عملکرد مالی حملونقل دریایی طی سال‌های اخیر بررسی شد
یکپارچگی جهش درآمدی لجستیک دریایی
شرکت‌های حملونقل دریایی با توجه به رشد درآمد خوبی که در سال‌جاری داشتند، موفق شدند سودآوری خوبی را به ثبت برسانند. بر این اساس متوسط سه حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت 63درصد به ثبت رسیده که در مقایسه با میانگین 13فصل، سودآوری این صنعت 10درصد بهبود یافته است.
سهم 80درصدی حملونقل دریایی
حملونقل دریایی در جابه‌جایی کالاها در تجارت بین‌المللی حدود 80درصد کل این تجارت را تشکیل می‌دهد. این میزان به لحاظ تناژی حدود 6میلیارد تن انواع کالاست که تقریبا یک‌سوم آن را کالاهای نفتی و یک‌سوم آن را کالاهای خشک و فله و بقیه را کالاهای غیر‌فله تشکیل می‌دهند. گروه بنادر و کشتیرانی جزو صنایع کوچک بازار سرمایه به شمار می‌رود که کمتر از یک‌درصد سهم بازار سرمایه را شامل می‌شود. خدمات بندری شامل خدمات متنوعی است که مهم‌ترین آنها تخلیه و بارگیری کالاهای فله و کانتینری و انبارداری کالاهای کانتینری در ترمینال‌‌‌های کانتینری و غلات در سیلوهاست. انجام امور بندری در ایران به این شکل است که سازمان بنادر و دریانوردی بار کشتی‌‌‌ها را پذیرش می‌کند و به اپراتور حاضر در هر اسکله تخصیص می‌دهد. بعد از انجام عملیات، سازمان هزینه‌‌‌های مربوطه را از صاحبان بار و خطوط کشتیرانی دریافت و آن را با شرکت‌های اپراتوری تقسیم می‌کند.
تامین 10درصدی تولید ناخالص ایران از دریا
ایران با داشتن 5هزار و 800کیلومتر نوار ساحلی جنوبی و شمالی (40درصد مرزهای کشور)، کشوری دریایی محسوب می‌شود. با این حال میزان استفاده از این نعمت خدادادی چندان موفق نبوده است. بیشترین فعالیت در عرصه ساحل کشور، مربوط به محدوده‌‌‌های شهری و روستایی و تاسیسات بندری و نظامی است که همه اینها حدود 5درصد از ظرفیت سواحل کشور را به خود اختصاص داده‌‌‌اند و حدود 95درصد از این ظرفیت مورد توجه قرار نگرفته است. در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان بخش عمده‌‌‌ای از تولید ناخالص ملی خود را از دریا تامین می‌کنند. در این زمینه ویتنام و سپس چین با بیش از 50درصد، در صدر قرار دارند. ایران نیز حدود 10درصد از تولید ناخالص ملی خود را از دریا تامین می‌کند که با توجه به پتانسیل‌‌‌های موجود در کشور، رقم پایینی تلقی می‌شود. ایران حدود یک‌درصد اقتصاد دریایی دنیا را بدون احتساب منابع نفتی و گازی و حدود 5.2درصد را با احتساب این منابع به خود اختصاص داده است. این در حالی است که از نظر پتانسیل موجود در کشور، ایران از بین 184کشور در رتبه چهلم قرار دارد.
ظرفیت 285میلیون تنی بنادر ایران
ظرفیت بنادر ایران از 135میلیون تن در سال 90، در حال حاضر به 285میلیون تن رسیده است. بنادر شهید رجایی و امام‌خمینی بهعنوان بزرگ‌ترین بنادر کشور شناخته می‌‌‌شوند. بندر شهید رجایی بهعنوان بزرگ‌ترین بندر کانتینری کشور حدود 80درصد از حجم فعالیت کانتینری کشور را انجام می‌دهد و بندر امام‌خمینی بهعنوان بزرگ‌ترین بندر تخلیه و بارگیری کالاهای اساسی سهم 60درصدی در این حوزه دارد. مجتمع بندری شهید رجایی با 2هزار و 400هکتار وسعت، از ظرفیت پذیرش 100میلیون تن کالا در سال برخوردار است و ظرفیت بهره‌‌‌مندی از 40پست اسکله، با در اختیار داشتن بزرگ‌ترین و پیشرفته‌‌‌ترین ترمینال کانتینری کشور پس از افتتاح فاز دوم طرح توسعه از ظرفیت 6میلیون کانتینر در سال برخوردار بوده و حجم گسترده‌‌‌ای از عملیات جابه‌جایی کالای عمومی TEU خصوصا محصولات فولادی، فله خشک، فله مایع و فرآورده‌‌‌های نفتی خام در این بندر انجام می‌شود. منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی با وسعت 11هزار و 44هکتار در شمال غربی خلیج‌فارس و در انتهای آبراه خور موسی قرار دارد. با توجه به مزایای منحصربه‌فرد این بندر، از جمله نزدیکی به 70درصد از مراکز مهم صنعتی و جمعیتی کشور، همجواری با منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بندر امام، نزدیکی به منطقه آزاد تجاری اروند، قرار گرفتن در مسیر کریدور بین‌المللی حملونقل شرق-غرب و قرار گرفتن در NSTC شمال-جنوب که کوتاه‌‌‌ترین و مطمئن‌‌‌ترین مسیر زمینی حمل کالا از کشورهای عراق، ترکیه، حوزه قفقاز و آسیای میانه به کشورهای جنوب شرق آسیاست، این بندر را به یکی از مراکز مهم تجاری ایران و منطقه تبدیل کرده است.
