خبرنگار استانی «دنیای‌اقتصاد» از گرما و کمبارشی درفصل بارشها گزارش می‌دهد
یزد در انتظار زمستان!
شهریور امسال سخنگوی صنعت آب ایران در این خصوص گفته بود که با توجه به پیش‌بینی‌‌‌های انسو، پدیده النینو به عنوان فاز گرم انسو در جهان حاکم است و اقلیم ایران نیز به‌طور نسبی از این پدیده متاثر است. فیروز قاسم‌‌‌زاده با بیان اینکه «تاثیر النینو در ایران گرم شدن دمای هوا و افزایش بارش در فصول سرد است»، افزوده بود که با توجه به دمای بالای هوا در فاز النینو، ظرفیت رطوبتی هوا فزونی می‌‌‌یابد، از این رو بارش‌‌‌های حادث‌شده، معمولا دارای تخلیه رطوبتی بالا و همراه با سیل و طغیان رودخانه‌‌‌ها هستند. وی گفت: بررسی نتایج پیش‌بینی‌‌‌های فصلی برای پاییز و زمستان پیش‌‌‌رو، نشانگر این است که به جز در جنوب و جنوب شرق کشور در استان‌‌‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، فارس، خراسان جنوبی و یزد که دارای شرایط بارشی نرمال و اندکی بالاتر از نرمال خواهند بود، سایر بخش‌‌‌های کشور با افزایش بارش و شرایط فوق‌‌‌نرمال روبه‌رو خواهند بود.
قاسم‌‌‌زاده ادامه داد: وقوع چنین شرایط فوق‌‌‌نرمال در فاز النینو، خبر از وقوع بارش‌‌‌های سنگین و سیل‌‌‌آسا دارد و در صورت تحقق پیش‌بینی‌‌‌های فصلی، انتظار آن می‌رود که بخش عمده کشور در پاییز و زمستان پیش‌‌‌رو با وقایع حدی اقلیمی مواجه بوده و بارش‌‌‌های شدید و رودخانه‌‌‌های سیلابی را تجربه کنند. البته این سخنان تا حدودی بر شرایط جلوگیری از آسیب‌های ناشی از حوادث طبیعی همچون سیلاب‌ها در استان یزد موثر بود و اقدام خوبی در تحکیم سیل‌بندها و موارد این چنینی انجام شد. با وجود این مباحث، در همان مقطع رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با تاکید بر اینکه «النینو» اثر مستقیم بر ایران ندارد، گفته بود که نباید بیخودی مردم را نگران کنیم چون قرار نیست النینو به ایران بیاید، این پدیده در اقیانوس آرام شکل می‌گیرد که تقریبا ۲۰هزار کیلومتر با کشورمان فاصله دارد. احد وظیفه با یادآوری اینکه در بازه زمانی ۳ تا ۷ سال، یک‌‌‌بار دما از نرمال بالاتر می‌رود و یک‌‌‌بار از نرمال پایین می‌رود، افزود: طی سال منتهی به پایان سال گذشته، پدیده لانینا باعث شد بارش‌‌‌های پاییزی ایران از نرمال کمتر باشد.
