«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
تورهای مسافرتی پس از بلیت‌‌‌های دلاری
محمد ملکشاهی فعال حوزه گردشگری عشایر در این زمینه به «دنیای اقتصاد» میگوید: در نظر گرفتن نرخ‌‌‌های دوگانه باعث نارضایتی توریست‌‌‌ها از سفر به ایران میشود با این حال دست آژانس‌‌‌ها را باز می‌‌‌گذارد تا بین گردشگران خود تفاوت قائل شوند. او با بیان اینکه کشور دیگری در دنیا را سراغ ندارم که چنین رویه‌‌‌ای را در پیش گرفته باشند، عنوان میکند: چنین رویه‌‌‌هایی کار آژانس‌‌‌ها را هم دشوار میکند. به عنوان مثال ما تورهای خود را برای سال آتی فروخته و توریست هم هزینه‌‌‌اش را پرداخت کرده است. در چنین شرایطی با نرخ‌‌‌گذاری جدید هواپیما به یکباره به هزینه تور اضافه میشود که برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌ها را به هم می‌‌‌ریزد. این فعال حوزه گردشگری معتقد است برخی متولیان حوزه توریسم به دنبال آن هستند که منافع حداکثری را از تعداد حداقلی گردشگران به دست آورند. او با بیان این مطلب میافزاید: متاسفانه برخی به بزرگ کردن کیک گردشگری فکر نمی‌‌‌کنند بلکه توجه‌شان روی برداشتن سهم بیشتر از کیک است. آنها ترجیح می‌‌‌دهند تعداد کمی به ایران سفر کنند و بتوانند از آنها درآمد بیشتری داشته باشند تا تعداد توریست‌‌‌های ورودی بیشتر شود و درآمد کمتری به‌ازای هر نفر داشته باشند.
توریست‌‌‌های خارجی حداقل یک سفر هوایی داخلی در ایران دارند
یکی از گزاره‌‌‌هایی که برخی درباره سفر توریست‌‌‌های ورودی به ایران مطرح میکنند این است که گردشگران خارجی اغلب سفرهایشان زمینی است. بنابراین دلاری شدن نرخ سفرهای هوایی تاثیر چندانی بر قیمت تورها ندارد. سهند عقدایی فعال و کارشناس گردشگری با این گفته مخالف است. او به «دنیای اقتصاد» میگوید: توریست های ورودی به کشورمان که در مسیر کلاسیک از تهران به شیراز سفر میکنند در مسیر رفت از وسایل حمل ونقل جاده‌‌‌ای استفاده میکنند اما مسیر برگشت آنها هوایی است. او عنوان میکند: مقاصد سفر در جنوب ایران مانند خوزستان یا در غرب به شهری مانند تبریز نیز برای توریست‌‌‌های سیاحتی اغلب هوایی است یا لااقل یک طرف آن با هواپیما خواهد بود. علاوه بر اینها ما گردشگران زیارتی را داریم که از عراق به شکل زمینی وارد کشورمان شده و آنگاه با هواپیما خود را به مقاصد سفرشان مانند مشهد می‌‌‌رسانند. بنابراین سفر هوایی در برنامه سفرهای یک هفته‌‌‌ای توریست‌‌‌های خارجی وجود دارد.
عقدایی نیز مانند ملکشاهی معتقد است دو نرخی بودن بلیت هواپیما در هیچ کشوری وجود نداشته و از ابتکارات دست‌اندرکاران گردشگری در ایران است. او میگوید: در هیچ کشوری سراغ نداریم که قیمت بلیت با ملیت افراد ارتباطی داشته باشد. ما تورهایی به مناطق مختلف دنیا برای گردشگران‌‌‌مان داریم و برای آنها خرید بلیت و سایر خدمات سفر را انجام می‌دهیم و اصلا قابل توجیه نیست که برای توریست پکیج سفر بر مبنای شهروند یک کشور بودن قیمت‌‌‌گذاری شود.
او چنین رویه‌‌‌ای را از جمله عوارض اقتصاد دچار چالش میداند و میافزاید: قیمت پرواز به واسطه اینکه سوخت با قیمت دولتی داده میشود ارزان است، و همین موضوع هم سبب میشود دولت روی قیمت‌‌‌ها کنترل داشته باشد. این شیوه قیمت‌‌‌گذاری از سویی باعث ضررده شدن برخی شرکت‌‌‌ها شده است. بنابراین آنها ترجیح می‌‌‌دهند به جای آنکه نرخ‌‌‌ها را برای همه افزایش دهند که باعث نارضایتی شود، این قیمت‌‌‌گذاری را تنها برای غیرایرانی‌‌‌ها در نظر بگیرند. این کارشناس گردشگری معتقد است اگر قرار است اصلاحی روی قیمت بلیت هواپیما صورت گیرد این کار باید بدون در نظر گرفتن ملیت مسافر باشد، زیرا در نظر نگرفتن چنین مولفه‌‌‌‌‌‌ای نارضایتی مسافران را از سفر به ایران همراه خواهد داشت. او در پاسخ به این پرسش که با تورمی که در کشور با آن مواجهیم آیا می‌توان همچنان گفت ایران مقصد ارزانی برای توریست‌‌‌هاست میگوید: نرخ‌‌‌هایی که ما سال گذشته به شرکای اروپایی خود اعلام کردیم با تورم سال جاری به اندازه‌‌‌ای است که بدون سود تور را برگزار کنیم. متاسفانه با این تورم ما ناچاریم قیمت تورها را بالا ببریم و در کنار آن قیمت‌‌‌گذاری برای پروازها نیز به هزینه‌‌‌های ما اضافه میکند.
عقدایی درباره نرخ اعلام شده نیز عنوان میکند: ممکن است در کشوری با خریداری کردن اغلب بلیت‌‌‌های هواپیما، بلیت‌‌‌های آخر را به ازای ۱۰۰ دلار بفروشند اما این قیمت برای پروازهای زیر یک ساعت حتی در اروپا هم‌چندان به واقعیت نزدیک نیست. معمولا نرخ پروازها از ۲۰ دلار شروع شده و تا ۱۰۰ دلار ادامه دارد و متوسط آن بین ۳۰ تا ۴۰ دلار است. او کاهش ارزش پول ملی را از دیگر معایب چنین تصمیم‌‌‌گیری‌‌‌هایی میداند و اضافه میکند: اینکه بخواهیم قیمت اجزای تور اعم از هتل، پرواز و ... را به دلار بگیریم بی معناست و در سایر کشورها نیز شاهد نیستیم پول ملی خود را کنار گذاشته و مبادلات‌‌‌شان را به پول کشور دیگری انجام دهند. گفته‌‌‌های این فعالان و کارشناسان گردشگری گویای آن است که تصمیم دلاری شدن نرخ هواپیماها به زیان صنعت گردشگری در کشور خواهد بود، این موضوع علاوه بر آنکه هزینه سفر به ایران را برای توریست‌‌‌های ورودی افزایش خواهدداد، به نارضایتی آنها در سفر به کشورمان منجر خواهد شد. در این وضعیت همان‌طور که ملکشاهی عنوان میکند شرکت‌‌‌های هواپیمایی بهتر است به جای گرفتن سهم بیشتر از کیک گردشگری، به فکر راهکارهایی برای رشد صنعت توریسم باشند تا با افزایش مسافران، تمام بخش‌‌‌های مرتبط از جمله صنعت هوایی رونق یابد.
