بررسی یک شرکت پتروشیمی در «دنیای‌اقتصاد»
اوره‌ساز کرمانشاهی چه خواهد کرد؟
«کرماشا» دارای یک واحد تولید آمونیاک به ظرفیت روزانه هزار و 200تن و یک واحد تولیدی اوره به‌ظرفیت 2هزار تن است که قابلیت توسعه تا دوبرابر ظرفیت تولید فعلی را دارد. پروانه بهره‌برداری اولیه شرکت به ظرفیت سالانه 660هزار تن اوره و 396هزار تن آمونیاک در سال 1387 صادر و پروانه بهره‌برداری جدید شرکت در سال 1396 با ظرفیت سالانه تولید 686هزار تن اوره، 396هزار تن آمونیاک و 660تن نیتروژن در سه‌شیفت از اداره صنایع و معادن استان کرمانشاه اخذ شد. شرکت پتروشیمی خراسان با ظرفیت تولید 495هزار تن اوره در سال و پتروشیمی شیراز با ظرفیت تولید یک‌میلیون و 567هزار تن از این محصول در سال، به‌عنوان رقبای «کرماشا» در صنعت اوره شناخته می‌شوند.
ریسک‌های شرکت پتروشیمی کرمانشاه در فعالیت‌های عملیاتی و تجاری
ریسک افزایش شدت رقابت در صنعت اوره، مانند صنعت متانول برای مدیران قابل‌توجه است. علاوه بر این، ریسک مشترک این شرکت و صنعت اوره با متانول‌سازها، کاهش قیمت‌های جهانی است که می‌تواند تاثیر منفی بر فروش و درآمد‌های عملیاتی شرکت داشته باشد. کاهش قیمت، ناشی از رکود در اقتصاد جهانی است. ریسک دیگری که بر فضای شرکت‌های پتروشیمی حاکم شده، گرانی گاز خوراک و عدم‌اطمینان از نرخ آن است.
چشم‌انداز و اهداف شرکت پتروشیمی کرمانشاه
این شرکت قصد دارد به‌رغم شرایط نامساعد اقتصادی، تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی و ناکارآمدی‌های داخلی، صادرات زمینی به عراق، ارمنستان، ترکیه و کویت را تقویت کند. البته تاکنون صادرات از طریق بندرعسلویه به ترکیه و از طریق بندر امام‌خمینی به عراق، ترکیه و قاره آفریقا صورت گرفته و شرکت توانسته است پاسخگوی تقاضای خارجی شود.
عملیات توسعه فاز دوم شرکت پتروشیمی کرمانشاه نیز که از سال 1392 آغاز شده در دستور کار است. هزینه این طرح تا پایان خردادماه سال‌جاری 3هزار و 300میلیارد تومان بوده که از منابع داخلی تامین شده است. مخارج ارزی عملیات، 213میلیون یورو و مخارج ریالی آن، هزار و 297میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود. پیشرفت عملیاتی این طرح تا پایان 31/ 03/ 1401، حدود 60درصد بوده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری به حدود 70درصد برسد و درصورت اخذ تسهیلات ارزی پیشرفت این طرح تا پایان سال به 80درصد نیز نزدیک می‌شود. به همین دلیل در حال حاضر، تحلیلگران برای پیش‌بینی فروش در سال‌های آینده، طرح توسعه «کرماشا» را برای افزایش دوبرابری تولید و فروش، در نظر نمی‌‌‌گیرند.
میزان فروش
درآمد شرکت در سه‌ماه ابتدایی 1401، هزار و 789میلیارد تومان و درآمد عملیاتی آن در مدت مشابه سال قبل 929میلیارد تومان بوده که با 93درصد افزایش مواجه شده است. از مقایسه درآمد‌های شرکت در سه‌ماه ابتدایی سال 1401 نسبت به سال 99، به تفکیک محصولات، این امر دریافت می‌شود که رشد درآمد حاصل از فروش آمونیاک داخلی در این مدت 108درصد، آمونیاک صادراتی 451درصد، اوره صادراتی 106درصد و اوره داخلی 73درصد بوده است. میزان تولید در سال 1400، حدود 671هزار و 15تن بوده که با کاهش یک‌درصدی نسبت به سال 99، همراه شده است. آمونیاک تولیدی در سال 1400، با کاهش 2درصدی نسبت به سال 99، به 384هزار و 680تن رسیده است. از آنجا که بخش بزرگی از آمونیاک، در فرآیند تولید، به اوره تبدیل می‌شود، از کل آمونیاک تولیدشده در سال 1400، 3هزار و 544تن باقی می‌ماند که شرکت به‌عنوان بخشی از محصولاتش به فروش می‌رساند. البته با بررسی روند نسبت تولید اوره به آمونیاک می‌توان میزان تولید اوره حاصل از آمونیاک را پیش‌بینی کرد.
