مواد اولیه داخلی در کنار صادرات؛ عوامل اهرمی در رشد کاشی‌و‏‏‌سرامیکی‏‏‌ها

فزونی محرک‏‏‌های صعودی کاشی‏‏‌سازان

دنیای اقتصاد -عباس بیات : برخلاف بسیاری از صنایع که با افت متغیرهای بنیادی همراه بوده‏‏‌اند، کاشی‏‏‌سازان طی سال‏‏‌های اخیر به لحاظ درآمد و سودآوری رشد خوبی را تجربه کرده‏‏‌اند. بر این اساس طی سال ۱۴۰۲ تناژ تولید و فروش کاشی‏‏‌سازان با رشد ۳۱درصدی و ۲۳درصدی نسبت به متوسط ۱۲سال اخیر همراه بوده است. مجموع فروش کاشی‌سازان در سال ۱۴۰۲ به میزان ۶هزار و ۱۳۰میلیارد تومان بوده که این عدد در قیاس با متوسط ۱۲ساله به میزان ۱۳درصد رشد داشته است. همگام با رشد مقادیر تولید، فروش و درآمد کاشی‏‏‌سازان بورسی، حاشیه سود آنها نیز با شیب ملایمی افزایش یافته است. بر این اساس متوسط حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت در سال ۱۴۰۱ و پاییز ۱۴۰۲ به‏‏‌ترتیب ۳۱ درصد و ۲۸درصد بوده که نسبت به متوسط سالانه و فصلی ۱۱درصد افزایش را تجربه کرده است.

 فروش و سود دلاری کاشی‌‌‌سازان در بازه فصلی و سالانه با افزایش خوبی همراه بوده است. بر مبنای دلار نیما درآمد فروش این صنعت طی سال 1402 با رشد 13درصدی نسبت به سال قبل همراه بوده که این عدد 11درصد از متوسط سالانه بیشتر است. به لحاظ سودآوری، میانگین سود دلاری کاشی‌‌‌سازان در پاییز 12میلیون و 852هزار دلار به ثبت رسیده که در قیاس با متوسط فصلی 21درصد جهش یافته است. فراوانی مواداولیه‌‌‌ای همچون خاک و لعاب کاشی‌‌‌سازان در کشور و عدم وابستگی آنها به واردات مواد اولیه موجب شده است تا این صنعت به لحاظ هزینه تامین ماده‌‌‌اولیه با چالش مواجه نباشد و بتواند مقادیر تولید و فروش خود را افزایش دهد. از طرفی قیمت‌‌‌گذاری محصولات این صنعت توسط هیات‌مدیره صورت می‌‌‌گیرد که این موضوع بهبود وضعیت کاشی‌‌‌سازان نسبت به صنایعی را که قیمت‌‌‌گذاری دولتی دارند به دنبال داشته است. از طرفی صادرات کاشی‌‌‌سازان با توجه به داخلی بودن مواد اولیه همواره موجب بهبود چشمگیر در وضعیت سود و درآمد آنها شده و یکی از دلایل عمده افزایش دلاری متغیرهای این صنعت به بحث رونق صادرات بازمی‌‌‌گردد.

