قاتل خاموش طبیعت گیلان

البته این تنها شمال ایران نیست که با معضل زباله آن هم تولید شده توسط گردشگران دست و پنجه نرم می‌کند، در جنوب ایران تصاویر منتشر شده از جزیره‌‌‌‌ای مانند هرمز هم نشان می‌دهد حضور توریست‌‌هایی که زباله‌های خود را در ساحل و سایت‌‌های توریستی آن رها کرده‌‌اند‌‌، باعث شده‌ تجربه توریست‌‌های بعدی از این مقصد گردشگری چندان خوشایند نباشد. همچنان که در حاشیه اغلب رودخانه‌ها، کوهستان‌‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌‌ها می‌توان شاهد انبوه بطری‌‌های پلاستیکی، ظروف یک‌بار مصرف و... بود.

۲۱ جولای روز جهانی بدون پلاستیک است. روزی که در آن متولیان و مسوولان درباره برنامه‌هایی که برای کاهش تولید پلاستیک دارند، سخن می‌گویند. در همین زمینه در دنیا صاحبان کسب‌‌وکار گردشگری هم برنامه‌های خود را برای کاهش مصرف زباله شرح می‌دهند. نمونه آن در کشورهای حاشیه جنوبی

 خلیج فارس که یوسف لوتاه، نایب‌رئیس گردشگری پایدار در دبی از هماهنگی با بخش خصوصی برای تغییرات کوچک در سبک زندگی افراد خبر داده بود. در این کشور هتل‌‌های زنجیره‌‌ای بین‌المللی آب‌‌خوری‌‌های خودشان را راه انداخته‌‌ و برخی از آنها تصمیم گرفته‌‌اند به جای استفاده از شانه یا مسواک پلاستیکی، گزینه‌های چوبی را در اختیار مشتریان خود قرار دهند. در این کشور همچنین بطری‌‌های چند بار مصرف به جای یک بار مصرف مورد استفاده قرار گرفته و در آینده‌‌ای نزدیک استفاده از ساک‌‌های پلاستیکی نیز به سمت ممنوعیت کامل خواهد رفت. کانادایی‌‌ها قصد دارند استفاده از هر نوع محصول پلاستیکی یک بار مصرف مانند

 نی آبمیوه، لیوان قهوه، چنگال‌‌، ‌‌قاشق و ظرف‌‌های یک‌بار مصرف بسته‌‌‌‌بندی غذا را ممنوع کنند. در فرانسه به عنوان کشوری پیشرو در این زمینه و در صدر توریست‌‌پذیرترین کشور جهان، مسوولان به دنبال حذف کامل پلاستیک هستند. انگلیس، میانمار‌‌، هند، تایلند‌‌، اندونزی و بوتان در کنار ۸۵ کشور دیگر جزو ۹۴ کشوری هستند که محدودیت‌‌هایی برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در آنها اعلام شده است. به همین منظور در گروهی از این کشورها دریافت مبالغی را برای خرید کیسه پلاستیکی در نظر می‌گیرند تا استفاده از آنها را کاهش دهند، این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که برآوردها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۵۰ مقدار پلاستیک‌‌ها در اقیانوس‌‌ها عددی بزرگ‌تر از ماهی‌‌ها خواهد بود. علاوه بر آن یافتن میکروذرات پلاستیک در بدن انسان‌‌ بیانگر آن است که‌‌ در آینده جامعه انسانی تبعات رهاسازی بی‌‌مبالات پلاستیک‌‌ها را می‌‌پردازد‌‌، پلاستیک‌‌هایی که عمر آنها ۱۲ دقیقه بوده و بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ سال برای تجزیه آنها زمان نیاز داریم. در ایران هر ساله بیش از سه میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود و رتبه استفاده از آنها نسبت به متوسط جهانی هم بالاتر است. این در حالی است که در ایران شاهد محدودیت خاصی برای استفاده از پلاستیک هم نیستیم.

فقدان برنامه مدون برای کاهش مصرف پلاستیک در کشورمان سبب شده است علاوه بر چالش‌‌های مدیران شهری برای این معضل‌‌، صنعت توریسم در ایران نیز با چالش مواجه شود. اغلب سایت‌‌های گردشگری به ویژه در حوزه طبیعت‌‌گردی برنامه مشخصی برای خروج زباله و به ویژه پلاستیک ندارند‌‌، همین موضوع به رهاسازی بطری‌‌های آب، ظروف یک‌بار مصرف و... منجر شده که علاوه بر تصاویر نازیبا و استقبال کم از سوی دیگر گردشگران‌‌، زندگی حیات‌‌وحش این مناطق را هم با چالش مواجه کرده است. از این رو به نظر می‌‌رسد برای رفع این معضل که حیات همه زیستمندان را در ایران نشانه گرفته، باید دست‌اندرکاران و صاحبان کسب‌‌وکار توریسم در کنار متولیان قرار بگیرند و همانند تجربه‌های موفق در کشورهای اطراف، راهکارهایی را برای حل این معضل پیشنهاد دهند، به جای آنکه در اغلب رستوران‌‌ها، هتل‌‌‌‌ها، وسایل حمل‌‌ونقل عمومی مانند قطار و اتوبوس و... شاهد استفاده بی‌حد و حساب از پلاستیک باشیم. زیرا بهداشتی که با این هزینه به دست می‌‌‌‌آید لطمات جدی برای سلامت شهروندان ایرانی در آینده نزدیک خواهد داشت.