گردشگران سبک تازه سفر، شخصی مسافرت میکنند یا دستهجمعی؟
سهم تورها از طبیعتگردیها
مهدی گوهری راهنمای طبیعتگردی در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» میگوید: ترس از کرونا اقبال به تورهای طبیعتگردی و حضور در فضاهای باز را افزایش داده است. بهویژه در سال ۱۴۰۱ که با رونق بیشتر تورها مواجه هستیم، شاهد بودیم تعداد افرادی که سفر اول یا دوم خود را در این حوزه دارند بیشتر شده است. او در این باره که آیا خانوادهها پس از کرونا بیشتر با تور سفر میکنند، عنوان میکند: در گذشته هم شاهد حضور خانوادهها در این تورها بودهایم. با این حال کسانی که کمتر تمایل به سفرهای طبیعتگردی داشتند در حال حاضر از سفرهای ساده در این حوزه استقبال بیشتری میکنند. گوهری در توضیح سفر ساده میگوید: ما این سفرها را در مقابل برنامههای کوهنوردی ماجراجویانه قرار میدهیم. سفرهای طبیعتگردی ساده در واقع به این معناست که زمان پیادهروی و... نسبت به یک برنامه حرفهای کمتر است. علی رشیدیفر راهنمای یک آژانس طبیعتگردی هم به «دنیای اقتصاد» میگوید: در ماههای ابتدایی شیوع ویروس کرونا بسیاری ترجیح میدادند به جای سفر دستهجمعی با اتوبوس سفرهای سافاری به شکل شخصی داشته باشند.
او میافزاید: مسافرت با ماشین شخصی آنهم به مقصد طبیعت به گردشگران این امکان را میداد تا گردشگران کمتر زیر یک سقف و مکان واحد با دیگران باشند ضمن اینکه برای اقامت هم گزینه چادر را در نظر میگرفتند. این راهنمای طبیعتگردی ادامه میدهد: افزایش اقبال به سمت طبیعتگردی البته تاثیر چندانی در تعداد مسافران نداشته و هنوز هم ما با مواردی مواجه هستیم که در آستانه سفر به واسطه ابتلا به کرونا، مسافر نسبت به لغو سفر اقدام میکند. سهند عقدایی مدیر یک آژانس طبیعتگردی نیز به «دنیای اقتصاد» میگوید: استقبال مردم به مقاصد طبیعتگردی بیشتر شده است. اگر پیش از کرونا مردم سفر به شمال، اقامت در ویلا یا هتلهای کیش و مشهد را ترجیح میدادند در حال حاضر مقاصد طبیعت گردی و بومگردی در اولویت قرار گرفتهاند.
او در این باره که سهم تورها از استقبال از این سبک سفر چقدر بوده است اضافه میکند: گفته میشود ۳۰درصد سهم سفری که در کشور انجام میشود به طبیعتگردی اختصاص دارد با این حال میزان بسیاری پایینی از این سهم به آژانسها میرسد. عقدایی دلیل این سهم اندک را مربوط به فعالان غیرمجاز و کسانی میداند که بدون مجوز نسبت به برگزاری تور اقدام میکنند. او توضیح میدهد: در حال حاضر شاهدیم فردی پس از سفر به یک مقصد در شبکه اجتماعی خود شروع به جذب مسافر با قیمت اندک و استاندارد پایین میکند. او با انتقاد از اطلاعرسانی اندک درباره سفرهای مسوولانه و لزوم حفظ طبیعت در سفرهای طبیعتگردی میگوید: گروههای غیررسمی معمولا بدون توجه به مقوله پایداری ودر نظرگرفتن محیطزیست سفرهایی برگزار میکنند که تبعات آن بر طبیعت نیز غیرقابل جبران است.
این فعال حوزه طبیعتگردی قیمت پایینتر این تورها را به واسطه هزینههای کمتر بالاسری آنها میداند و میافزاید: این افراد که به شکل انفرادی نسبت به جذب مسافر اقدام میکنند هزینههای دفتر، حقوق کارمند و... را ندارند، از سوی دیگر آنها خود را ملزم نمیبینند قوانین کشور را رعایت کنند و همین باعث میشود با اقبال خوبی هم از سوی مسافران مواجه شوند. گفتههای این فعالان حوزه طبیعتگردی نشان میدهد گرچه کرونا به مثابه فرصتی بود که میتوانست طبیعتگردی را در کشور رونق بخشد و کسب و کارهای مرتبط با این حوزه را توسعه دهد، اما در این میان تنها بخشی از این دستاندرکاران بهرهمند از افزایش این سبک سفر شدهاند. سهم آژانسها و راهنمایان طبیعتگردی به عنوان یکی از اضلاع اکوتوریسم با وجود افزایش سفرها به مقاصد و عرصههای طبیعت اندک بوده و رشد قابل ملاحظهای در این بخش مشاهده نمیشود.