عملکرد زیرمجموعه‌های کشاورزی و دامپروری بازار سهام بررسی شد
زراعیها در مواجهه با چالش‌ها
از مهم‌ترین عوامل این عدم‌توسعه و حضور کمرنگ در بازار‌های صادراتی قیمت‌گذاری دستوری و کنترل شدید قیمت‌ها به دلیل اجرای سیاست‌های عدالت محور و حمایت از توده‌های مردمی است روشی که البته سابقه طولانی آن در کشور بیانگر عدم‌توفیق آن بوده و هرجا که آزادسازی قیمت و حرکت به سمت جهانی شدن رخ داده، صنعت مربوطه نیز توسعه پیدا کرده و عمدتا موجب تقویت ورود ارز به کشور نیز شده است. در صورتی‌که در صنایعی که قیمت‌گذاری دستوری دیده می‌شود، عمدتا به دلیل عدم‌توسعه و تولید در تیراژ بالاتر خود جزو مصرف‌کنندگان عمده ارز (یا عدم‌نفع) آن شده‌اند تجربه ناموفق این حوزه‌ها را در خودرو سازی، نیروگاهی و همچنین صنایع ریالی از جمله همین صنعت زراعت شاهد هستیم.
ارز ترجیحی
مهم‌ترین چالش و موضوع تاثیر‌گذار بر این صنعت در سالیان اخیر کنترل قیمت فروش و نرخ‌گذاری دستوری توسط دولت بوده است موضوعی که البته با اهرم تخصیص ارز ترجیحی (دلار 4200 تومانی) به مواد مصرفی و ورودی این شرکت‌ها اجرایی شده است. در ماه‌های اخیر اما با توجه به افزایش نرخ‌های جهانی و کمبود منابع ارزی کشور و همچنین تصمیم به انجام اصلاحات موردنیاز اقتصادی، قرار بر این شد که ارز ترجیحی از صنایع مختلف حذف شود که در راس آنها صنایع مرتبط با غذا و زراعت بود. همین امر نیز موجب توجه فعالان بورسی به این گروه‌ها شد و شاهد بودیم که در روند صعودی پرقدرت شکل گرفته در ماه‌های اخیر بورس، این گروه کوچک بازار موفق شد رشد سریع‌تری را نسبت به اکثر گروه‌های بازار به ثبت برساند. منطق و دلیل خریداران سهام این بود که با آزادسازی نرخ ورودی این شرکت‌ها محصولات‌شان نیز افزایش نرخ گرفته و از این محل سود محدود شرکت‌های مورد نظر (با توجه به تفاوت نرخ حدودا 6 برابری سامانه نیما و ارز ترجیحی) نیز رشد چشمگیری خواهد داشت. موضوعی که در عمل به‌رغم بهبود وضعیت سود‌آوری شرکت‌ها به‌طور کامل رخ نداد و همین موضوع نیز ترمز روند صعودی این شرکت‌ها را در بورس کشید دلیل آن هم این بود که سیاستگذار اقتصادی ضمن پذیرش افزایش نرخ مجددا اقدام به تعیین نرخ فروش محصولات نهایی کرد و طی شفاف‌سازی که برخی از شرکت‌های بزرگ این گروه داشتند در برخی محصولات از جمله به عنوان مثال تخم‌مرغ موجب شناسایی زیان از این محل در صورت‌های مالی خواهد شد. موضوعی که البته پیش‌بینی می‌شود با پذیرش نرخ‌های جدید توسط جامعه به مرور کمرنگ‌تر شده، زیرا احتمالا افزایش نرخ‌های مجددی را در محصولات مربوط به این گروه شاهد باشیم. دولت بیشتر از هر زمان دیگری می‌داند که کنترل شدید قیمتی و کاهش صرفه اقتصادی برای تولیدکنندگان به مرور موجب عدم‌جذابیت این صنعت و کاهش سرمایه‌گذاری و ادامه فعالیت در آن خواهد شد و کاهش تولید به تنش قیمتی و عرضه محصولات نهایی دامن خواهد زد.
