محک سیاست جدید متولی توریسم؛ گردشگر چینی جذب ایران میشود؟
تبعات عبور از توریست اروپایی
حاجیسعید در ابتدای سخنانش از حل مشکل روادید برای گردشگران خارجی به عنوان یک اتفاق خوب یاد کرده و میگوید: یکی از اتفاقات خوبی که شاهد آن بودیم راه افتادن صدور ویزای گردشگری و شروع فعالیتهای گردشگری با امکان ورود گردشگر به کشورمان است. ما به اندازه کافی برای بازگشایی مرزها انتظار کشیدیم.، کشورهای دیگر مرزهایشان را از شهریور باز کرده بودند و ما بارها گفته بودیم نباید فرصت را از دست بدهیم، زیرا توریستهایی که در کشورهای دیگر قصد سفر دارند میخواهند برای ایام تعطیلاتشان برنامهریزی داشته باشند و آژانسهای ما بلاتکلیف هستند. آنها تا زمان رفع مشکل روادید نمیدانستند در سایت خود سفر به ایران را فعال کنند یا نه! دولت قبل مجموعهای از اقدامات از جمله نگارش پروتکل و حضور در جلسات برای رایزنی را انجام داد. آن زمان استدلالهای متولیان گردشگری برای باز شدن مرزها از سوی ستاد کرونا پذیرفتنی نبود اما خوشبختانه متقاعد شدهاند. با این حال ورود گردشگران به این معنا نیست که ما به سالهای خوب ۹۵ و ۹۶ رسیدهایم.
او درباره طیف گردشگرانی که در حال حاضر ایران را انتخاب کردهاند، میافزاید: در حال حاضر کسانی که سفر به ایران برایشان بسیار مهم است یا دوستانی در کشورمان دارند سفرشان را شروع کرده و شاهد هستیم برخی آژانسها هم فم تورهایشان (تورهای آشناسازی) را برگزار کردهاند. ما آژانسهایی را داشتیم که مشتریهایی داشتند که میخواستند به ایران بیایند، این گروه به محض باز شدن مرز سفرهایشان شروع شده با این حال تعداد این گروهها کم است، آنهم در آستانه ژانویه که بخش بزرگی از مردم دنیا سفر میکنند.
رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری کشور اضافه میکند: با توجه به اطلاعاتی که دارم اصلیترین تقاضا برای فصل شلوغ آینده یعنی بهار است. ما مجموعه تقاضاهایی از کشورهای اروپایی داریم و به نظر میآید در بهار سال آتی با ورود تعداد قابلتوجهی توریستهای خارجی مواجه باشیم هر چند به شرایط سالهای ۹۵ تا ۹۷ نمیرسیم.
او در این باره که آیا برآوردی از این گردشگران وجود دارد، میگوید: در حال حاضر نمیتوان عدد مشخصی داد ولی میدانیم تقاضا چند برابر است. در عین حال برای جذب بیشتر گردشگر باید به سایر ابعاد توریسم توجه کنیم. خوشبختانه مساله بازگشایی مرزها اتفاق افتاده و در حال حاضر باید در فضاهای مختلف و در شبکههای تلویزیونی و نمایشگاه تبلیغات داشته و برای آنها تولید محتوا داشته باشیم تا کسانی که در فکر سفر برای تعطیلاتشان هستند از رسانهها و طرق مختلف با اسم یا تصویری از مقاصد ایران مواجه شوند.
این کارشناس حوزه گردشگری با بیان اینکه بزرگترین آسیبی که گردشگری ایران با آن مواجه است، به مقوله ایرانهراسی بازمیگردد، میافزاید: اخباری که از کشورمان پخش میشود عموما جنبه منفی دارد و محیطهای اجتماعی ایران هم به شکل خاکستری نشان داده میشود، همین موضوع سبب شده کسانی که تمایل سفر به ایران دارند دلنگرانیهایی داشته باشند.
او در همین رابطه خواستار ورود جدی وزارت میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری است و میگوید: دولت برای رفع این چالش باید بودجههای کافی را لحاظ کند. گردشگری یکی از ابزارهای ما برای مقابله با ایرانهرسی و اسلامهراسی است، با این حال با بودجههای فعلی نمیتوان گام جدی در تحول گردشگری برداشت. عدد و رقمهایی که برای تبلیغات خارجی در نظر گرفته شود باید مشابه وزارت امور خارجه به شکل یورو باشد زیرا در مواردی محتوا تولید میشود ولی نوسانات قیمت ارز باعث به هم ریختن کل برنامهریزیها میشود.
