های ۲۰۱۸، زمانی که مقدمات المپیک پاریس آغاز شد، تا سال ۲۰۳۴، یک دهه پس از این رویداد، تاثیر اقتصادی المپیک برای فرانسه بین ۶.۷ تا ۱۱.۱ میلیارد یورو (۶.۱ و ۱۰.۲ میلیارد دلار آمریکا) با میانگین حدود ۹ میلیارد یورو (حدود ۸.۲۶ میلیارد دلار) خواهد بود. از این مبلغ ۷۰درصد مربوط به ساخت‌وساز و برگزاری رویدادها و ۳۰درصد مربوط به گردشگری است. انتظار فرانسه از بازی‌‌‌های المپیک پاریس افزایش ۰.۳درصدی تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم سال است. پاریس معمولا بین ژوئیه و اوت پذیرای حدود ۱۲ میلیون گردشگر است، در حالی که دفتر گردشگری پاریس انتظار داشت در طول بازی‌‌‌های المپیک از ۱۵.۳ میلیون گردشگر پذیرایی کند.
فرانسه پیشتاز توریسم سبز
فرانسه یکی از اولین کشورهایی است که داعیه کاهش کربن و قرار گرفتن به سمت پایداری (همگام با محیط‌زیست) را دارد و در المپیک پاریس بخش زیادی از زیرساخت‌‌‌های خود را برای رسیدن به همین منظور آماده کرد. شاید مهم‌ترین گام برای کاهش گازهای گلخانه‌‌‌ای ممنوعیت پروازهای داخلی کوتاه‌‌‌مدت در طول برگزاری المپیک و سفر با قطار بوده است. اگرچه این گامی مثبت برای پیش رفتن کشورها به سمت پایداری است، اما به‌‌‌دلیل عدم‌آمادگی لازم، کمبود وسایل حمل‌ونقل و مشکلات به وجود آمده به‌‌‌ویژه از بعد امنیتی در قطارها نتوانست پیام پاریس سبز را آنچنان که انتظار می‌‌‌رفت به گوش جهانیان برساند.