با بررسی روند ماهانه تولید و فروش «کرماشا» در چهارماه اخیر، درمی‌یابیم که این شرکت به‌طور متوسط، ماهانه 63هزار تن اوره تولید کرده و در مجموع، حدود 285هزار تن از این محصول را طی چهارماه برای عرضه به بازار‌های داخلی و خارجی آماده کرده است. انتظار می‌رود، تولید اوره در اواسط پاییز و زمستان سال‌جاری، به دلیل قطعی‌های مکرر گاز، با افت قابل‌توجهی مواجه شود. مجموع فروش اوره نیز از ابتدای سال تا تیرماه، 165هزار تن بوده است. درآمد حاصل از فروش محصولات شرکت در فروردین‌ماه با مبلغ 363میلیارد تومان آغاز شد و در اردیبهشت و خردادماه با افزایش حدود دوبرابری به 750میلیارد تومان رسید، دوباره در تیرماه ترمز رشد درآمد‌ها کشیده شد و درآمد شرکت به 391میلیارد تومان برگشت.
نسبت فروش صادراتی اوره به فروش کل این محصول در سال 1400، 55درصد بوده و شرکت بیش از 90درصد محصولات تولیدی خود را به فروش رسانده است. میزان فروش اوره داخلی در سال 1400، حدود 306هزار تن و میزان فروش اوره صادراتی در سال گذشته 367هزار تن بوده است. پیش‌بینی می‌شود با توجه به قطعی‌های مکرر گاز و کاهش قیمت‌های جهانی، شرکت میزان فروش خود را اندکی کاهش دهد.
«خراسان»، در سال 1400، 56درصد اوره خود را به بازار‌های جهانی عرضه کرده است. «شیراز» نیز 59درصد این محصول را به خارج از کشور صادر کرده است.
نرخ فروش
با توجه به شرایط تحریمی و نوسانات نرخ اوره، بارگیری محصولات به امری زمان‌بر تبدیل شده است و گاه تفاوت نرخ محصولات با نرخ پیش‌فاکتور به‌شدت زیاد می‌شود. این موضوع باعث ایجاد اختلاف در بارگیری محصولات و فروش شرکت شده است. بخشی از فروش داخلی شرکت، سهم سازمان‌های تابعه وزارت جهاد کشاورزی است و بخشی از این محصولات داخلی در بورس به فروش می‌رسد. در تیرماه 1401، اوره عرضه‌شده به بخش کشاورزی با نرخ 11میلیون و600هزار تومان به فروش رسید که در مقایسه با فروردین سال‌جاری، 20درصد کاهش داشت. این نرخ در اسفندماه سال 1400، حدود 9میلیون تومان به‌ازای هر تن بود که در دوماه ابتدایی سال 1400، به نرخ 14میلیون تومان به‌ازای هر تن رسید و در خرداد و تیرماه به حدود 11میلیون تومان به ازای هر تن کاهش یافت. آمونیاک داخلی نیز با نرخ 19میلیون و 700هزار تومان به ازای هر تن به مشتریان داخلی عرضه شده که در مقایسه با فروردین‌ماه سال‌جاری، 20درصد افزایش پیدا کرده است.