تهدید‌ها و فرصت ها
افزایش نرخ‌های ورودی و خروجی شرکت‌های گروه زراعت اما تاثیرات دیگری نیز دارد که مهم‌ترین آنها را می‌توان در قالب بازار داخلی و خارجی تفکیک کرد. در بعد داخلی پیش‌بینی می‌شود برخی از محصولات تولیدی از جمله محصولات گوشتی (مرغ، ماهی، بوقلمون و...) به دلیل افت قدرت خرید مردم با کاهش تقاضا روبه‌رو شوند اما در نقطه مقابل نیز طبق مساعدت‌های صورت گرفته توسط دولت به واسطه مشکلات ایجاد شده برای برخی حوزه‌های این صنعت، مقرر شده که فروش صادراتی بدون تخصیص عوارض صادرات آزاد شود هر چند که صادرات با برخی محدودیت‌های حجمی احتمالا روبه‌رو باشد و لی با توجه به قیمت‌های ارزی جذاب خارج از کشور احتمالا به کمک شرکت‌های گروه زراعت خواهد آمد و اثرات افت فروش داخل را تا حدودی جبران خواهد کرد. پیشنهاد می‌شود در همین خصوص چنانچه علاقه به سرمایه‌گذاری در این گروه دارید ضمن اشراف به ریسک‌های مربوط به شرکت‌های کوچک بازار در خصوص محصولات تولیدی نماد مورد نظر و تاثیر عوامل مرور شده بر آینده فروش شرکت تحقیق جزئی‌تر را انجام دهید.
بازدهی شرکت‌های گروه زراعت
همان طور که اشاره شد بازدهی گروه زراعت در روند پرشتاب بازار سرمایه و بالاخص شاخص هم‌وزن نسبت به بسیاری از گروه‌ها سریع‌تر بود و بازدهی مناسبی را همراه با اخبار مربوط به حذف ارز ترجیحی داشتند همچنین جنگ روسیه و اوکراین نیز به تنش غذایی دنیا دامن زد و اختلال در تولید و توزیع محصولات پایه غذایی توسط این دو کشور موجب رکورد زنی نرخ بسیاری از محصولات مرتبط در دنیا شد. (این دو کشور در کنار هم حدود 30درصد کالری مصرفی دنیا را تامین می‌کنند) اما در هفته‌های اخیر با رسیدن شاخص گروه زراعت به محدوده مقاومتی خودش از منظر تکنیکال و همچنین مشخص شدن میزان تغییرات سودآوری‌شان، شاهد نزول نسبتا سریع در نماد‌های مرتبط بودیم. در جدول بالا گزارش وضعیت 10 شرکت بزرگ‌تر این گروه و بازدهی که در دوره‌های مختلف اخیر داشته‌اند را مرور خواهیم کرد. برخی از نماد‌های این گروه بازدهی حدودا 100درصدی را در بازه سه ماهه به ثبت رسانده‌اند در طول دوره‌ای که بازدهی شاخص کل کمتر از 25درصد بوده است باید توجه داشت که ضمن مطلوبیت جذاب اینگونه بازدهی‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری در برخی سهام این چنینی نیز متناسبا زیاد بوده بالاخص آنکه عمده این شرکت‌ها P/ Eهای بالاتر از میانگین بازار دارند. بنابراین در چینش پرتفو این موارد نیز باید مورد توجه معامله‌گران قرار بگیرد.
جمع‌بندی
گروه‌های کوچک بازار عمدتا خبر محور هستند و در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت‌تر می‌توانند با اخبار و تصمیمات داخلی و خارجی رشد‌ها و ریزش‌های سریعی را تجربه کنند، بنابراین توصیه می‌شود که چنانچه با نگاه کوتاه‌مدت به اینگونه سهم‌ها توجه دارین حتما زمان‌بندی مناسبی برای ورود و خروج لحاظ کنید. همچنین از منظر بنیادی نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که یکی از ابر چالش‌های پیش روی کشور و منطقه در سال‌های پیش رو موضوع آب است و طبیعتا مرتبط‌ترین صنعت بورسی به این حوزه، گروه زراعت بوده که وضعیت شرکت‌های مختلف آن در این زمینه کاملا متفاوت است و بدیهی است شرکت‌هایی که دسترسی به منابع آب فراوان دارند از مزیت بنیادی بزرگی نسبت به رقبا برخوردار هستند موضوعی که به مرور زمان اثر خود را بر ارزش و قیمت تابلو شرکت‌ها نمایان خواهد کرد.
