صفر تا صد سردمداران چند رشته‌ای صنعتی بررسی شد

هفت هلدینگ بورسی در یک قاب

حمید فرهادی/ تحلیلگر بازار سرمایه گروه چندرشته‌ای صنعتی، یکی از گروه‌های بازار سرمایه است که با وجود پذیرش تعداد محدودی از شرکت‌ها، ارزش بازار بالایی دارد. در کل، شرکت‌های فعال در این گروه، ماهیت و موضوع فعالیتی مشابه با شرکت‌های سرمایه‌گذاری دارند و نمادهای اصلی آن را هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری تشکیل می‌دهند که عمدتا در رشته‌های مختلف صنعتی نظیر پتروشیمی‌ها، صنایع فولادی، نیروگاه‌ها و... فعالیت می‌کنند. هم‌اکنون، ۷ شرکت در این گروه فعالیت می‌کنند و سودآوری آنها به ارزش دارایی‌هایشان بستگی دارد.

کم‌ریسک بودن گروه چندرشته‌ای‌ها نسبت به سایر گروه‌های بازار سرمایه، یکی از اصلی‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری در این گروه است؛ زیرا این شرکت‌ها عمدتا پرتفویی متنوع از بازار را در دل خود جای داده‌اند و می‌توانند علاوه بر بازدهی مناسب، ریسک کمتری را نسبت به سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری به سهامداران منتقل کنند. سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)، سرمایه‌گذاری غدیر (وغدیر)، گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید (وامید)، سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی (وبانک)، سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی (وصندوق)، سرمایه‌گذاری ملی ایران (ونیکی) و بین‌المللی توسعه صنایع و معادن غدیر (وکغدیر) نماد‌های گروه «سرمایه‌گذاری‌های چندرشته‌ای» هستند. در ابتدای سال 99، ارزش بازار کل گروه چند‌رشته‌ای صنعتی حدود 113 هزار میلیارد تومان بود. این عدد، به دلیل پذیرش عرضه اولیه شستا و رشد بازار در آن سال، به حدود 946 هزار میلیارد تومان افزایش یافت. اکنون با اضافه شدن وکغدیر به این گروه، ارزش بازار آن به حدود 850 هزار میلیارد تومان رسیده است.

نسبت ارزش بازار گروه‌ چند‌رشته‌ای صنعتی به کل ارزش بازار بورس و اوراق بهادار در سال‌های پیش از سال ۱۳۹۹ حدود ۵ درصد بوده است و با پذیرش شستا به حدود ۷ درصد افزایش یافته و در اوج بازار سال ۱۳۹۹ عدد ۱۱ درصد را به خود اختصاص داده است. اما پس از ریزش بازار در سال ۱۳۹۹تا به امروز، این نسبت به حدود ۸ درصد رسیده است که نشان‌دهنده این است که شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی 8 درصد از کل ارزش بازار بورس و اوراق بهادار را تشکیل می‌دهند. در ادامه این گزارش تمام شرکت‌های این گروه را به صورت مجزا و جداگانه بررسی خواهیم کرد.

شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)

شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) در تاریخ 06/ 01/ 1365 به‌صورت یک شرکت سهامی خاص با سرمایه اولیه 20 میلیارد ریال تاسیس شد و طی صورت‌جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده مورخ 13/ 12/ 1379 به شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (سهامی عام) تغییر نام یافت. شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی در تاریخ 20/ 01/ 1399 در بخش هلدینگ چند‌رشته‌ای صنعتی در بازار دوم بورس درج و 10 درصد از سهام آن در تار‌یخ 27 / 01/  1399 در بازار بورس عرضه عمومی شد. شستا جزو واحدهای تجاری اصلی سازمان تامین اجتماعی است. شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی هم‌اکنون در قالب 9هلدینگ به شرح زیر در حوزه‌های مختلف مشغول به فعالیت است:

6 هلدینگ تابعه شستا، تاپیکو، تیپیکو، صبا تامین، سیمان تامین و کشتیرانی در بورس معاملاتی حضور دارند. علاوه بر این، سه هلدینگ دیگر که شامل صنایع عمومی تامین، مدیریت توسعه انرژی تامین و خدمات ارتباطی رایتل هستند، نیز در حال طی مراحل برای ورود به بورس هستند.

