«دنیای‌اقتصاد» از وضعیت یک شرکت رایانه‌ای میگوید
نگاه «هایوب» به آینده
سرمایه ثبتی این شرکت در حال حاضر 2هزار و 746میلیارد تومان بوده و ارزش بازار حدود 8300میلیارد تومانی دارد. سهام شناور این شرکت نیز 35درصد است. نماد یادشده حدود 27میلیارد برگه سهم دارد که آخرین قیمت هر برگ آن 310تومان به‌ازای هرسهم بوده است. همچنین بازدهی این نماد در یک‌ماه، سه‌ماه و یکسال اخیر به ترتیب 2، 10 و 21درصد بوده است.
این در حالی است که بازده شاخص کل و بازدهی صنعت فناوری اطلاعات طی یکسال اخیر به‌ترتیب منفی5 و منفی 19درصد بوده است.
چنین امری نشان می‌دهد که شرکت در یکسال اخیر بازدهی بهتری نسبت به صنعت خود و شاخص کل داشته است. طی آخرین صورت مالی شرکت، حاشیه سود ناخالص 75درصد، حاشیه سود عملیاتی 68درصد و حاشیه سود خالص 67درصد بوده است. نسبت P/ E این شرکت در حال حاضر 71/ 4واحد را نشان می‌دهد و حاکی از آن است که شرکت نسبت به سایر شرکت‌های فعال در صنعت خود وضعیت مطلوبی دارد.
سهامداران
سهامدار اصلی این شرکت، یک شخص حقیقی بوده که مالکیت 55درصد از «هایوب» را در اختیار دارد. شرکت سرمایه‌گذاری توسعه فناوری هیرکانیا، شرکت سرمایه‌گذاری تامین‌آتیه مسکن، صندوق سرمایه‌گذاری اعتماد کارگزاری بانک‌ملی و بانک کارآفرین از دیگر سهامداران درصدی شرکت هستند.
دستاوردهای شرکت
شرکت داده‌گستر عصر نوین از سال 1382 به‌عنوان یکی از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات انتقال داده PAP آغاز به کار کرده است. این شرکت هم‌اکنون در تمامی استان‌های کشور اینترنت پرسرعت ارائه می‌دهد. اخذ مجوز برای ارائه اینترنت به صورت انحصاری در بیش از 25هزار روستا در کل کشور برای 10سال از دیگر موفقیت‌های «هایوب» محسوب می‌شود.
همکاری با ودافون برای بهره‌گیری از توان فنی و تخصصی آنها و همچنین عرضه خدمات و محصولات ودافون در بازار ایران از دیگر دستاوردهای «هایوب» است.
خدمات «هایوب»
ارائه خدمات انتقال داده‌ها و خدمات جانبی آن و فعالیت در زمینه فناوری اطلاعات؛ ارائه خدمات سخت‌افزاری و نرمافزاری و سایر خدمات کامپیوتری و مخابراتی؛ فعالیت‌های خدماتی و پشتیبانی پیمانکاری تمام فعالیت‌های کامپیوتری و مخابراتی در زمینه نصب، طراحی فنی، نگهداری و پشتیبانی مراکز کم‌ظرفیت و پرظرفیت و فعالیت‌های مرتبط با فن‌آور اطلاعات IT و انفورماتیک؛ انجام تمام امور انفورماتیکی شامل طراحی و تولید، ارائه و پشتیبانی نرم‌افزارهای رایانه‌ای، اعم از سفارش مشتری و بسته‌های نرم‌افزار و پشتیبانی نرم‌افزارهای رایانه‌ای؛ فعالیت در زمینه سیستم‌های ویژه رایانه‌ای نظیر اتوماسیون صنعتی و کارت‌های هوشمند؛ مشاوره و نظارت بر اجرای پروژه‌های انفورماتیکی و مخابراتی؛ اجرای پروژه‌های انفورماتیکی و مخابراتی؛ فعالیت در زمینه شبکه‌های رایانه‌ای و مخابراتی و شبکه‌های رایانه‌ای اطلاع‌رسانی نظیر اینترنت و اینترانت؛ ارائه خدمات پشتیبانی، تجهیزات سخت‌افزار رایانه‌ای و مخابراتی؛ ارائه خدمات پشتیبانی نرمافزاری و سخت‌افزاری؛ آموزش و پژوهش در زمینه موضوع فعالیت شرکت؛ خرید و فروش، واردات و صادرات کلیه تجهیزات رایانه‌ای و مخابراتی و دستگاه‌های جانبی و قطعات و ملزومات آنها؛ اخذ وام و تسهیلات و اعتبارات از بانک‌های داخلی و خارجی و موسسات مالی و اعتباری سرمایه‌گذار؛ مشارکت در سایر شرکت‌ها و خرید سهام شرکت‌ها اعم از تولیدی، خدماتی و بازرگانی؛ انعقاد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی؛ شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی؛ اخذ و اعطای نمایندگی داخلی و خارجی و ایجاد شعبه در سراسر کشور و شرکت در مناقصات و مزایدات داخلی و خارجی در زمینه موضوع فعالیت شرکت و حمل‌ونقل درون شهری از قابلیت‌های این شرکت است.