فزونی مقادیر فروش بر مقادیر تولید

مجموع تولیدات کاشی‌‌‌سازان طی 13سال اخیر با متوسط رشد 3درصدی در هر سال همراه بوده است. اوج رشد تولید کاشی‌‌‌سازان در سال 1402 رقم خورده که مجموع تولیدات این صنعت 39میلیون و 170هزار مترمربع به ثبت رسیده و مجموعا افزایش 18درصدی را نسبت به سال قبل تجربه کرده است. تناژ تولیدی این صنعت در سال 1401 با کاهش 7درصدی 33میلیون و 312هزار مترمربع بود، اما در این سال تناژ فروش کاشی‌‌‌سازان بیش از 44میلیون مترمربع بود که نشان می‌‌‌دهد علت کاهش تولید کاشی‌‌‌‌وسرامیکی‌‌‌ها در سال گذشته به بحث موجودی انبار آنها بازمی‌‌‌گردد که باعث شد کاشی‌‌‌سازان عمدتا از ذخایر انبار خود فروش انجام دهند. در سال 1402 نیز تناژ مقدار فروش کاشی‌‌‌سازان از تناژ تولید آنها بیشتر بوده است. بر این اساس مجموع مقدار فروش این صنعت 39میلیون و 633هزار تن به ثبت رسیده که این عدد بیش از 450هزار تن از تناژ تولیدی بیشتر بوده است. همه این موارد نشان می‌‌‌دهد که در یکی دوسال اخیر میزان تقاضا برای محصولات کاشی‌‌‌سازان به حدی افزایش یافته که نه‌تنها تمام ظرفیت تولید این صنعت به فروش رسیده، بلکه تمام ذخایر انبار کاشی‌‌‌سازان نیز در بازار عرضه شده است. بررسی مقادیر تولید کاشی‌‌‌‌وسرامیک‌‌‌‌سازان بورسی در مقیاس فصلی نشان می‌‌‌دهد که این شاخص با رشد 23درصدی نسبت به مدت مشابه همراه بوده و به 9میلیون و 202هزار مترمربع رسیده است. به لحاظ مقداری هم طی زمستان 1402 به میزان 400هزار مترمربع از مقادیر تولید بیشتر بوده است. با این حال به دلیل تناژ مقدار فروش بالای زمستان 1401، در زمستان 1402 به لحاظ درصدی افت بیش از 50درصدی را نسبت به مدت مشابه تجربه کرده است. با این حال در بازه ماهانه طی دوازدهمین ماه از 1402 مقادیر تولید و فروش کاشی‌‌‌سازان با افت همراه بوده است. بر این اساس مجموع مقدار تولید و فروش این صنعت در اسفند 1402 به‌‌‌ترتیب با کاهش یک‌‌درصدی و 13درصدی همراه بوده است. از میان 9شرکت فعال در حوزه کاشی‌‌‌‌وسرامیک، شرکت «کارام» بهترین عملکرد را به لحاظ افزایش تناژ مقادیر تولید و فروش از خود به نمایش گذاشته است. بر این اساس شرکت یادشده موفق شده است مقدار تولید و فروش خود را طی سال 1402 به‌‌‌ترتیب 298درصد و 356درصد نسبت به سال قبل افزایش دهد و به میانگین 135هزار مترمربع برساند.

عملکرد درخشان «کارام» در جهش درآمد

مجموع درآمد کسب‌شده کاشی‌‌‌سازان در بازه سالانه طی 13سال اخیر به‌طور متوسط در هر سال 36درصد افزایش یافته است. اوج افزایش درآمد این صنعت در سال 99 رقم خورده است که در این سال کاشی‌‌‌سازان با جهش 98درصدی فروش همراه بوده‌‌‌اند. مجموع درآمد تحصیل‌شده کاشی‌‌‌سازان در سال 1402 به میزان 6هزار و 130میلیارد تومان بوده که این عدد در قیاس با سال قبل رشد 49درصدی داشته و 13درصد از متوسط سالانه بیشتر بوده است. در مقیاس فصلی طی زمستان 1402، مجموع فروش کاشی‌‌‌سازان یک‌هزار و 693میلیارد تومان به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با زمستان سال قبل رشد 40درصدی را تجربه کرده است. در مقیاس ماهانه طی دوازدهمین ماه از سال 1402 فروش کاشی‌‌‌سازان 560میلیارد بوده که این میزان فروش نسبت به اسفند سال قبل رشد 11درصدی داشته است. در خلال شرکت‌‌‌های کاشی‌‌‌ساز بورسی، «کارام» چه در بازه ماهانه و چه در بازه سالانه بهترین عملکرد را به لحاظ رشد درآمد فروش تجربه کرده است. بر این اساس شرکت یادشده طی سال 1402 تحت تاثیر رشد مقادیر تولید و فروش موفق به ثبت درآمد 63میلیارد تومانی شده که این عدد در مقایسه با سال قبل 162درصد جهش یافته است.