پرتفوی بورسی

ارزش روز پرتفوی بورسی شستا حدود 243 هزار میلیارد تومان است که با در نظر گرفتن بهای تمام‌شده 148 هزار میلیارد تومانی، این شرکت 95 هزار میلیارد تومان مازاد ارزش پرتفوی بورسی دارد.  در پرتفوی بورسی شرکت، بیشترین سهم از آن تاپیکو با 47 درصد از کل ارزش پرتفوی بورسی است. بعد از آن به ترتیب صبا تامین با 15 درصد، حکشتی با 9درصد، تاصیکو با 9 درصد، سیتا با 6 درصد و تیپیکو با 5 درصد سهم از پرتفوی بورسی شستا را دارند.

پرتفوی غیر بورسی

طبق ارزش‌گذاری انجام‌شده برای سرمایه‌گذاری پرتفوی غیر‌بورسی، این شرکت حدود 62 هزار میلیارد تومان دارایی غیر‌بورسی دارد که 32 درصد آن متعلق به رایتل، 29 درصد آن متعلق به مدیریت توسعه انرژی تامین، 19 درصد شرکت ملی نفتکش و 11 درصد سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تامین است. بهای تمام‌شده این دارایی‌ها 32 همت است که سبب می‌شود شستا 30 همت مازاد ارزش دارایی غیر‌بورسی داشته باشد.

جمع‌بندی

در نهایت، شستا با 300 همت ارزش روز دارایی‌ها و سرمایه 160 همتی، به ازای هر سهم 1848 ریال دارایی دارد که با لحاظ کردن قیمت 1368 ریالی نسبت قیمت به ارزش روز هر سهم (p/ nav) برابر 76 درصد می‌شود.

مدیریت سرمایه‌گذاری امید (وامید)

گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید در تاریخ 21/ 11/ 1380 با سرمایه 650 میلیارد ریال به شکل سهامی خاص تاسیس شد و در تاریخ 16‌/ ‌10/ 1386 در بورس اوراق بهادار عرضه اولیه شد. هم‌اکنون شرکت جزو واحد‌های تجاری اصلی بانک سپه است.

پرتفوی بورسی

ارزش روز پرتفوی بورسی وامید 219 همت است که کگل 34 درصد، کچاد 25 درصد، کگهر 21 درصد و وسپه 4 درصد از آن را تشکیل می‌دهند. همچنین سایر سرمایه‌گذاری‌ها 15 درصد مابقی ارزش پرتفو را در اختیار دارند. بنابراین 80 درصد کل پرتفوی بورسی شرکت متعلق به صنایع استخراج کانی‌های فلزی است. لازم به ذکر است که بهای تمام‌شده برای پرتفوی بورسی 18 هزار میلیارد تومان است.

پرتفوی غیربورسی

شرکت سرمایه‌گذاری امید حدود 14 همت دارایی غیر‌بورسی دارد که به ترتیب سرمایه‌گذاری ساختمانی سپه، شرکت توسعه آهن و فولاد گل گهر، پتروامیدآسیا، کاوند نهان زمین و تولیدی مخازن گاز طبیعی آسیا ناما بیشترین سهم از پرتفوی غیر بورسی شرکت را دارا هستند.

جمع‌بندی

گروه سرمایه‌گذاری امید با خالص ارزش 248 هزار میلیارد تومانی و سرمایه 6/ 9 هزار میلیارد تومانی، ارزش دارایی‌های هر سهم آن25591 ریال است که با در نظر گرفتن قیمت 17000 ریالی هر سهم آن، نسبت قیمت به ارزش روز دارایی‌های آن برابر 66 درصد است.

سرمایه‌گذاری ملی ایران (ونیکی)

شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران در تاریخ 08/ 08/ 1354 تاسیس شده است و در تاریخ 20/ 12/ 1354 در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده است. ونیکی به عنوان اولین شرکت چند‌رشته‌ای صنعتی فعالیت خود را در بورس اوراق بهادار آغاز کرده است. در حال حاضر شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران خود واحد اصلی و نهایی گروه است اما بانک تجارت 42 درصد از سهام ونیکی را داراست و بزرگ‌ترین سهامدار آن به حساب می‌آید.

