کدام صندلیها در پروازهای پساکرونا خالی میماند؟
تاخیر ۲ ساله سفرهای تجاری
تورم جهانی باعث محدودیت شدید «سفرکاری» در شرکتهای بزرگ شد
بر اساس یک ایمیل فاش شده توسط سایت اطلاعات، گوگل به مدیران ارشد خود گفته است که سفر کارمندان را فقط به سفرهای «مهم کاری» محدود کنند. با در دسترس قرار گرفتن گزینه مجازی دیگر خبری از تیمهای خارج از سایت یا فعالیتهای مجازی نیست. به مدیران گوگل گفته شد که در حرکتی رو بهجلو، برای چیزی که اکنون حیاتی تلقی میشود، گزینههای جایگزین سفرهای کاری وجود خواهد داشت. همچنین، والاستریت ژورنال گزارش داد که در ماه گذشته، مایکروسافت از کارمندانش خواست تا سفرهای کاری و رویدادهای شرکت را کاهش دهند تا هزینهها را تحت کنترل داشته باشند.
اینها صرفا حکایتهایی از کاهش هزینههای شرکتها در دوران تورم است. اما با در نظر گرفتن یک لنز دوربین، سیاست جدید گوگل نمادی از شکلگیری روند جدیدی از سفر است که میتواند یک چالش طولانیمدت برای خطوط هوایی باشد. همه مسافران خطوط هوایی برابر نیستند. به طور سنتی، مسافران تجاری نه تنها بیشتر پرواز میکردند، بلکه کرایههای بالاتری میپرداختند، که سهم بزرگی در درآمد خطوط هوایی داشت. اما طبق برخی از برآوردهای این صنعت، سفرهای کاری به اندازه سفرهای تفریحی از بحران همهگیری خارج نشده و تا ۳۵درصد کمتر از سطح سال ۲۰۱۹ باقی مانده است.
اندرو واترسون، مدیر ارشد بازرگانی شرکت هواپیمایی ساوت وست در اواخر ژوئیه در موضوع کسب درآمد گفت: در حالی که سفرهای کاری در بهار امسال افزایش یافته، اما بیشتر به سمت مشاغل کوچکتر، دولتی و آموزشی تغییر جهت داد. بزرگترین شرکتها همچون بانکها، مشاورهها و فناوریها که کارمندان آنها قبلا جزو مسافران درجه یک بودند، اکنون عقب ماندهاند و در سطح پایینتری در مسافران تجاری قرار گرفتهاند. ماه گذشته، گزارشی نگرانکننده از انجمن جهانی سفرهای تجاری (GBTA) منتشر شد که پیشبینیهای خود را برای بهبود کامل هزینههای سفر تجاری تا سال ۲۰۲۶ برآورد کرد، در حالی که تا پیش از این سال ۲۰۲۴ را زمان بازگشت به سطح پیش از کرونا ارزیابی کرده بود. این انجمن دلیل تاخیر در بهبود سفرهای تجاری را موارد متعددی از جمله افزایش تورم جهانی، قیمتهای انرژی، چالشهای زنجیره تامین، کمبود نیروی کار و تحولات منطقهای عنوان کرده است.
این گزارش نشان داد که کل هزینه سفرهای تجاری جهانی در سال ۲۰۲۱ به ۶۹۷میلیارد دلار رسید که فقط ۵/ ۵درصد بالاتر از کمترین میزان سطح پاندمی در سال ۲۰۲۰ بوده است. انجمن جهانی سفرهای تجاری، پیشبینی میکند که هزینهها در سال ۲۰۲۲ به ۹۳۳میلیارد دلار برسد که ۳۴درصد بیشتر از سطح سال گذشته است اما تنها ۶۵درصد سطوح قبل از همهگیری در سال ۲۰۱۹ را شامل میشود. بر اساس اعلام سوزان نیوفانگ مدیرعامل این انجمن، برآورد میشود که عوامل موثر و متعددی بر بسیاری از صنایع در سراسر جهان بر بهبود سفرهای تجاری جهانی در سال ۲۰۲۵ تاثیر بگذارد. نتیجه برآوردها این است که به آن نزدیک خواهیم شد، اما تا سال ۲۰۲۶ به سطح قبل از همهگیری سال ۲۰۱۹ نخواهیم رسید و از آن فراتر نخواهیم رفت.
