15

کود (Fertilizer) هرگونه ماده طبیعی یا غیرطبیعی است که به بافت گیاهان یا خاک با هدف تامین مواد مغذی گیاهان افزوده می‌شود. کودها شامل انواع مختلفی همچون کود زیستی، کود شیمیایی، کود حیوانی و کمپوست هستند؛ اما در یک دسته‌بندی کلی کودها را به دو دسته آلی و غیر‌آلی تقسیم‌بندی می‌کنند. کودهای غیر‌آلی که به نام کودهای شیمیایی یا غیر‌ارگانیک نیز شناخته می‌شوند، معمولا حاوی سه‌ماده درشت مغذی اصلی هستند:

1) نیتروژن؛

2) فسفر؛

3)پتاسیم.

قیمت اوره

صعود قیمتی اوره از ابتدای سال 2021 آغاز شد و به نحوی خیره‌کننده قیمت این کامودیتی ارزشمند در زنجیره غذایی جهان به عدد بی‌سابقه 900دلار در هر تن رساند. پیش از این و در مقیاس ماهانه، اوره در سال 2008، به حدود 800دلار رسیده بود. رشد بی‌سابقه قیمت اوره در عوامل متعددی ریشه دارد که مهم‌ترین این آنها عبارتند از: افزایش قیمت گاز طبیعی و زغال‌سنگ به عنوان خوراک تولید اوره (که کاهش تولید آمونیاک را در پی داشت)، افزایش نرخ حمل‌ونقل دریایی و در نهایت محدودیت‌های صادراتی چین و روسیه.

بازار جهانی اوره

روسیه و اندونزی به‌ترتیب بزرگ‌ترین تولید‌‌‌‌‌‌کنندگان اوره در جهان هستند. یکی از تهدیدهایی که برای صنعت اوره ایران وجود دارد، راه‌‌‌‌‌‌اندازی طرح‌‌‌‌‌‌های تولید اوره در هند است. قبل از تحریم‌‌‌‌‌، بیشتر تولیدات اوره پتروشیمی پردیس به هند صادر می‌‌‌‌‌‌شد، اما با اعمال تحریم‌‌‌‌‌‌ها، اوره ایران به سایر کشورها از جمله منطقه آمریکای جنوبی صادر می‌شود (تا سال 2016 چین بزرگ‌ترین تولیدکننده اوره بود، اما به دلیل مسائل زیست‌محیطی سختگیرانه و استفاده از زغال‌‌‌سنگ برای تولید این محصول، میزان تولید این کشور به‌شدت کاهش یافته است). طبق پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌های سازمان جهانی غذا، با رشد جمعیت تا سال ٢٠٢٢ رشد تقاضا برای اوره بیشتر از عرضه آن خواهد بود. اوره سهم بیش از ۵٠درصدی از کودهای مصرفی در مصارف کشاورزی دارد. در زمان کشت محصولات با توجه به افزایش تقاضا برای اوره، قیمت اوره هم روند صعودی به خود می‌گیرد. در فرآیند تولید اوره، پتروشیمی‌‌‌‌‌‌ها گاز طبیعی و بعضا گاز ترش را دریافت کرده و در مرحله اول به آمونیاک تبدیل می‌کنند و بعد از آن آمونیاک به اوره تبدیل می‌شود. آمونیاک به دلیل مایع بودن و هزینه حمل زیاد، معمولا چندان به فروش نمی‌رسد و به اوره تبدیل می‌شود.

اوره‌‌‌سازان بورسی

پنج شرکت اصلی تولیدکننده اوره، آمونیاک و سایر محصولات جانبی حاضر در بازار سرمایه عبارتند از: شرکت‌های پتروشیمی شیراز، کرمانشاه، خراسان، پردیس و کود شیمیایی اوره لردگان. از دیگر شرکت‌های فعال در این صنعت می‌توان به شرکت‌های پتروشیمی رازی و مسجدسلیمان اشاره کرد. همچنین از مهم‌ترین طرح‌های در دست اجرای این صنعت می‌توان به پتروشیمی هنگام و زنجان اشاره کرد.

با در نظر گرفتن سناریوی واقع‌بینانه و با مفروضات اوره 500دلاری، نرخ گاز خوراک 22سنت و با فرض دلار نیمایی 5/ 24هزارتومانی برای سال 1400 و دلار 28هزارتومانی برای سال 1401 سود چهار فصل آتی شرکت‌های پتروشیمی کرمانشاه، پردیس، خراسان و شیراز به ترتیب 10هزار و 955 ریال، 37هزار و 584ریال، 20هزار و 851ریال و 14هزار و و 128ریال پیش‌بینی می‌شود که بر اساس این مقادیر کمترین نسبت قیمت به درآمد آینده‌‌‌نگر به میزان 3/ 4مرتبه به پتروشیمی پردیس اختصاص پیدا می‌کند. لازم به ذکر است که فرض شده است، نرخ خوراک و سوخت شرکت‌های پتروشیمی بدون سقف اعمال شود؛ بنابراین تصویب سقف برای نرخ گاز خوراک و سوخت، سود این شرکت‌ها را بهبود خواهد بخشید.

16