پرتفوی بورسی

جمع دارایی‌های بورسی شرکت برابر با 53 هزار میلیارد تومان است که می‌توان گفت این شرکت پرتفو بسیار متنوع و پخشی دارد به‌طوری که بیشترین سهم از پرتفو را سهام ایران خودرو با تنها 11 درصد از کل پرتفو تشکیل داده است. بعد از آن ملی مس ایران با 8 درصد و سرمایه‌گذاری غدیر با 7 درصد رتبه‌های دوم و سوم در سهم از پرتفو را دارند. بهای تمام‌شده این پرتفو 8 هزار میلیارد تومان است. اما از نظر سهم صنایع از پرتفوی ونیکی، سه صنعت فلزات اساسی با 20 درصد، محصولات شیمیایی با 15 درصد و خودرویی و قطعات با 11 درصد بیشترین سهم را دارند.

پرتفوی غیر‌بورسی

طبق برآورد از ارزش دارایی‌های غیر‌بورسی سرمایه‌گذاری ملی ایران، این شرکت در حدود 5 هزار میلیارد تومان دارایی غیر‌بورسی با بهای تمام‌شده یک هزار میلیارد تومانی دارد که شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری ملی ایران با سهم 36 درصدی، شرکت آلومتک با سهم 23 درصدی و شرکت شیمی بافت با سهم 18 درصدی بیشترین سهم از ارزش دارایی‌های غیر‌بورسی شرکت را دارا هستند.

جمع‌بندی

شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران با خالص ارزش دارایی 58 هزار میلیارد تومانی و سرمایه 5/ 3 هزار میلیارد تومانی، به ازای هر سهم 16650 ریال دارایی دارد که با لحاظ قیمت 8450 ریالی، قیمت هر سهم به ارزش دارایی آن 51 درصد است.

سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی (وصندوق)

شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی مستخدمین مشمول قانون استخدام کشوری در تاریخ 25/ 04/ 1367 در اداره ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسید. مورخ 25/ 03/ 1378 نام شرکت به شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری تغییر یافت ودر تاریخ  31/ 03/ 1378 در بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. در حال حاضر، فعالیت اصلی شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری، سرمایه‌گذاری در طرح‌ها یا سهام شرکت‌های فعال در زمینه تهیه، تولید و تامین انواع مواد اولیه نفتی، پتروشیمی، فرآورده‌ها و مشتقات فرعی نفت و گاز و فرآوری آنها و سایر مواد خام اعم از آلی و معدنی و همچنین حوزه انرژی شامل آب و برق است. در حال حاضر این شرکت جزو واحد‌های تجاری اصلی صندوق بازنشستگی کشوری است که مالک 70 درصد سهام این شرکت است.

پرتفوی بورسی

شرکت سرمایه‌گذاری کشوری پرتفوی بورسی به ارزش 86 هزار میلیارد تومان با بهای تمام‌شده 9 هزار میلیارد تومانی دارد که از نظر تمرکز در سرمایه‌گذاری پرتفوی نسبتا پخش و غیر‌متمرکزی دارد. پتروشیمی جم با 29 درصد، پتروشیمی اصفهان با 11 درصد، پتروشیمی نوری و شرکت نفت ایرانول با سهم هر کدام 8 درصد، بیشترین سهم از پرتفوی بورسی شرکت را دارند.

پرتفوی غیر‌بورسی

وصندوق طبق آخرین ارزش‌گذاری انجام‌شده، پرتفوی غیر‌بورسی به ارزش 59 هزار میلیارد تومان دارد که بهای تمام‌شده آن حدود 3 هزار میلیارد تومان است. پتروشیمی باختر، صبا فولاد خلیج فارس و صنایع پتروشیمی مسجد سلیمان بیشترین سهم از ارزش پرتفوی غیربورسی شرکت را تشکیل می‌دهند.

جمع‌بندی

شرکت با ارزش دارایی 144 هزار میلیارد تومانی و سرمایه‌ای به میزان 4 هزار میلیارد تومانی، ارزش هر سهم آن 35559 ریال است که با در نظر گرفتن قیمت 22970 ریالی، نسبت قیمت به ارزش دارایی هر سهم آن برابر 65 درصد است.

