وضعیت تولیدکنندگان بورسی فلز سرخ بررسی شد

صنعت مس در افق ۲۰۲۲

دنیای‌اقتصاد : مس پس از طلا و نقره، رساناترین فلز محسوب می‌شود و به دلیل کاربرد زیاد آن در صنایع و قیمت مناسب آن نسبت به سایر رساناها به کالای بااهمیتی تبدیل شده است؛ به‌خصوص اینکه چشم‌‌‌اندازهای جدیدی که در حوزه انرژی‌‌‌های پاک و به تبع آن، حمل‌ونقل برقی در جهان شکل گرفته و نقشی که فلز سرخ در این افق انقلابی به‌دست آورده، آینده بسیار روشنی را برای آن رقم زده است. از همین رو مس از نظر تجاری نسبت به سایر کالاها دارای ویژگی‌های زیادی است. اولا قیمت مس تابعی از قیمت‌های جهانی است؛ یعنی بنگاه‌‌‌های بزرگ بین‌المللی این کالا را تولید می‌کنند و به دلیل کمیابی معادن و موقعیت‌های سختی که در تولید مس وجود دارد، کالای ارزشمندی محسوب می‌شود و جزو کالاهای با ارزش‌افزوده بالا و دارای ارزش زیادی به شمار می‌رود. از سوی دیگر، مس کالایی صادراتی است و قیمت آن تابعی از نرخ ارز است. بنابراین افرادی که بتوانند پیش‌بینی درستی از نرخ ارز، قیمت‌های جهانی و شرایط داخلی و بین‌المللی داشته باشند، به‌خوبی می‌توانند به‌طور مستمر از این ابزار برای معاملات خود استفاده کنند.

روند تولید جهانی فلز سرخ

آمارها نشان می‎‌‌‌دهد که در سال 2021، بیشترین میزان تولید مس تصفیه‌شده به‌ترتیب در مناطق آسیا، اروپا و آمریکای‌جنوبی و مرکزی بوده است و پیش‌بینی می‌شود که این روند تولید تا سال 2026 نیز به همین منوال ادامه یابد. قابل‌توجه است که در سال 2021 قاره آفریقا به دلیل به بهره‌برداری رسیدن چند پروژه مهم توانست رتبه چهارم را به خود اختصاص دهد و آمریکای‌شمالی بعد از آن قرارگیرد. طبق پیش‌بینی‌ها این روند هم تا سال 2026 ادامه خواهد داشت. در سال 2021 کشورهای چین، شیلی و ژاپن هر یک به‌ترتیب با سهم 4/ 42درصد، 3/ 9درصد و 6‌درصد از تولیدات مس تصفیه‌شده، رتبه‌های اول تا سوم جهان را به خود اختصاص دادند.در آسیا نیز با افزایش 2/ 6درصدی تولید این قاره نسبت به سال گذشته، کشورهای چین، ژاپن و کره‌جنوبی با سهم 71درصد، 2/ 10درصد و 4/ 4درصد به‌ترتیب جایگاه‌های اول تا سوم این منطقه از جهان را کسب کردند. این قاره در سال 2021 حدود 7/ 59‌درصد از تولیدات مس تصفیه‌شده دنیا را در اختیار داشته است. در سال 2021 ایران با تولید حدود 303‌هزار تن کاتد رتبه هجدهم تولید مس پالایش‌شده در دنیا را دارا بوده، به طوری که سهم تولید مس ایران در دنیا در این سال 2/ 1‌درصد بوده است. همچنین در منطقه آسیا طی سال2021 ایران رتبه هفتم تولید مس پالایش‌شده را در اختیار داشته، به‌طوری که سهم تولید مس ایران از این منطقه در سال مذکور 1/ 2‌درصد بوده است.

ترکیب مصرف مس

براساس آمارهای جهانی، در سال 2021 بیشترین میزان مصرف به‌ترتیب در مناطق آسیا، اروپا و آمریکای شمالی بوده و پیش‌بینی شده است که این روند تا سال 2026 به همین ترتیب باقی بماند.

در سال 2021 ایران با مصرف 170‌هزار تن، رتبه بیست‌وچهارم مصرف مس پالایش‌شده در دنیا را دارا بود، به شکلی که سهم مصرف مس ایران در دنیا در این سال 7/ 0‌درصد بود. همچنین در منطقه آسیا طی سال 2021، ایران رتبه سیزدهم مصرف مس پالایش‌شده را داشت، به طوری که سهم مصرف مس ایران از این منطقه در این سال 93/ 0‌درصد بوده است.