بنابر‌این به نظر می‌رسد امسال که تذکرات بخش‌‌‌های مختلف منجر به قطع یا کاهش مصرف گاز و انرژی در واحدهای تولیدی و گاه مصارف خانگی شده، باید بهار ۱۴۰۳ را در یزد زودتر از همیشه در زمستان ۱۴۰۲ تجربه کنیم. در عین حال بعد از گذشت حدود چهار ماه از تبلیغات النینو در ایران رئیس سازمان ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران در رابطه با این پدیده گفت: النینو یکی از عوامل دورپیوند هست که روی آب و هوای ایران تاثیر دارد، دور‌پیوندهای زیادی هستند که بر روی آب و هوای کشور تاثیر دارند. صادق ضیائیان افزود: غیر از آنها عوامل سینوپتیکی، دینامیکی و فیزیکی بر روی آب و هوای کشور اثر دارند. ال نینو در ۶۰درصد مواقع یکی از عواملی است که در زمستان و پاییز باعث بارش فراوان شده و در ۴۰درصد مواقع هیچ تاثیری بر روی آب و هوای کشور نداشته است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: امسال سالی است که النینو تاثیر زیادی بر منطقه ما ندارد و عوامل دیگر بیشتر اثرگذار هستند و النینو را بی‌‌‌تاثیر کرده‌‌‌اند که این عوامل باعث شده که پاییز و زمستان کم‌‌‌بارش داشته باشیم. همین مباحث موجب شده تا مسوولان استان یزد برای حل مشکلات کمبود آب برنامههایی همچون پروژه‌‌‌های خط دوم انتقال آب، انتقال آب از دریا، خط سبز آبرسان، نیروگاه برق‌آبی، بازچرخانی پساب و بازار آب را در دستور کار قرار دهند. از سوی دیگر برنامههایی برای جلوگیری از هدر‌رفت و افت آبخوانها در استان یزد تدوین و برنامه‌‌‌ریزی شده که در این خصوص مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت سهامی آب منطقهای یزد گفت: تنها راه علاج این بحران ادامه جدی‌‌‌تر مدیریت منابع و مصارف آب در راستای کاهش برداشت از آبخوانها متناسب با میزان تغذیه و حجم آب ورودی به آنهاست.
محمدعلی امیربیکی افزود: نتایج حاصل از اندازه‌‌‌گیری ماهانه و بررسی سطح آب حدود ۴۴۰ حلقه چاه مشاهده‌ای در مناطق مختلف استان یزد در سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ (از ابتدای مهرماه سال ۱۴۰۱ تا پایان شهریورماه سال ۱۴۰۲) توسط گروه آب‌‌‌های زیرزمینی مدیریت مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقهای یزد نشان‌‌‌دهنده افت سطح آب زیرزمینی در تمامی آبخوانهای استان در طول دوره زمانی یاد‌شده است. امیربیکی با بیان اینکه بررسی‌‌‌ها نشان‌‌‌دهنده افزایش افت سطح آب زیرزمینی در سال آبی گذشته نسبت به افت متوسط سطح آب زیرزمینی طی دوره آماری، در اکثر آبخوانهای استان است، ادامه داد: بیشترین افت سطح آب مربوط به آبخوانهای صاحب آباد، مروست، ابرکوه، یزد- اردکان و بهادران به ترتیب با ارقام ۱۲۳، ۱۰۲، ۹۰، ۵۴ و ۵۴ سانتی‌متر در سال و کمترین افت سطح آب مربوط به آبخوان کویر اله‌آباد و برابر با یک سانتی‌متر در سال بوده است.
وی خاطرنشان کرد: بیشترین کسری حجم مخزن آب زیرزمینی در سال آبی گذشته با توجه به میزان افت سطح آب، مساحت آبخوانها و ضریب ذخیره آنها، مربوط به آبخوانهای یزد- اردکان، ابرکوه و مروست به ترتیب با ارقام ۱۲۰، ۵۰ و ۲۶ میلیون مترمکعب در سال و کمترین کسری حجم مخزن آب زیرزمینی مربوط به آبخوان کویر اله‌آباد و برابر با ۰.۰۵ میلیون مترمکعب در سال بوده است. وی گفت: مجموع کسری حجم مخزن آبخوانهای استان در سال آبی گذشته حدود ۲۸۵ میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با متوسط کسری حجم مخزن آبخوانهای استان در درازمدت (حدود ۲۴۰ میلیون مترمکعب در سال) حدود ۴۵ میلیون مترمکعب افزایش یافته است. هر چند که تا پایان سال و اتمام زمستان ۱۴۰۲ دو ماه دیگر بیشتر نمانده و نباید ناامید از بارش نعمت‌های الهی بود ولی بیم آن می‌رود که به یکباره، بهار ۱۴۰۳ در روزهای معتدل زمستان امسال بر روی شاخه درختان شکوفه بزند و سرماهای ناگهانی کویر در روزهای پایانی زمستان، خسارت‌های بالا برای کشاورزان به بار آورد.
