بازار در آینه آمار

معاملات اولین روز از هفته در شرایطی پیگیری شد که شاخص کل بورس تهران، بعد از تجربه پنج‌روز متوالی مثبت، بالاخره با کاهش ارتفاع و سرخ‌پوشی همراه شد. معاملات روز گذشته با غلبه جریان تقاضا بر عرضه آغاز شد و انتظار می‌‌‌رفت که بازار بتواند به حرکت مستمر خود در مسیر صعودی ادامه دهد، اما این مهم محقق نشد و از حدود ساعت ۱۰، شاهد قدرت‌نمایی فروشندگان در اثنای معاملات بودیم، به گونه‌‌‌ای که این موضوع موجب شد شاخص کل بورس، بخشی از مسیری را که پیموده بود مجددا بازگردد.

شاخص کل توانسته بود تا سطح ۲میلیون و ۵۸‌هزار واحدی افزایش ارتفاع داشته باشد، اما این شاخص با کاهش ارتفاع در ادامه معاملات همراه شد و نهایتا در سطح ۲میلیون و ۵۴‌هزار واحدی کار خود را به پایان رساند. نماگر هم‌‌‌وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌‌‌تری نمایش می‌دهد، روز گذشته با رشد اندک ۰.۰۵درصدی همراه شد تا قدم‌‌‌های این شاخص در مجاورت کانال ۷۰۰‌هزار واحدی، اندکی متزلزل شود.

این شاخص در حد فاصل روزهای ۶ تا ۲۰آبان، رشد ۷درصدی را تجربه کرده بود. شاخص مذکور با عملکرد روز گذشته، ششمین روز معاملاتی مثبت متوالی خود را تجربه کرد. در فرابورس نیز شاخص کل این بازار، برای ششمین روز پیاپی در مدار صعودی قرار گرفت و با افزایش ۰.۰۷درصدی، خود را به سطح ۲۵‌هزار واحدی رساند.

 تغییر مالکیت

در روزی که گذشت، ۲۰۳میلیارد تومان از سرمایه‌‌‌های حقیقی از بازار سهام خارج شد تا برای دومین روز معاملاتی متوالی، شاهد خروج از گردونه معاملات تالار شیشه‌‌‌ای باشیم. افزون بر این، ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، رقم ۳‌هزار و ۶۵۹میلیارد تومان را ثبت کرد که همچنان ارقام کنونی برای تحریک بازار سهام در جهت حرکت در مسیر صعودی ارقام چندان چشمگیری نیستند.

 دلیل رشد اخیر بازار

می‌‌‌توان گفت که در روزهای اخیر، بازار سهام به افزایش اندک قیمت اسکناس آمریکایی در بازار آزاد واکنش مثبتی نشان داد. همان‌طور که به‌کرات در گزارش‌‌‌های قبلی «دنیای‌اقتصاد» اشاره شده، بعد از اینکه دلار توانست پس از مدت‌‌‌ها خود را از قید و بند کانال ۴۹‌هزار تومان برهاند و وارد کانال‌‌‌های بالاتر شود، بازار سهام نه‌تنها خود را با نوسانات قیمت اسکناس آمریکایی همگام نساخت، بلکه بازار به سطوح پایین‌‌‌تر نیز سقوط کرد و کانال ۲میلیونی را نیز از دست داد. بنابراین به نظر می‌‌‌رسید که در کلیت بازار باید رشدی صورت بگیرد تا بازار سهام بتواند خود را با نوسانات قیمت دلار هماهنگ کند که این موضوع نیز به حقیقت بدل شد و بازار با افزایش سطح قیمت‌ها همراه شد. افزون بر این می‌‌‌توان گفت که بخش اعظم افتی که اخیرا در بازار سهام تجربه شد، به دلیل ریسک سیستماتیکی بود که بر اثر جنگ و کشمکش منطقه‌ای ظهور کرده بود و با فروکش‌‌‌کردن نسبی پس‌‌‌لرزه‌‌‌های آتش جنگ در منطقه، بازار سهام نیز توانست در کلیت خود وضعیت باثبات‌‌‌تر و متعادل‌‌‌تری را تجربه کند.

 بورس به کدامین سو خواهد رفت؟

در پاسخ به سوال فوق می‌‌‌توان سناریوهای مختلفی را مطرح کرد که در ادامه به توضیح تفصیلی هر یک از این موارد خواهیم پرداخت. نکته‌‌‌ای که در خصوص بورس تهران مطرح است این است که بازار سهام در سال‌های اخیر، به نوسانات قیمت اسکناس آمریکایی وزن قابل‌توجهی اعطا کرده و سهامداران حاضر در بورس تهران، کوچک‌ترین تغییر ایجادشده در قیمت دلار را در محاسبات ذهنی خود برای ارزش‌گذاری سهام مختلف بورسی لحاظ کرده‌‌‌اند. بنابراین مهم‌ترین پارامتری که در ماه‌‌‌های آتی می‌‌‌تواند قیمت سهام مختلف بورسی و فرابورسی را تحت‌تاثیر قرار دهد، نوسانات قیمت اسکناس آمریکایی است. در خصوص دلار نیز می‌‌‌توان گفت، اگر حادثه غیرمترقبه خاصی در کلیات مسائل سیاسی و اقتصادی کشور در ماه‌های آتی حادث نشود، نمی‌‌‌توان برای دلار چشم‌‌‌انداز رشد آنچنانی متصور شد.

 بر همین اساس نمی‌‌‌توان در ماه‌‌‌های پیش‌رو در سال‌جاری برای کلیت بازار سهام از ناحیه نرخ ارز چشم‌‌‌انداز رشد خاصی قائل شد. اگر از زاویه عینک مسائل بنیادی به ماجرا نگاه کنیم و از این زاویه ماجرا را مورد بررسی قرار دهیم، باید به گزارش‌‌‌هایی که در کدال منتشر می‌شود، توجه کاملی داشته باشیم. با توجه به ثبات نسبی نرخ ارز در سال‌جاری، در گزارش‌‌‌های منتشره کدال نیز نمی‌‌‌توان برای حرکت کلی بازار محرک جست‌‌‌و‌‌‌جو کرد. بنابراین می‌‌‌توان گفت بازار از ناحیه عوامل بنیادی و رشد‌‌‌های ارزی، محرک خاصی ندارد. هر عاملی که غیر از موارد فوق سبب شود تا قیمت‌ها در بازار سهام با رشد همراه شوند، توان حمایت بلندمدت از رشد قیمت‌ها را نخواهد داشت.

بنابراین برای بازار سهام در مقطع کنونی و با فرض پارامترها و متغیرهایی که اکنون جاری و ساری است، نمی‌‌‌توان چشم‌‌‌انداز رشد خاصی را متصور شد و به نظر می‌رسد که بازار به حرکات مقطعی و نوسانی خود در سطوح کنونی ادامه خواهد داد. موضوعی که در این اثنا مغفول مانده، این است که بازار سهام در سال‌های اخیر به مسائلی مانند راندمان فروش شرکت‌ها و بهره‌‌‌وری شرکت‌ها بی‌‌‌تفاوت بوده و فقط مساله انتظارات تورمی را مدنظر قرار داده است و به نظر می‌رسد در ادامه مسیر معاملاتی نیز اوضاع به همین منوال باشد.