فروش صادراتی شرکت با نرخ‌های جهانی انجام می‌شود. نرخ اوره صادراتی «کرماشا» در آذرماه 1400 حدود 300دلار به ازای هر تن بود که در دی‌ماه 1400و در بحبوحه جنگ روسیه و اوکراین و احتمال کمبود عرضه اوره در جهان، نرخ این محصول با افزایش 112درصدی به 638دلار به ازای هر تن رسید. نرخ فروش صادراتی اوره در تیرماه 424دلار به ازای هر تن و در چهارماه امسال به طور متوسط، 431دلار به ازای هر تن بوده است. آمونیاک صادراتی پتروشیمی کرمانشاه که برای تحلیلگران مالی، اهمیت کمتری دارد، در تیرماه حدود 520دلار به ازای هر تن و در چهارماه ابتدایی سال‌جاری، 540دلار به ازای هر تن معامله شده است. همه این موارد در حالی است که پتروشیمی پردیس، اوره صادراتی خود را در تیرماه با قیمت 400دلار به ازای هر تن به فروش رسانده و در اردیبهشت‌ماه قیمت این محصول به بیش از 600دلار به ازای هر تن رسیده است. «خراسان» نیز محصول اوره خود را با قیمت 439دلار به ازای هر تن در تیر ماه به فروش رسانده است.
با فرض اینکه شرکت پتروشیمی کرمانشاه در طول سال 1401 به طور میانگین، اوره صادراتی را به قیمت 500دلار به فروش برساند، درآمد حاصل از فروش شرکت در سال جاری، 7هزار و 800میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود. همچنین درآمد حاصل از فروش اوره داخلی 3هزار و 200میلیارد تومان و اوره صادراتی 4هزار و 400میلیارد تومان خواهد شد.
بهای تمام‌شده
مواد اولیه حدود 60درصد بهای تمام‌شده را تشکیل می‌دهد. مواد اولیه پتروشیمی کرمانشاه مانند اکثر شرکت‌های پتروشیمی، گاز طبیعی است که در سال 1400، 289میلیون تن برای تولید محصولات این شرکت، به مصرف رسیده و در سال 1399، این میزان 293میلیون تن بوده است.
با توجه به اینکه در تبدیل گاز طبیعی به اوره، آمونیاک به‌عنوان محصول میانی تولید می‌شود، سپس از آمونیاک تولیدی، محصول اوره به دست می‌آید، ضریب مصرف گاز طبیعی برای تولید یک‌تن آمونیاک مورد توجه تحلیلگران قرار می‌گیرد. این ضریب به طور میانگین 750بوده است که می‌توان این عدد را برای پیش‌بینی مصرف گاز به سال‌های آتی نیز تعمیم داد. با این فرض و پیش‌بینی تولید محصولات، این شرکت احتمالا در سال 1401، 300میلیون مترمکعب گاز طبیعی مصرف کند. نرخ گاز طبیعی نیز با توجه به نامه بهمن‌ماه سال 1400 معاون رئیس‌جمهور، با سقف قیمتی اعلام‌شده، تعیین می‌شود. سقف قیمتی در گاز خوراک 5هزار تومان و در گاز سوخت 40درصد گاز خوراک پتروشیمی‌ها و 2هزار تومان است.
سربار که بیش از 30درصد بهای تمام‌شده را تشکیل می‌دهد، توجه تحلیلگران را در پیش‌بینی هزینه‌های حقوق و دستمزد و مصرف گاز سوخت، به خود جلب می‌کند. نرخ گاز سوخت همان‌طور که اشاره شد، 2هزار تومان در نظر گرفته می‌شود و نرخ حقوق و دستمزد در سال‌جاری طبق مصوبه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزایش پیدا کرده است. با در نظر گرفتن این موارد، احتمالا بهای تمام‌شده شرکت در سال 1401، به 2هزار و 650میلیارد تومان افزایش پیدا کند و سود ناخالص شرکت، 5هزار و 100میلیارد تومان برآورد می‌شود. به این ترتیب حاشیه سود ناخالص برای سال‌جاری، 66درصد برآورد شده است. سود خالص هر سهم برآوردی توسط تحلیلگر «دنیای‌اقتصاد» در سال 1401، حدود هزار و 235تومان و P/ E Forward«کرماشا»، 6/ 4 محاسبه می‌شود که به لحاظ بازاری در مقایسه با P/ E تاریخی این سهم که نزدیک به عدد 8/ 5 قرار دارد، برای سرمایه‌گذاری دارای ریسک نسبتا پایینی است.