شرکت سرمایه‌گذاری غدیر (وغدیر)

شرکت سـرمایه‌گذاری غدیـر (وغدیر) در سال ۱۳۷۰ با سـرمایه اولیه ۱۰ میلیارد ریـال و مـالکیـت بانـک صـادرات ایران تاسیس شـد. این شـرکت در حال حاضـر به عنوان یکی از پیشروان بخش سرمایه‌گذاری در ایران شناخته شده است و در زمینه‌های مختلفی از جمله صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، حمل و نقل، ساختمان و انبوه‌سازی، سیمان، فناوری اطلاعات و ارتباطات، برق، مالی و بازرگانی، صنایع و معادن و... سرمایه‌گذاری می‌کند. در سال ۱۳۸۷، این شرکت توسط سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح خریداری شد و همچنان یکی از شرکت‌های پیشرو در صنعت سرمایه‌گذاری در ایران به شمار می‌رود. این شرکت در تاریخ 26/ 12/ 1374 با نماد وغدیر در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. در حال حاضر این شرکت جزو واحد‌های تجاری فرعی گروه ساتا و جزو واحد‌های تجاری اصلی ستاد نیرو‌های مسلح است.

پرتفوی بورسی

در حال حاضر ارزش پرتفوی بورسی وغدیر برابر با 191هزار میلیارد تومان است که برای این پرتفو، 11 هزار میلیارد تومان بهای تمام شده صرف شده است.این شرکت پرتفوی بورسی نسبتا متمرکز و غیر پراکنده‌ای دارد. پارسان 55درصد، وکغدیر 24درصد و پارس 16درصد از ارزش کل پرتفوی بورسی را تشکیل می‌دهند و 95درصد ارزش پرتفو متعلق به این سه نماد است. نکته حائز اهمیت این است که شرکت توسعه صنایع و معادن غدیر با نماد وکغدیر که خود جزئی از گروه چند رشته‌ای صنعتی است، جزء با اهمیت پرتفوی بورسی سرمایه‌گذاری غدیر است و مالکیت 85درصدی آن را دارد.

پرتفوی غیر بورسی

در برآورد ارزش دارایی‌های غیر بورسی شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، این مطلب مشخص می شود که 64 هزار میلیارد تومان ارزش دارایی‌های غیر بورسی این شرکت است که بهای تمام‌شده این سرمایه‌گذاری 12هزار میلیارد تومان است. گسترش صنعت نوین ایرانیان، مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب، سرمایه‌گذاری برق و انرژی غدیر وصندوق اختصاصی بازارگردانی لاجورد دماوند، شرکت‌های تشکیل‌دهنده دارایی های غیر بورسی این شرکت هستند.

جمع‌بندی

 شرکت سرمایه‌گذاری غدیر با خالص ارزش روز دارایی 268هزار میلیارد تومانی و با لحاظ سرمایه 2/ 7 هزار میلیارد تومانی، به ازای هرسهم 37333 ریال دارایی دارد که با توجه به اینکه قیمت هر سهم آن 24170 ریال است، نسبت قیمت به ارزش هرسهم آن برابر 65 درصد است.

شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی (وبانک)

شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی (وبانک) در تاریخ 20/ 11/ 1370 به صورت شرکت سهامی عام تاسیس و در تاریخ 25/ 01/ 1371 در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده است و در سال1389 نام شرکت از سرمایه‌گذاری بانک ملی به سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی تغییر کرد. اهم سرمایه‌گذاری و فعالیت شرکت در صنایع محصولات شیمیایی، سیمان، محصولات غذایی و آشامیدنی، سرمایه‌گذاری‌ها و... است. در حال حاضر شرکت جزو واحدهای تجاری اصلی بانک ملی است و 64 درصد از سهام وبانک را دارد.

پرتفوی بورسی

سرمایه‌گذاری توسعه ملی توانسته است با بهای تمام‌شده سرمایه‌گذاری 4هزار میلیارد تومانی، هم‌اکنون به ارزش دارایی بورسی 48هزار میلیارد تومانی دست پیدا کند. پتروشیمی اراک، شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع سیمان و توسعه صنایع بهشهر بیشترین سهم از ارزش دارایی‌های بورسی را دارند.

پرتفوی غیر بورسی

ارزش پرتفوی غیر بورسی این شرکت برابر با 7هزار میلیارد تومان است که بهای تمام‌شده‌ای معادل 5/ 3هزار میلیارد تومان دارد.سرمایه‌گذاری در املاک، بین‌المللی ساختمان وصنعت ملی و صندوق اعتماد کارگزاری بانک ملی ایران بیشترین سهم از پرتفوی غیر بورسی را دارند.