این در حالی است که، اتحادیه جهانی سفرهای تجاری (GBTA) در گزارش قبلی خود از وضعیت سفرهای تجاری، افزایش سفرهای کاری بهدلیل افزایش واکسیناسیون و اشتیاق به بازگشت سفرهای کاری را اعلام کرده بود که علت اصلی تسریع در افزایش سفرهای تجاری، گشایش مرزهای بینالمللی عنوان شده بود. اما وقایع برخلاف انتظار پیش رفت و سفرهای کاری بسیار کاهش یافت. علت اصلی آن را باید در تغییر سبک شرکتها در ارتباط با دیگر شرکتها و کشورها دانست که دیجیتالی شدن سمینارها و جلسات، جایگزین سفرهای کاری شد. شرکتهای بزرگ با توجه به محدودیتها و فاصلهگذاری اجتماعی اقدام به انجام فعالیتهای خود از راه دور کردند که این امر بر کاهش سفرهای احتمالی در آینده برای کار تاثیرگذار بود. اگرچه دورکاری ابتدا در جهت جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری کرونا بوده، اما پس از آن به شکل دورههای آزمایشی برای استفاده در آینده مورد استفاده قرار گرفت تا دورکاری به سبکی از کار تبدیل شود. همچنین از سفرهای کاری غیرضروری و رفت و آمد به محل کار و شرکتها جلوگیری شود، چون این امر اتفاق خیلی مهمی را برای بسیاری از شرکتها رقم زد. از طرفی از سفرهای کاری هزینهزا جلوگیری کرد و از سوی دیگر بر کارآیی و عملکرد کارکنان و ارتقای درآمدزایی شرکتها افزود. جلسات بهصورت مجازی برگزار شدند و در نتیجه کاهش ترددها و سفرها، آلودگیهای زیست محیطی و مشکلات ترافیکی بسیار کاهش یافت.
به مرور این اقدام شرکتها تبدیل به یک هدف برای بسیاری از شرکتها شد و سفرهای کاری را حذف کردند. همهگیری کرونا، دورکاری و استفاده از جلسات مجازی را افزایش داد و در عین حال رفتوآمدها و سفرهای کاری کاهش چشمگیری پیدا میکند، چون ارتباطات فنی به شکل تلفن، رایانه، تبلت، تلفنهای هوشمند، تجهیزات ویژه صوتی و ویدئو کنفرانس به کمک شرکتها آمدند که کارکنان به صورت مجازی در زمان واقعی با دیگر شرکتها در جغرافیایی متفاوت ملاقات و همکاری کنند. شرکتها با سرمایهگذاری و ایجاد زیرساختها و تجهیزات فناوری و اطلاعات خود به دنبال ایجاد فرهنگ تجاری جدید هستند تا دورکاری را تثبیت و به سبکی پایدار تبدیل کنند. سیاست جدید شرکتها، ضربه سهمگینی بر صنایع هواپیمایی و مهمانداری وارد خواهد کرد.
مسافران تجاری اصولا بلیت درجه یک یا گرانترین را خریداری میکنند و حدود سه چهارم سود شرکتهای هواپیمایی قبل از همهگیری از این مسافران تامین میشد در حالی که تنها ۱۲درصد صندلیها به مسافران تجاری تعلق داشته است. همچنین یک مطالعه نشان میدهد که بخش هتلها، حدود دو سوم درآمد خود را از مسافران تجاری تامین میکنند که با توجه به کاهش این سفرها، تا سال ۲۰۲۲ میتواند ۱۸درصد کاهش یابد؛ زیرا جلسات آنلاین جایگزین ۲۷درصد از حجم سفرهای شرکتی شده است. باتوجه به اینکه شرکتهای هواپیمایی با ضررهای هنگفتی مواجهند و بدهیهای بسیاری دارند از دست دادن مشتریان تجاری بدترین اتفاقی است که برای این شرکتها خواهد افتاد. شرکتهای هواپیمایی همچون لوفتهانزا، فرانسایر، دلتا و آمریکا ایر با هزاران کارمند به بازگشت مسافران تجاری وابسته هستند. از این رو تاثیر کاهش سفرهای تجاری برای خطوط هوایی بسیار سهمگین خواهد بود.
بنابراین، شرکتهای هواپیمایی اقدامات جدیدی به منظور جبران «از دست رفتن مسافران تجاری» در پیش گرفتند و با کاهش مسافران تجاری و به موازات آن کاهش درآمدهای صنعت هوایی، بر هزینه بلیت پروازهای عادی افزوده شد که این امر، منجر به افزایش هزینههای سفر شده است. این تصمیم ضربه سهمگینی بر اقتصاد گردشگری وارد میکند و با ادامه این روند بهبود صنعت گردشگری را به تاخیر خواهد انداخت. اگرچه دورکاری و جلسات مجازی به ناحیه پردرآمد سفرهای تجاری بسیار آسیب رساند و صنعت گردشگری را از درآمدهای این حوزه تا حدودی محروم کرد اما نکته قابلتوجهی که مطرح شد اینکه تاثیر دیگری بر سفر به یک شکل دیگر گذاشت و کارهایی را به سمت هیبریدی شدن بین کار و سفر پیش برد. دورکاری از سفرهای عمومی کاست اما منجر به افزایش سفرهای خصوصی بیشتر شد. بنابر تحقیقات شرکت موتوس، شرکت آمریکایی مدیریت نیروی کار، با بازگشت جلسات و کنفرانسهای حضوری، روند سفرهای کاری همچنان در حال تغییر است و استراتژیهای «کار در هرجا» منجر به ایجاد برنامههای منعطفتر شده و امکان یک مدل سفر تفریحی-کاری ترکیبی را فراهم کرده است.