روند قیمتی مس در جهان

آن‌طور که کارشناسان نشان داده‌‌‌اند، بازار مس در سال 2022 به سمت کسری عرضه حدود 150‌هزارتنی پیش می‌رود. اگرچه جنگ در اوکراین بلافاصله باعث ایجاد نگرانی در خصوص عرضه کاتد شد؛ اما بیشتر از آن به تشدید نگرانی در مورد تورم و رشد اقتصادی دامن زد.  در چین، روند تقاضای مس، تحت‌تاثیر بی‌اثر شدن تبعات منفی ناشی از تداوم قرنطینه‌های کووید-19 با احتمال بهبود اقتصادی در پی مشوق‌های اقتصادی قدرتمند طی نیمه‌دوم سال 2020 است. اخبار مرتبط با تولید معدنی در آمریکای‌جنوبی، موجب تشدید کسری عرضه و وقفه تولید در بازار می‌شود. انتظار می‌رود که قیمت پس از وقوع فشار فروش اواخر ماه آوریل، طی اواخر فصل دوم و در فصل سوم سال 2022 رشد کند.تعدادی از پروژه‌‌‌های معدنی بزرگ در اواخر سال‌جاری و سال آینده شروع به تولید می‌کنند؛ اما گفته می‌شود که افزایش تولید پیش‌بینی‌شده طی سال‌های 2023 تا 2025 قادر به کاهش قیمت به سطوح کمتر از 10‌هزار دلار بر تن در آینده نخواهد بود.  با وجود این پیش‌بینی‌‌‌ها، قیمت مس هفته گذشته در ادامه روند نزولی خود تحت‌تاثیر رکود اقتصادی (به دلیل چشم‌انداز افزایش نرخ بهره بانک‌های مرکزی کشورها) و تقویت دلار آمریکا با افت قیمت مواجه شد.  در چین هم همچنان بیماری کرونا دردسرساز است و دولت این کشور برای جلوگیری از شیوع آن سختگیری‌‌‌های جدیدی را اعمال کرده؛ موضوعی که در کاهش تقاضا و به تبع آن افت قیمت فلز سرخ اثرگذار بوده است. این عوامل باعث شده‌اند تا قیمت مس در حال حاضر در بورس فلزات لندن در محدوده 8‌هزار دلار باشد.

تولیدکنندگان بورسی مس

در بازار سرمایه دو نماد «فباهنر» و «فملی» در حوزه مس فعالیت می‌کنند. این دو شرکت از نظر نوع فعالیت کاملا با یکدیگر متفاوتند. «فباهنر» در حوزه ذوب و ریخته‌‌‌گری و تولید محصولات مسی فعال است؛ در حالی که «فملی» عملیات معدنی و تولید کاتد و کنسانتره مس را انجام می‌دهد. هریک از این دو نماد در زمینه تولید خود سهم زیادی از کل شرکت‌های داخلی را به خود اختصاص داده‌‌‌اند. در ادامه به مهم‌ترین شاخص‌‌‌های عملکردی آنها می‌‌‌پردازیم.

فباهنر: شر کت مس باهنر در حوزه صنعت فلزات اساسی فعالیت می‌کند. ارزش ریالی فروش این شرکت در سال 1400 نسبت به سال قبل با رشد 81درصدی روبه‌رو بود. به‌رغم مشکلات موجود، شرکت مس باهنر در بین شرکت‌های فعال این صنعت با فروش بالغ بر 29هزار و 995تن ازمحصولات تولیدی همچنان رتبه نخست را در بازار داخلی دارد. مجتمع صنایع مس شهید باهنر مشتمل بر پنج‌واحد اصلی تولید به‌شرح کارخانه ذوب و ریخته‌گری، کارخانه نورد، کارخانه اکستروژن و کشش، کارخانه لوله مسی و کارخانه مطلس است. ظرفیت‌های سالانه کارخانه‌های مذکور در جدول گزارش آمده است.

فملی: شرکت ملی صنایع مس ایران با استخراج و بهره‌برداری از معادن مس به تولید محصولات پرعیار سنگ معدن و محصولات مسی نظیر کاتد، اسلب، بیلت و مفتول 8میلی‌متری می‌پردازد. این شرکت دارای معادن متعدد مس در کشور و سه‌معدن فعال به نام‌های مس سرچشمه، معدن مس میدوک در کرمان و معدن مس سونگون در آذربایجان‌شرقی است که از مهم‌ترین معادن مس جهان به شمار می‌روند. سهم تولید شرکت ملی صنایع ایران از کل تولید مس محتوای معدنی رقم 295‌هزار تن است و تولید مس کاتدی کشور بیش از 289‌هزار تن بوده که سهم تولید مس کاتدی شرکت در سال شمسی 1400 بیش از 285هزارتن مس کاتدی بوده است.