جمع‌بندی

شرکت سرمایه‌گذاری توسعه ملی ایران با ارزش روز دارایی56هزار میلیارد تومانی و سرمایه 7/ 2هزار میلیارد تومان، ارزش هرسهم آن برابر 20588ریال است که با توجه به اینکه قیمت هر سهم آن 12300ریال است، هم‌اکنون نسبت قیمت به ارزش روز دارایی‌ها برابر 60درصد است.

بین‌المللی توسعه صنایع و معادن غدیر (وکغدیر)

در سال١٣٩٠، شرکت بین‌المللی توسعه صنایع و معادن غدیر تاسیس شد. این شرکت نقش بازوی سرمایه‌گذاری هلدینگ غدیر را در حوزه معادن و فلزات آهنی و غیرآهنی دارد. پس از پذیرش در بازار دوم فرابورس تهران در سال١٣٩٩، شرکت در سال١٤٠٠ به‌عنوان آخرین عرضه اولیه درج شد. شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، مستقیما و با واسطه، مالکیت صد درصدی و غدیر را در اختیار دارد.

پرتفوی بورسی

ارزش روز دارایی‌های بورسی شرکت توسعه صنایع و معادن غدیر برابر با 59هزار میلیارد تومان است که با سرمایه‌گذاری اولیه 2/ 2هزار میلیارد تومانی این ارزش حاصل شده است. در بررسی پرتفوی این شرکت می‌توان متوجه شد که بسیار متراکم و متمرکز است؛ به‌طوری‌که عمده ارزش آن را چهار شرکت فولاد آلیاژی ایران، سنگ آهن گهر زمین، آهن و فولاد غدیر ایرانیان و موتوژن به خود اختصاص داده‌اند.

پرتفوی غیر بورسی

در بررسی پرتفوی غیر بورسی شرکت توسعه صنایع و معادن غدیر می‌توان بیان کرد که عمده ارزش آن را دو شرکت توسعه آهن و فولاد گل گهر و فولاد غدیر نی‌ریز به خود اختصاص داده‌اند.ارزش پرتفوی غیر بورسی این شرکت در حدود 6هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که بهای تمام‌شده این سرمایه‌گذاری 4/ 2هزار میلیارد تومان است.

جمع‌بندی

شرکت توسعه صنایع و معادن غدیر با ارزش دارایی به میزان 66 هزار میلیارد تومان و سرمایه 8/ 1 هزار میلیارد تومانی، ارزش هر سهم آن در حال حاضر برابر با 35924 ریال است که با در نظر گرفتن قیمت 26290 ریالی هرسهم آن، p/ nav آن یا همان نسبت قیمت به ارزش هر سهم آن برابر با 73 درصد است.

جمع‌بندی نهایی

گروه چند رشته‌ای صنعتی، از مجموعه هلدینگ‌های بزرگ سرمایه‌گذاری تشکیل شده است. هفت شرکت از این گروه هم‌اکنون در بورس اوراق بهادار معامله می‌شوند. در حال حاضر سرمایه‌گذاری ملی ایران (ونیکی) کمترین ارزش بازار و سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) بیشترین ارزش بازار این گروه را دارند. مزیت اصلی این گروه در این است که به‌دلیل دارایی محور بودن، با رشد ارزش دارایی‌هایشان ارزنده‌تر می‌شوند و قیمت‌های بالاتری را تجربه می‌کنند. بنابراین در زمانی که بازار بورس و اوراق بهادار صعودی است، این شرکت‌ها به‌دلیل رشد ارزش پرتفوی سرمایه‌گذاری پتانسیل رشد قیمت شدیدتری دارند که مزیت این گروه نسبت به سایر گروه دیگر در بازار سرمایه است. همچنین در زمان‌هایی که بازار بورس نزولی است، به‌دلیل افت ارزش دارایی‌ها پتانسیل افت قیمت شدیدتری دارند. به عبارتی دیگر این گروه نسبت به سایر گروه‌های بورسی، اهرم بیشتری دارد. در جدول ذیل مهم‌ترین پارامترهای این گروه جمع‌آوری شده است. نکته حائز اهمیت این است که در بررسی سابقه قیمتی شرکت توسعه صنایع و معدن غدیر (وکغدیر) به‌دلیل اینکه سابقه قیمتی زیادی در دسترس ندارد، پارامترهای بررسی سوابق قیمتی آن ضریب اتکاپذیری بالایی ندارد.