سود تولیدکننده‌های بورسی صنعت شوینده در سال ۱۴۰۲ پیش‌بینی شد
قیمت دستوری؛ معضل تمیزکننده‌ها
مهم‌ترین عامل سود‌آوری شرکت‌های صنعت
اصلی‌ترین و تاثیرگذارترین متغیر صنعت شوینده‌ها، مجوز افزایش نرخ محصولات است که به علت نیاز به تایید سازمان حمایت در محدوده نرخ تورم است و البته نرخ دلار که به علت تامین برخی از مواد اولیه از خارج از کشور متغیر تاثیر‌گذاری است.
اولین شرکت‌های صنعت
اولین تولیدکننده‌های صنعت شوینده، شامل شرکت‌های ذیل هستند: شرکت «پاکشو» که در سال 1341 با نام پاک‌کن تاسیس شد و سپس در سال 1349 به پاکسان تغییر نام داد؛ شرکت «شپارس» که در سال 1342 با نام تجاری براکتر‌اند گمبل تاسیس شد که همچنان بزرگ‌ترین تولیدکننده صنعت شوینده است و در سال 1347 به شرکت بین‌المللی پارس تغییر نام داد و اولین محصول خود با برند «تاید» را به بازار عرضه کرد و شرکت «تولی‌پرس» که در سال 1343 توسط خاندان کارآفرین خسروشاهی تاسیس شد و اولین محصول خود با برند «دریا» را روانه بازار کرد.
جذب مشتری توسط بزرگان صنعت به‌واسطه تبلیغات گسترده
بعد از سال 1400، به‌واسطه افزایش تولید و فروش شرکت‌های صنعت شوینده ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، افزایش تولید و فروش در شرکت‌های پاکشو، بین‌المللی پارس و پدیده شیمی قرن ادامه‌دار بوده و حتی بیش از زمان کرونا شده؛ ولی در شرکت‌های ساینا، پاکسان و گلتاش تولید و فروش در سال 1401 نه‌تنها حفظ نشده، بلکه حتی از تولید و فروش سال 98 و شرایط قبل از کرونا کمتر شده است و به نظر می‌رسد شرکت‌های گروه اول در حال جذب مشتریان شرکت‌های گروه دوم هستند و این مهم در صورت‌های مالی شرکت‌ها مشخص است. نسبت هزینه تبلیغات به جمع هزینه‌های عمومی، اداری و فروش شرکت‌های گروه اول حدود 30درصد و در شرکت‌های گروه دوم حدود 10درصد است. همچنین در سال 1401 هزینه تبلیغات شرکت‌های گروه دوم تقریبا صفر است که این امر نشان می‌دهد باز هم احتمال از دست دادن مشتریانشان وجود دارد؛ چرا که هزینه تبلیغات و صرف هزینه برای تبلیغات بر تولید و فروش شرکت‌ها تاثیر بسزایی دارد.
صادرات محصولات؛ نکته مثبت یا منفی؟
نکته حائز اهمیت این است که صادرات محصولات شوینده به دلیل رقابت در بازارهای جهانی و تولیدکننده‌هایی که در ظرفیت مناسب تولید هستند عموما مشکل و با توجه به اینکه نرخ‌های صادراتی عموما از نرخ‌های داخلی کمتر است، خیلی امر سود‌سازی به نظر نمی‌رسد. حاشیه سود خالص و حاشیه سود ناخالص که در شرکت‌های صنعت از سال‌های 1397 تا 1402 نشان داده می‌شود معرف این است که شرکت‌های صنعت از سال 1397 تا 1400 روبه کاهش بوده و در سال 1401 نسبت به سال 1400 افزایش داشته‌اند که پیش‌بینی می‌شود این افزایش در سال 1402 نسبت به 1401 هم ادامه داشته باشد.
بهترین شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری
از نظر ارزش بازار، بزرگ‌ترین شرکت صنعت شوینده، پاکشو و سپس قرن است که سهامدار عمده هر دو گروه صنعتی گلرنگ و حاج محمدکریم فضلی است که با فرض تولید یک‌میلیون و 500هزار تن تولید واقعی کشور حدود 30درصد کل تولید را شامل می‌شود. بانک‌ملی سهامدار عمده و نهایی سه شرکت «شپاکسا»، «شگل» و «ساینا» است که در مجموع 12درصد کل تولید کشور را شامل می‌شود. همچنین ظرفیت اسمی که بیان‌کننده پتانسیل و توانایی تولید محصولات و میزان تولید واقعی پیش‌بینی‌شده برای سال 1402 برای هر شرکت در جدول آمده است و همان‌طور که مشخص است، نسبت تولید واقعی به ظرفیت اسمی که نشان‌دهنده استفاده بهینه ظرفیت‌های تولید است، برای پاکشو 37درصد، برای قرن 68درصد، برای پاکسان 42درصد، برای گلتاش 71درصد، برای ساینا 12درصد و برای بین‌المللی پارس 23درصد است که از این منظر شرکت گلتاش و سپس قرن در وضعیت مطلوبی قرار دارند. همچنین نسبت قیمت به سود گذشته‌نگر و آینده‌نگر صنعت و اختلاف میان این دو که بیان‌کننده این است که شرکت‌ها به چه میزان پتانسیل بازدهی و سرمایه‌گذاری دارند نشان می‌دهد که شرکت پاکسان به دلیل اینکه از ضررده بودن در سال 1401 طبق تحلیل در سال 1402 به سوددهی می‌رسد، پتانسیل رشد بیشتری دارد.لازم به ذکر است برای اینکه شرکت‌ها قابلیت مقایسه داشته باشند، سال مالی تمامی شرکت‌ها 29اسفند در نظر گرفته شده و صورت‌های مالی شرکت‌های پاکسان، گلتاش، ساینا و بین‌المللی پارس همگی بر مبنای سال مالی 29اسفند بازنویسی شده‌اند.
