فصل سفر به برکه‌های شهر

علیرضا هاشمی کارشناس و راهنمای پرنده‌‌نگری در این باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: پرنده‌‌نگری در پاییز و زمستان جذابیتش به مشاهده پرندگان مهاجری برمی‌‌گردد که از عرض‌‌های شمالی مانند سیبری به کشورمان می‌‌آیند. بخش عمده‌‌ای از این پرندگان را پرندگان آبزی و کنار آبزی تشکیل می‌دهند که می‌توان آنها را در نزدیک تالاب‌‌ها و آبگیرها مشاهده کرد. او از تالاب‌‌هایی مانند کانی‌‌برازان در آذربایجان غربی و تالاب میانکاله‌‌ به عنوان تالاب‌‌هایی مناسب برای این شیوه از گردشگری نام می‌‌برد و می‌‌افزاید: در جنوب هم ما تالاب‌‌هایی مانند شادگان و هورالعظیم را داریم که میزبان پرندگان مهاجر هستند.

به گفته این راهنمای پرنده‌‌نگری گرچه این تالاب‌‌ها از سایت‌‌های ایده‌‌آل برای این شاخه از توریسم محسوب می‌شوند اما برای پرنده‌‌نگری نیازی به سفر به مناطق دور نداریم. او می‌‌افزاید: ممکن است بسیاری از مردم به هر دلیلی مشغله داشته و نتوانند سفر به مقصد دور را تدارک ببینند، این افراد می‌توانند با یک سفر نیم‌‌روزه به آبگیرها، برکه‌ها و تالاب‌‌های فصلی کنار شهرشان بروند. به عنوان مثال ساکنان تهران این فرصت را دارند تا با یک و نیم ساعت رانندگی به تالاب صالحیه در کرج رفته و طیف متنوعی از پرندگان را مشاهده کنند. تالاب بندعلی خان در جنوب شهر نیز سایت خوبی برای دیدن پرنده‌هاست. در واقع هر جا آبگیری باشد می‌توانیم در این فصل در آنجا پرندگان را مشاهده کنیم. تالاب‌‌هایی مانند میانکاله، قوری‌‌گل، ‌‌کانی‌‌برازان، شادگان و هورالعظیم از سایت‌های ایده‌‌آل هستند اما سفر به آبگیرهای نزدیک محل زندگی هم خالی از لطف نیست.

او در این باره که با مراجعه به این آبگیر‌‌ها و تالاب‌‌ها چه گونه‌هایی را می‌توانیم مشاهده کنیم می‌گوید: طبیعی است که گونه‌های آبزی و کنارآبزی را که زندگی‌‌شان به آب وابسته است می‌توانید ببینید. در این طیف اردک‌‌ها‌‌، غازها و فلامینگو‌‌‌‌ها جا می‌گیرند که برای بسیاری از افراد جذابیت دارند. «آبچلیک‌‌ها»، «سلیم‌‌ها» و «‌تلیله‌ها» در این دسته قرار می‌گیرند. البته در اطراف شهرها در مناطقی که غذا برای پرندگان شکاری وجود دارد می‌توان این گونه‌ها را هم مشاهده کرد که تجربه‌‌ای شگفت‌انگیز برای گردشگران علاقه‌‌مند به این گونه‌ها است.

برای مشاهده پرندگان همواره توصیه این است که از پوشش مناسب استفاده شود، هاشمی در این باره عنوان می‌کند: پیشنهاد ما این است که گردشگران از لباس‌‌های رنگ جیغ مانند زرد یا قرمز استفاده نکنند چون پرندگان به چنین رنگ‌‌هایی حساس هستند و ممکن است بترسند. برای دیدن پرنده‌ها بهتر است لباس‌‌های همگام با طبیعت پوشیده شود و گردشگران از سرو‌صدا خودداری کنند زیرا پرندگان علاوه بر رنگ روی صدا هم حساس هستند.

آیا فقط در تهران ما آبگیرهایی در اطراف این شهر داریم یا پرنده‌‌نگری تفریحی برای شهروندان تمام شهرهاست؟ این راهنمای پرنده‌‌نگری با اشاره به اینکه در تمام شهرها این امکان برای دوستداران این شیوه از توریسم وجود دارد می‌گوید: به عنوان مثال ما در اطراف تبریز قوری‌‌گل را داریم، ائل‌‌گلی هم فضای خوبی برای پرنده‌‌نگری دارد. در شهرهای شمالی که تعداد تالاب‌‌ها و آبگیرها فراوان است این امکان برای ساکنان بیشتر می‌شود برای نمونه ما تالاب استیل را در گیلان داریم، در مازندران تالاب میانکاله بهشت پرنده‌‌نگرهاست و در انزلی، تالاب انزلی فضای خوبی از این لحاظ دارد. در استانی مانند اصفهان که این روزها شاهد اعتراض کشاورزان هستیم، چنانچه زاینده‌رود آب داشته باشد، در حاشیه این رود پرنده‌ها را می‌بینیم و چنانچه این امکان را نداشته باشیم می‌توان به سمت تالاب گاوخونی رفت. در خوزستان شادگان و هورالعظیم را داریم. در هرمزگان ساحل بندرعباس سایت خوب و ارزشمندی برای دیدن پرنده‌هاست. در سیستان و بلوچستان چنانچه هامون آب داشته باشد محل مناسبی برای پرنده‌‌نگری است. در مشهد هم در ورودی سدها و دره‌ها و هر جا آب باشد می‌توانیم پرندگان مهاجر را ببینیم. حتی در کنار دریاچه‌های مصنوعی داخل شهرها مانند چیتگر در تهران هم می‌توان پرنده‌‌نگری کرد. او می‌‌افزاید: برخی ممکن است بگویند ما آنقدر مشغله داریم که حتی نمی‌توانیم به آبگیری در اطراف شهر محل سکونت‌‌مان برویم.

این افراد می‌توانند به پارک‌‌ها، باغ‌ها یا هر فضایی در محل زندگی‌‌شان مراجعه کنند. به عنوان مثال سهره جنگلی که در مسکو حلقه‌‌گذاری شده در پارک‌‌های تهران و سایر فضاهای سبز نیمه شمالی کشور قابل مشاهده است. حتی اگر نمی‌توانید به پارک هم بروید، کافی است پنجره آپارتمان‌‌تان را باز کنید، به سرشاخه‌ها نگاهی‌‌ بیندازید، حتما پرنده‌ای در آنجا می‌‌بینید که در این فصل به ایران مهاجرت کرده است.