کمیته حسابرسی، عضو غیرموظف هیاتمدیره
در سایر بخشهای خصوصی فعال نیز فرهنگسازی و شناخت از حوزه حسابرسی داخلی و کمیته حسابرسی صورت پذیرفته و شرایط نسبت به گذشته رو به بهبود است. اما با همه این موارد و مقدمه ذکرشده عمدتا واحد حسابرسی داخلی با چالشهای زیادی در جهت پیشبرد اهداف خود مواجه است که براساس بررسیهای تجربی انجامشده در کنار سایر موارد میتوان از بعضا خنثی عمل کردن کمیته حسابرسی در جهت وظایف خود و به تبع آن عدمایفای نقش موثر عضو غیرموظف هیاتمدیره بهعنوان رئیس کمیته (نماینده هیاتمدیره در کمیته حسابرسی و بالعکس) نام برد. در واقع به جهت ایجاد ساختار حسابرسی داخلی موثر و بهبود وضعیت این واحد کارآ، نهادها و اشخاص حقیقی باید نقش خود را بهدرستی ایفا کنند که یکی از این اشخاص، اعضای غیرموظف هیاتمدیره هستند که میتوانند با استفاده مناسب از جایگاه خود در هیاتمدیره و کمیته حسابرسی کمک شایانی در این زمینه داشته باشند.
بنابراین همانطور که نامبرده بهعنوان نماینده هیاتمدیره در عضویت کمیته حسابرسی است میتواند همین نقش را در جلسات هیاتمدیره و به عنوان نماینده کمیته حسابرسی نیز ایفا کنند و از آنجا که کمیته حسابرسی در ساختار سازمانی زیر نظر هیاتمدیره تعریف شده، بنابراین مطرح کردن مصوبات کمیته در جلسات هیاتمدیره و در صورت نیاز پیگیری این موارد میتواند کمک شایانی در جهت پیشبرد اهداف و برنامههای کمیته و واحد حسابرسی داخلی و افزایش بازوی قدرت این واحد شود. از جمله مواردی که به ایجاد چالش در واحد حسابرسی داخلی منجر میشود مربوط به تعریف نامناسب جایگاه حسابرس داخلی در چارت سازمانی، عدمدسترسی مناسب حسابرس داخلی به اطلاعات و همچنین جابهجایی مدیر حسابرسی داخلی توسط مدیرعامل مجموعه بدون هماهنگی با کمیته حسابرسی است. بنابراین اگر عضو هیاتمدیره در کمیته حسابرسی نقش خود را به صورت فعال و مناسب در هر دو جایگاه ایفا کند، اولا موجب افزایش شناخت سایر مدیران اجرایی از اهم فعالیت حوزه حسابرسی داخلی در مجموعهها شده و ثانیا از ایجاد بروز چنین چالشهایی جلوگیری میکند. مدیر غیرموظف کسی است که در سازمان استخدام نشده باشد. این مانند یک مدیر مستقل نیست که نهتنها در استخدام سازمان نیست (مدیر غیرموظف)، بلکه هیچ ارتباطی با سازمان به جز عضویت در هیاتمدیره ندارد. در واقع براساس نظریه بزرگان حرفه میتوان مدیران غیرموظف را به عنوان «متولیان فرآیند حاکمیت» توصیف کرد. در نهایت توضیحات فوق این موضوع را بیان میکند که عضویت مدیران غیرموظف هیاتمدیره در کمیته حسابرسی صرفا برای اینکه تعداد اعضای قانونی کمیته را تکمیل و عملا هیچ نقش فعالی در کمیته ایفا نکنند نیست.