«قرن» و «پاکشو»؛ سودسازترین شرکت‌ها در سال 1402
سود همه شرکت‌های صنعت شوینده با فرض اینکه سال مالی همه شرکت‌ها 29 اسفند باشد برای سال 1402 پیش‌بینی شده است. دلیل یکسان‌کردن سال مالی شرکت‌ها مقایسه‌پذیر شدن آنها بوده است. بنابراین با فرض اینکه دلار نیمایی 38هزار تومان، تورم 30درصد، میانگین قیمت آلکیل‌بنزن به ازای هر کیلوگرم 40هزار تومان، افزایش نرخ چربی‌ها 30درصد و افزایش نرخ دستمزد 27درصد برای این صنعت باشد، سود سال 1402 پیش‌بینی شده است. از نظر سوددهی هر سهم، شرکت‌های «قرن» و «ساینا» به ترتیب با 296تومان و 218تومان به‌ازای هر سهم در سال 1402 سود خواهند داشت و به این ترتیب از بهترین‌های صنعت هستند.
از نظر سود و زیان کل شرکت نیز شرکت‌های «قرن» و «پاکشو» به ترتیب با 1.183میلیارد تومان و 801میلیارد تومان سود تحلیلی از سودسازترین شرکت‌های این صنعت در سال 1402 محسوب می‌شوند. بازدهی سهم‌های موجود در صنعت و بازدهی شاخص کل که نشان‌دهنده این موضوع است که بازدهی هر یک از سهم‌ها نسبت به کلیت بازار بیشتر یا کمتر بوده است نیز بررسی شده که در این مقوله با توجه به اینکه شرکت «پاکشو» از ابتدای سال 1401 تاکنون فقط 9درصد بازدهی داشته و در حال افزایش تولید و فروش خود است، شرکتی پرپتانسیل به نظر می‌آید.
حساسیت درصدی سود هر شرکت نسبت به تغییر یک‌درصدی هر متغیر
در نهایت میزان تغییر در سود شرکت‌ها به ازای تغییر یک‌درصدی در مفروضات شامل نرخ دلار، تورم، قیمت آلکیل‌بنزن، قیمت چربی‌ها و افزایش نرخ دستمزد بوده و نشان‌دهنده این موضوع است که با تغییر یک‌درصدی در هر متغیر، سود تحلیلی سال 1402 هر شرکت چند‌درصد تغییر می‌کند. لازم به توضیح است که مجوز افزایش نرخ با توجه به اینکه نرخ محصولات باید به تایید سازمان حمایت برسد برابر با تورم در نظر گرفته شده است؛ قیمت آلکیل‌بنزن از بورس‌کالا دریافت و پیش‌بینی شده و افزایش قیمت چربی‌ها برابر با تورم در نظر گرفته شده است.
فرصت‌ها و چالش‌های صنعت
در ادامه به مقایسه وتجزیه و تحلیل شش‌شرکت فعال این صنعت در بورس اوراق بهادار تهران پرداختیم. با توجه به ظرفیت خالی صنعت و با توجه به اینکه هزینه‌های ثابت شرکت اعم از سربار و هزینه‌های عمومی، اداری و فروش بر تعداد کمتری از محصولات به‌نسبت تولید در ظرفیت اسمی و کامل تقسیم می‌شود، بنابراین از این جهت باعث بالا بودن بهای تمام‌شده هر واحد کالا نسبت به تولید در ظرفیت کامل می‌شود که تحت‌تاثیر شیوع بیماری کرونا و افزایش تقاضا برای محصولات شوینده و ضدعفونی‌کننده تقاضای صنعت قرار گرفت. در سال‌های 99 و 1400 که کشور از نظر شرایط کرونایی در وضعیت وخیمی بود، تولید و فروش شرکت‌ها افزایش داشت و وقوع مجدد پاندمی کرونا یا ویروس همه‌گیر دیگر فرصت سود‌سازی بیشتر شرکت‌ها را فراهم می‌کند. از طرف دیگر قیمت‌گذاری دستوری و اجازه ندادن رشد قیمت‌ها به‌واسطه رشد هزینه‌های تولید از جانب سازمان حمایت عامل محدود‌کننده سود شرکت‌هاست که در صورتی که اقتصاد در وضعیت آزاد قرار گیرد و نرخ دستوری بر محصولات صنعت اعمال نشود، فرصت سود‌سازی بیشتر برای شرکت‌ها فراهم است. در کل به نظر می‌رسد وضعیت سود‌سازی شرکت‌ها در سال 1402 نسبت به سال 1401 بهتر بوده و شرکت‌ها در وضعیت مطلوب‌تری قرار دارند و فرصت‌های بهتری برای سرمایه‌گذاری در این صنعت وجود داشته باشد.