او درباره پنج کشور هدف گردشگری از سوی متولیان گردشگری میگوید: کشورهای اروپایی گرچه در این لیست نیستند اما ما آنها را به عنوان بازار ثابت دیده و آژانسها در نمایشگاههای برگزار شده در این کشورها شرکت میکنند. منتها قرار است روی یکسری بازار هدف جدید مانند چین، روسیه و. . تمرکز بیشتری شود.
حاجیسعید میافزاید: اگر بخواهیم نگاهی واقعگرا داشته باشیم باید این موضوع را در نظر بگیریم که چین همچنان اجازه فروش تورها را نمیدهد و این موضوع ممکن است تا سال ۲۰۲۳ طول بکشد. از سوی دیگر ما درباره گردشگران روس با محدودیتها و موانع فرهنگی مواجهه هستیم و همین موضوع سبب میشود نتوانیم عدد قابلتوجهی از آنها را به سفر به ایران ترغیب کنیم.
او ادامه میدهد: بر اساس واقعیتهای موجود به نظر میرسد ما باید اروپا را همچنان به عنوان بخشی از جهان که سفرهای سازماندهی شده از آنجا شروع شده و متقاضی سفر به ایران هستند در نظر بگیریم. اروپاییها به واسطه کتابهای درسی و... شناخت بیشتری از فرهنگ و تمدن ایران دارند و جذب آنها به کشورمان سادهتر است. البته این به این معنا نیست که ما کشورهای دیگر را فراموش کنیم. ما باید هوشمندانه و هدفمند کار کرده و امکان سفر به ایران را حتی برای فقیرترین کشورها فراهم کنیم؛ زیرا در همین کشورها هم قشر مرفه وجود دارد.
رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری کشور با اشاره به نقش رسانهها و سایر وسایل ارتباط جمعی در جذب گردشگران میگوید: اخبار منفی منتشر شده توسط رسانههای غربی توسط خبرگزاریهای دیگر کشورها هم پوشش داده میشود؛ زیرا رسانههای این کشورها نقش موتور جستوجو را پیدا کردهاند. از این رو اینطور نیست که خبر آنها در حوزه خودشان بماند و به سایر مناطق جهان نرسد. همین موضوع ایجاب میکند که ما حساسیت بیشتری در این حوزه داشته باشیم. علاوه بر اینها در کشورهایی مانند چین که تاثیر رسانههای تلویزیونی کمتر است، شاهدیم آپهایی مانند ویچت و... اثرگذارند. در این راستا سفر سلبریتیها به یک مقصد و پستهای آنها در فضای مجازی میتواند به تشویق حضور آنها منجر شود.
او با تاکید بر اینکه باید شناخت بیشتری از فرهنگ چین داشته باشیم میافزاید: شما اگر به اروپا سفر کنید بیش از اروپاییها چینیها را در این کشورها میبینید که همین موضوع نشان میدهد این قاره به مقصدی جذاب برای توریستهای چینی بدل شده است. با این حال، همین استقبال سبب شده چینیها دست به کار شده و در برخی کشورها شروع به آماده کردن زیرساختها کنند. به عنوان مثال از آنجا که غذای چینی برای آنها مهم است، رستورانهای چینی در برخی شهرها تاسیس شده است.
حاجیسعید ادامه میدهد: شکلگیری آژانسها و شرکتهای بزرگ چینی و انتقال کارمندانی از این کشور به شهرهای اروپایی از دیگر اقداماتی است که آنها انجام دادهاند و همین موضوع باعث شده صنعت گردشگری در اروپا آسیب ببیند. آنها همچنین تورلیدرهای خودشان را هم به اروپا فرستادهاند تا نیازمند گرفتن راهنمایان گردشگری اروپایی نباشند. با در نظر گرفتن این مولفههاست که ما باید روی بازار چین کار کنیم و بدانیم چطور میتوانیم ارزآوری بیشتری از این گردشگران داشته باشیم.