سهم 90درصدی صادرات محصولات گلخانه‏‏‌ای

اینها درحالی‌‌‌است که کارشناسان معتقدند رشد تولید در واحد سطح، افزایش کیفیت محصول تولیدی، صرفه‌‌‌جویی در مصرف آب، استفاده از اراضی غیرقابل کشت با سیستم هیدروپونیک، ‌‌‌وابستگی نداشتن تولید به شرایط محیطی، امکان بازاریابی مناسب و تنظیم برنامه کشت مطابق با نیازهای بازار از ویژگی‌‌‌هایی است که سبب می‌شود کشت گلخانه‌‌‌ای بیش‌‌‌از پیش مورد توجه قرار گیرد. بررسی‌‌‌های انجام شده نشان می‌دهد در سال‌های اخیر حرکت درمسیر توسعه کشت محصولات گلخانه‌‌‌ای در بسیاری از استان‌‌‌های کشور شتاب قابل‌‌‌توجهی به خود گرفته است؛ موضوعی که چشم‌‌‌انداز امیدبخشی را برای این حوزه ترسیم می‌کند.

در همین راستا رئیس انجمن ملی گلخانه‌سازان ایران با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۲۳‌هزار هکتار گلخانه فعال در ایران داریم، گفت: بیش از ۹۰‌درصد از صادرات محصولات سبزی و صیفی کشور از محصولات گلخانه‌‌‌ای است.

عبدالرحمان حسینی‌‌‌فرد، رئیس انجمن ملی گلخانه‌‌‌سازان ایران با اشاره به نقش مهم شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه گلخانه‌‌‌ها، گفت: علم مرتبط با توسعه گلخانه‌‌‌ها در دنیا یک علم پویاست و مرتب در حال تغییر و تحول است و به همین سبب برای توسعه این صنعت نه تنها به شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه کشاورزی بلکه برای تکمیل این فرآیند نیازمند بهره‌‌‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و متخصصان در سایر حوزه‌‌‌های علمی از قبیل اقلیم‌شناسی، عمران، مکانیک، برق و الکترونیک، صنایع شیمی و فیزیک، محاسبات آماری و ریاضیات، پتروشیمی، فولاد و … هستیم و نقش و تاثیر نمایشگاه‌‌‌های تخصصی کشاورزی و گلخانه‌‌‌ای در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.

وی با بیان این مهم که راندمان و کارآیی مصرف آب در گلخانه‌‌‌ها بالا بوده و صرفه‌‌‌جویی آب در گلخانه‌‌‌ها بسیار قابل‌توجه بوده و به کشاورزی سنتی در فضای باز ارجحیت دارد، افزود: در سال‌های ابتدایی استفاده از گلخانه‌‌‌ها عموما چند محصول محدود از قبیل خیار، گوجه‌فرنگی و برخی انواع گیاهان زینتی پرورش داده می‌‌‌شد، اما در حال حاضر تنوع کشت بسیار بیشتر شده و طیف وسیعی از سبزی و صیفی، گل و گیاهان زینتی، درخت و درختچه‌‌‌های زینتی، انواع میوه‌‌‌ها، نهال، نشاء، بذر، گیاهان دارویی و حتی برخی گیاهان علوفه‌‌‌ای در گلخانه‌‌‌ها تولید می‌شود و روز به‌روز در حال توسعه هستند.

رئیس انجمن ملی گلخانه‌سازان ایران با تاکید بر این موضوع که کیفیت محصولات گلخانه‌‌‌ای به مراتب بهتر از تولیدات فضای باز است، افزود: در کشت گلخانه‌‌‌ای عوامل تولیدی تحت کنترل است و آفات و بیماری‌‌‌ها را می‌توان پیشگیری و مدیریت کرد که به همین علت مصرف سموم بسیار کمتر خواهد بود و گیاهان و محصولات سالم‌‌‌تری را خواهیم داشت، اما در کشاورزی سنتی و فضای باز عوامل تحت کنترل نیستند و مدیریت مشکل‌تر است. وی با اشاره به اینکه تقاضای کشورهای مختلف برای خرید و واردات محصولات گلخانه‌‌‌ای ایران در حال افزایش است، بیان کرد: به جرات می‌توان گفت در حال حاضر بیش از ۹۰‌درصد از صادرات سبزی و صیفی کشور مربوط به محصولات گلخانه‌‌‌ای است و در رابطه با صادرات محصولات گلخانه‌‌‌ای هیچ محدودیتی نداریم و امروزه به کشورهای قطر، عمان، امارات، روسیه، اوکراین، بلاروس، عراق، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و سایر کشورهای اوراسیا صادرات داریم.