پیشتازی «کصدف» در رشد متغیرهای سودآوری

متوسط حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص کاشی‌‌‌سازان در 12سال اخیر به‌‌‌ترتیب 26، 18 و 14درصد بوده است. سه حاشیه سود نام‌برده طی سال‌‌‌های اخیر همواره روند افزایشی داشته است. طی سال 99 متوسط سه حاشیه سود کاشی‌‌‌سازان 35درصد بوده که اوج سودآوری در این صنعت رقم خورده است. در سال 1401 متوسط حاشیه سود کاشی‌‌‌سازان 31درصد بوده که 11درصد از متوسط سالانه بیشتر بوده است. از آنجا که تا لحظه نگارش این گزارش، گزارش‌های سالانه و زمستان کاشی‌سازان منتشر نشده است، به جهت ارزیابی وضعیت سودآوری سال 1402 گزارش‌های سه فصل آغازین آن را بررسی می‌کنیم. بر این اساس متوسط حاشیه سود 13فصل اخیر کاشی‌سازان 31درصد بوده است که از بهار تا پاییز 1402 شرکت‌‌‌های کاشی‌ساز توانستند متوسط سودآوری خود را حفظ کنند و میانگین حاشیه سود 30درصدی را به ثبت برسانند. از میان 9شرکت فعال در صنعت کاشی و سرامیک‌‌‌، «کصدف» بهترین عملکرد را به لحاظ سودآوری در مقیاس فصلی و سالانه به ثبت رسانده است. بر این اساس شرکت یادشده طی سال 1401 و پاییز 1402 با ثبت میانگین حاشیه سود 36 و 43درصدی توانسته است گوی سبقت سودآوری را از دیگر کاشی‌سازان بورسی برباید.

موج افزایش درآمد و سود دلاری کاشی‌‌‌سازان

با توجه به وجود تورم، رشد متغیرهای درآمد و سودآوری ریالی یک صنعت نمی‌‌‌تواند به‌تنهایی نشانه رشد حقیقی باشد، چرا که در کشور تورمی حداقل رشد سود و درآمد یک شرکت باید به میزان متوسط تورم سالانه باشد. بر همین اساس بر مبنای دلار نیما درآمد و سودآوری صنعت کاشی و سرامیک مورد ارزیابی قرار می‌‌‌گیرد. در 13سال اخیر متوسط درآمد فروش دلاری کاشی‌‌‌سازان 121میلیون و 137هزار دلار بوده و در هر سال رشد 2درصدی در مجموع درآمد دلاری رقم خورده است. روند سالانه فروش همواره افزایشی بوده و در سال 1402 با ثبت فروش 172میلیون و 421هزار دلاری رشد 13درصدی در درآمد این صنعت رقم خورده است که 11درصد از متوسط سالانه بیشتر است. همان‌طور که در بخش فروش ریالی «کارام» عملکرد بهتری نسبت به کاشی‌سازان داشت، به لحاظ فروش دلاری نیز عملکرد «کارام» با ثبت درآمد یک‌میلیون و 649هزار دلار و رشد 86درصدی طی سال 1402 در قیاس با دیگر کاشی‌سازان بهتر بوده است.

واکاوی سود دلاری صنعت کاشی‌و‌‌‌سرامیک نشان می‌‌‌دهد که در دوره‌‌‌های اخیر با افزایش همراه بوده است. بر این اساس سود ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت به‌طور متوسط در 12سال اخیر 23میلیون و 810هزار دلار بوده که روند این سود همواره با افزایش همراه بوده است. در سال 1401 وضعیت سودآوری دلاری کاشی‌سازان بهبود یافته و در این سال به‌طور میانگین 52میلیون و 485هزار دلار سود توسط این صنعت به ثبت رسیده که این عدد 37درصد از متوسط سالانه و سال 1400 بیشتر بوده است. در مقیاس فصلی متوسط سود دلاری کاشی‌‌‌سازان طی 13فصل اخیر 10میلیون و 589هزار دلار بوده که در این مقیاس نیز همواره روند افزایشی به ثبت رسیده است. بر این اساس طی پاییز 1402 میانگین سود دلاری این صنعت 12میلیون و 852هزار دلار بوده که این عدد در قیاس با متوسط سالانه 21درصد جهش یافته است. با این حال سود دلاری پاییز این صنعت نسبت به پاییز سال قبل با افت 14درصدی همراه بوده و عملکرد ضعیف‌‌‌تری را نسبت به سال گذشته تجربه کرده است. در میان 9شرکت کاشی‌‌‌‌وسرامیک بورسی، «کصدف» به لحاظ سود دلاری عملکرد بهتری داشته است. بر این اساس در فصل پاییز 1402 متوسط سود ناخالص، عملیاتی و خالص شرکت یادشده 571هزار دلار بوده که نسبت به پاییز سال قبل با رشد 20درصدی همراه بوده است.