نگاهی به صنعت فناوری اطلاعات
در اوایل سال ۱۹۹۰ به مجموعه سخت‌افزار، نرم‌افزار، شبکه و صنایع مرتبط با آنان، فناوری اطلاعات (IT) گفته می‌شد. در فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، تاکید و محوریت بر جنبه ارتباطی است، به‌گونه‌ای که ارتباطات به منزله یک «باید» مطرح بوده که فناوری اطلاعات بدون وجود آن امکان ارائه سرویس‌ها و خدمات را دارد. فناوری اطلاعات و ارتباطات، واژه‌ای است که به هر نوع دستگاه ارتباطی یا برنامه‌ای نظیر رادیو، تلویزیون، تلفن‌های سلولی، کامپیوتر، نرم‌افزار، سخت‌افزارهای شبکه، سیستم‌های ماهواره‌ای و نظایر آن اطلاق شده که سرویس‌ها، خدمات و برنامه‌های متعددی به آنان مرتبط می‌شود (کنفرانس از راه دور و آموزش از راه دور).
فناوری اطلاعات و ارتباطات اغلب در مفهوم و جایگاه خاصی مورد بررسی کاربردی دقیق‌تر قرار می‌گیرد؛ نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش، بهداشت، کتابخانه‌ها و... . فناوری اطلاعات و ارتباطات، به مجموعه امکانات سخت‌افزاری، نرمافزاری، شبکه‌ای و ارتباطی به‌منظور دستیابی مطلوب به اطلاعات، گفته می‌شود.
همگرایی بین کامپیوتر و ارتباطات، فناوری اطلاعات و ارتباطات را شکل می‌دهد (پیوند بین کامپیوتر و بهره‌برداری از تمامی قابلیت‌های آن، بهخصوص پردازش و ذخیره‌سازی داده با امکانات متعدد ارتباطی). با اینکه تکنولوژی‌های مرتبط با کامپیوتر به نوعی در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ ولی پتانسیل گسترده آن پس از تحقق دو تحول عمده در سال ۱۹۸۰ بر همگان آشکار شد.
تحول در صنعت نیمه‌هادی‌ها (ترانزیستور، مدارهای مجتمع و میکروتراشه‌ها)، کوچک و ارزان‌شدن کامپیوترها را به دنبال داشت. متعاقب این تحول عظیم، امکان استفاده از کامپیوتر در ابعاد بسیار گسترده و برای عموم کاربران فراهم شد (کافی است به اطراف خود نگاه کنیم). دومین تحول عمده، ارتباط کامپیوترها با یکدیگر و برپاسازی شبکه‌های کامپیوتری است.
در ادامه با استفاده از فناوری‌های متعدد مخابراتی و ارتباطی، امکان اتصال و ارتباط بین شبکه‌های کامپیوتری فراهم شد. تحولات فوق، زمینه انقلاب عظیم اطلاعاتی در عصر حاضر و ظهور فناوری‌های متعدد اطلاعات و ارتباطات را ایجاد کرده است.
دنیای امروز، به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به جامعه اطلاعاتی است؛ جامعه‌ای که در آن، دانایی و میزان دسترسی و استفاده مفید از اطلاعات، نقش محوری و تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت بشریت ایفا می‌کند. در چنین شرایطی، ICT در ابعاد مختلف، کاربردهای زندگی روزمره و تاثیرات آن بر آینده جوامع بشری به یکی از مباحث مهم و روز دنیا تبدیل شده است.
وضعیت درآمد شرکت
گزارش‌های ماهانه «هایوب»، روند رو به رشد این شرکت را نشان می‌دهد، به گونه‌ای که براساس آخرین گزارش‌های اعلامی، این شرکت، در مردادماه 312میلیارد تومان و در پنج‌ماه ابتدایی سال‌جاری 1650میلیارد درآمد داشته است.
درآمد حدود 1650میلیارد تومانی در پنج‌ماه ابتدایی سال‌جاری درحالی به دست آمده است که این شرکت در مدت مشابه سال گذشته تنها هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرده بود که رشد 65درصدی درآمد نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد. «هایوب» در سال مالی منتهی به 1400 موفق به تحقق 2600میلیارد تومان درآمد ارائه خدمات شده که نسبت به سال 1399 افزایش 55درصدی داشته است.
این در حالی است که هزینه ارائه خدمات شرکت 627میلیارد تومان بوده که نسبت به سال 1399 افت 10درصدی داشته و باعث تقویت حاشیه سود شرکت شده است.