رئیس انجمن ملی گلخانه‌سازان ایران گفت: در حال حاضر حدود ۲۳‌هزار هکتار گلخانه در کشور داریم که با حمایت‌‌‌های دولت و دستور مساعد ریاست محترم جمهوری، امکان و ظرفیت توسعه به چند برابر وضع موجود، مهیاست که فرصتی ارزنده برای این صنعت به شمار می‌‌‌آید.

29-2 copy

مساحت باغات کشور چقدر است؟

بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۹۹ مساحت کل باغات کشور اعم از بارور و غیربارور حدود 98/ 2 ‌میلیون هکتار بوده که از این میزان 9/ 86‌درصد باغات آبی و مابقی به صورت دیم بوده است. باغات غیر‌بارور در کل ۱۴‌درصد از مساحت کل باغات را در برگرفته‌اند.

همچنین در سال مورد اشاره حدود 4/ 24‌میلیون تن محصولات باغی و گلخانه‌ای برداشت شده است که 1/ 94‌درصد از این میزان محصول باغات آبی بوده است.

بیشتر باغات کشور کدام محصولات را تولید می‌کنند؟

در جدول شماره یک میزان سطح اختصاص یافته به انواع محصولات باغی و گلخانه‌ای از حدود 6/ 2میلیون هکتار باغ بارور و سهم هر محصول از 4/ 24میلیون تن محصول نهایی بر حسب‌درصد در کشور مشخص شده است.

بیشترین سطح بارور به ترتیب مربوط به پسته با 6/ 16درصد، انگور 1/ 11درصد، خرما 9/ 8‌درصد، سیب 7/ 8درصد و پرتقال2/ 6‌درصد بوده است.

بیشترین میزان تولید نیز مربوط به سیب 3/ 17، پرتقال با ۱۴‌درصد، انگور با 9/ 13درصد، خیارگلخانه‌ای 9/ 7و خرما 5/ 5درصد است.

کدام استان‌ها بیشترین میزان تولید محصولات باغی و گلخانه‌ای را به خود اختصاص داده اند؟

بر اساس اطلاعات این گزارش بیشترین میزان تولید بر حسب وزن محصولات به استان‌های مازندران، فارس و تهران تعلق دارد. (جدول شماره 2)

29-1 copy

حضور استان‌هایی نظیر البرز، زنجان، کردستان، کرمانشاه، اردبیل، لرستان، کهگیلویه و بویر احمد، گلستان و چهارمحال و بختیاری به‌رغم دارا بودن منابع آبی و اقلیم متناسب با باغبانی در نیمه دوم جدول از نکات حائز اهمیت گزارش وزارت جهاد کشاورزی است. از سوی دیگر این گزارش نشان می‌دهد که 2/  74 درصد کل محصول سیب در سال ۱۳۹۹ در ۵ استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، فارس، تهران و اصفهان تولید شده است. با توجه به آب بری قابل ملاحظه محصول سیب، رتبه این استان‌ها و این محصول در تولیدات کشور قابل ملاحظه است. در تولید پرتقال، ۹۱‌درصد کل تولید کشور در ۵ استان مازندران، جنوب استان کرمان، فارس، گیلان و هرمزگان صورت پذیرفته است.  همچنین حدود ۵۵‌درصد تولید انگور کشور در ۵ استان فارس، همدان، قزوین، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی تولید شده است. اما در حوزه تولید خیار به عنوان یک محصول آب‌بر، این نکته جالب توجه است که سه استان تهران، جنوب کرمان و یزد با ۷۴‌درصد از سهم تولید، بیشترین میزان تولید این محصول را به خود اختصاص داده‌اند. پنجمین محصول بخش باغات خرماست که 3/ 63درصد از کل تولید این محصول به ترتیب در استان‌های سیستان و بلوچستان، فارس، جنوب استان کرمان و خوزستان صورت گرفته است.