افزایش 98درصدی درآمد «حسینا»
در میان 5شرکت حملونقل دریایی، «حبندر» و «حاریا» با توجه به بازار پایه‌ای بودن گزارش‌های ماهانه مرتبی را روانه سامانه کدال نمی‌‌‌کنند. بنابراین به جهت بررسی عملکرد منبع درآمد اصلی این صنعت دو شرکت یادشده نادیده گرفته شده‌‌‌اند. ارزیابی وضعیت مهم‌ترین منبع درآمدی صنعت بنادر و کشتیرانی نشان می‌دهد که طی سال‌جاری به‌طور متوسط 83درصد درآمد مهم‌ترین منبع درآمدی این صنعت نسبت به 1401 افزایش یافته است. بیشترین افزایش بین شرکت‌های حملونقل دریایی مربوط به «حسینا» بوده است که مهم‌ترین منبع درآمدزایی خود را که حمل ناحیه جنوب شرقی است طی سال‌جاری 98درصد نسبت به سال گذشته افزایش داده است. در مقیاس نقطه به نقطه، طی نهمین ماه سال‌جاری متوسط جهش درآمدی خدمت اصلی حملونقل دریایی‌‌‌ها در قیاس با آذرماه سال گذشته، 100درصد به ثبت رسیده است. بیشترین میزان رشد درآمد در این مقیاس نیز مربوط به شرکت «حسینا» است که درآمد حمل ناحیه جنوب شرق خود را 200درصد افزایش داده است. مقایسه سطح درآمد آذرماه با متوسط سال‌جاری نشان می‌دهد که به‌طور میانگین افت 3درصدی در منبع اصلی درآمد شرکت‌های حملونقل دریایی رقم خورده است. در مقیاس آذرماه و سال‌جاری، بیشترین جهش درآمدی منبع اصلی شرکت‌های حملونقل دریایی، یک‌بار دیگر همچون دو مقیاس بالا مربوط به شرکت «حسینا» است که در آذرماه 13درصد حمل جنوب شرقی را نسبت به سال‌جاری افزایش داده است.
جهش 108درصدی درآمد دریایی‌‌‌ها
متوسط رشد درآمد 7سال گذشته حملونقل دریایی‌‌‌ها 36درصد به ثبت رسیده که همواره روند درآمدی این صنعت رو به رشد بوده است. بیشترین جهش درآمدی در 7سال اخیر طی سال 99 رقم خورده که حدود 70درصد مجموع درآمد این صنعت رشد کرده است. طی سال گذشته درآمد حاصل از حملونقل دریایی‌‌‌ها 3هزار و 564میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با سال گذشته رشد بیش از 50درصدی را تجربه کرده است. وضعیت درآمد صنعت حملونقل دریایی طی سال‌جاری با افزایش زیادی همراه بوده است. وضعیت مثبت تجارت بین‌المللی موجب شده است تا جهش درآمدی در این صنعت به ثبت برسد. مجموع درآمد سال‌جاری حملونقل دریایی‌‌‌ها 4هزار و 962میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با 9ماه سال گذشته رشد 108درصدی را تجربه کرده است. طی سال‌جاری بالاترین میزان جهش درآمد فروش به شرکت «حسینا» تعلق دارد که توانسته است با ثبت درآمد 2هزار و 541میلیارد تومان، رشد بیش از 140درصدی را به ثبت برساند. در مقیاس نقطه به نقطه طی نهمین‌ماه سال‌جاری مجموع درآمد این صنعت 592میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با آذرماه سال قبل جهش 85درصدی به وقوع پیوسته است. در این مقیاس نیز بیشترین میزان رشد درآمد به شرکت «حسینا» مربوط است که توانسته است مجموع درآمد حملونقل خود را 141درصد افزایش دهد.
رشد 10درصدی حاشیه سود در تابستان
روند سه متغیر اصلی سودآوری صنعت حملونقل دریایی نشان می‌دهد که در بازه سالانه سه حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت به‌‌‌ترتیب 35، 31 و 32درصد به ثبت رسیده است. روند میانگین سه‌حاشیه سود این صنعت طی 12سال اخیر نشان می‌دهد که اوج سودآوری این صنعت در سال گذشته رقم خورده است. متوسط سه‌حاشیه سود حملونقل دریایی‌‌‌ها در سال 1401، 56درصد به ثبت رسیده که در قیاس با متوسط 12ساله 23درصد افزایش یافته است.
در بازه فصلی میانگین سه‌حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص حمل دریایی‌‌‌ها به‌‌‌ترتیب 53، 55 و 52درصد به ثبت رسیده است. در بازه فصلی نیز روند متغیرهای سودآوری افزایشی بوده و طی تابستان میانگین سه‌حاشیه سود 63درصد به ثبت رسیده که در مقایسه با متوسط 13فصل اخیر 10درصد افزایش یافته است.
در میان چهار نماد حملونقل دریایی که میزان سودآوری خود را منتشر می‌کنند، «حتاید» بیشترین میزان سودآوری را به ثبت رسانده است. بر این اساس این شرکت در بازه سالانه و فصلی طی سال 1401 و تابستان امسال با ثبت میانگین سه‌حاشیه سود 127 و 98درصدی بیشترین میزان سودآوری را نسبت به سایر هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ثبت رسانده است.