عمده بهای تمام‌شده «هایوب» را هزینه سربار با 60درصد و مواد مستقیم مصرفی با 37درصد از سهم هزینه ارائه خدمات تشکیل می‌دهد. این شرکت در دوره سه‌ماه ابتدایی 1401 مجموعا 620میلیارد تومان فروش داشته که نسبت به سه‌ماه مشابه سال قبل 15میلیارد افزایش نشان می‌دهد. همچنین میزان فروش ماهانه شرکت در مردادماه امسال 312میلیارد تومان بوده که نسبت به مرداد 1400 افزایش 34درصدی داشته است.
ساختار هزینه
هزینه‌های شرکت به دو دسته جاری (OPEX) و سرمایه‌ای (CAPEX) تقسیم می‌شود. هزینه‌های سرمایه‌ای شامل راه‌اندازی سایت‌های جدید ارائه خدمات، G4 و تجهیز سایت‌های قدیمی است که آثار این سرمایه‌گذاری در بخش درآمدهای رومینگ مشخص می‌شود. همچنین شرکت در سال 1401 در حوزه فیبر نوری سرمایه‌گذاری خود را توسعه خواهد داد که این بخش نیز یکی از حوزه‌های مهم هزینه‌ای شرکت محسوب می‌شود.
عمده‌ترین هزینه‌های جاری شرکت مربوط به هزینه‌های مخابراتی نظیر خرید، انتقال و پهنای باند اینترنت و هزینه‌های حقوق و دستمزد است.
نسبت‌‌‌های مالی
«هایوب» در سه‌ماه سال‌جاری با سود خالص 331میلیارد تومانی طبق آخرین سرمایه ثبتی حدود 12تومان به ازای هر سهم خود محقق کرده است و انتظار می‌رود با توجه به افزایش درآمد نسبت به سال مالی قبل، شرکت گزارش 6ماهه جذابی را راهی کدال کند و همین شرایط تا پایان سال‌جاری نیز پیش‌بینی می‌شود. در مورد سال‌جاری باید گفت، P/ E گذشته‌نگر سهم بعد از پیک 35واحدی که در مرداد سال 1399 ثبت شده، در حال حاضر به محدوده 4 و 5واحدی رسیده و افت محسوسی داشته است که نشان می‌دهد، شرکت در این دوسال عملیات سودآوری قوی داشته و نسبت قیمت به سود شرکت از P/ E صنعت که 42/ 6 است، کوچک‌تر است. یکی از عوامل رشد حاشیه سودهای شرکت، بهخصوص در سال‌جاری، رشد 65درصدی درآمد ارائه خدمات شرکت نسبت به رشد کمتر هزینه ارائه خدمات است. انتظار می‌رود در سال‌جاری حاشیه سود‌ها نسبت به سال 1400 شرایط بهتری را تجربه کنند.
طرح توسعه
«هایوب» در کنار فعالیت‌های درآمدی و در ادامه قراردادهای منعقدشده و شرکت در مزایده‌ها، طرح‌های توسعه جذابی را با توجه به توسعه تکنولوژی و رشد صنعت در دستور کار قرار داده است که می‌تواند جریان درآمدی شرکت را در سال‌های آتی تضمین کند.
توسعه مرکز داده: این طرح با ظرفیت 2هزار رک و سرمایه‌گذاری 900میلیارد تومانی است.
توسعه شبکه WTTx: با توجه به ارتقای پروانه fwa به فناوری نسل پنجم موبایل در سال 1399، این شرکت توسعه شبکه روستایی را با نصب 1800سایت 5G و 2700سایت 4G طی دوسال با حجم سرمایه‌گذاری 9هزار میلیارد تومان تکمیل می‌کند.
طرح مشارکت مرکز داده ایرانیان: این طرح طی مشارکت 50درصدی شرکت ایرانیان‌نت با هدف راه‌اندازی 2هزار رک است که در حال حاضر هزار رک راه‌اندازی و سرمایه‌گذاری 4هزار میلیارد ریالی شده است و راه‌اندازی هزار رک باقی‌مانده نیازمند 4900میلیارد ریال سرمایه است. طبق برآورد‌های انجام‌شده حاشیه سود طرح 50درصد است و انتظار می‌رود در سال 1401 با فروش حداقل 380رک شرکت به سود بیش از 500میلیارد تومان برسد.
چشم‌انداز
با توجه به طرح‌های توسعه جذاب می‌‌‌توان انتظار داشت که ارزش سهم «هایوب» در آینده تا حدودی افزایش یابد که این امر حکایت از این دارد که نماد یادشده می‌تواند برای خریداران با دید بلندمدت مناسب باشد. بسیاری از پتانسیل‌های شرکت در سال‌های آتی رونمایی خواهند شد و به شرط ثبات سایر عوامل، رشد قیمت سهام این شرکت در بلندمدت دور از ذهن نیست.
لازم به ذکر است که خرید سهام این شرکت برای سرمایه‌گذارانی که دید حداقل یکساله دارند، نسبت به سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت ارجحیت دارد. در شرایط فعلی با توجه به نسبت P/ E 4 تا 5واحدی به نظر می‌رسد «هایوب» گزینه سرمایه‌گذاری خوبی نسبت به هم‌گروهی‌های خود باشد.
