در گزارشی بررسی شد
هواشناسی بورسی متانولسازان
بر اساس آمار به دست آمده از موسسه MMSA در سال 2020 ظرفیت تولید اسمی متانول حدود 150میلیون تن و مصرف جهانی آن بیش از 107میلیون تن بود. در این میان، ظرفیت واقعی تولید متانول ایران معادل 12میلیون تن بوده که 12درصد تولید و 42درصد تجارت جهانی را تشکیل میدهد. از متانول برای تولید طیف گستردهای از محصولات مانند فرمالدهید، اسیداستیک و امثال آن استفاده میشود. فرمالدهید ماده اصلی تولید رزین و چسب است که طبق آمارها حدود 30درصد مصرف متانول جهانی است.
بررسی صنعت در بازار جهانی
پیشبینی میشود شاهد ثبات قیمتی و پالسهای مثبت قیمتی در بازار جهانی و روند صعودی در بلندمدت باشیم. موسسات معتبر پیشبینی میکنند در سالهای آینده شاهد شتابگرفتن رشد تقاضا خواهیم بود. در عین حال با توجه به فعالیت زیر ظرفیت اسمی در برخی از کشورها از جمله چین که واحدهای چینی حدود 60درصد ظرفیت اسمی فعالیت میکنند و همچنین تکمیل طرحهای تولیدی متانول، بهخصوص در ایران و عربستان، به نظر میرسد این بازار با افزایش عرضه همراه شود.
از شرکتها و کشورهای اصلی صادرکننده متانول میتوان به شرکت متانکس (با ظرفیت واقعی 8میلیون تن)، ایران با ظرفیت 12میلیون تن، عربستان با ظرفیت 8میلیون تن و برخی کشورهای دیگر مانند روسیه، عمان و مالزی اشاره کرد.
طبق گزارشهای موسسات معتبر پیشبینی میشود تا سال 2023 شاهد افزایش تقاضایی معادل 10میلیون تن در سال باشیم که با توجه به راه افتادن برخی طرحهای پتروشیمی در دنیا از جمله ایران (پتروشیمیهای سبلان و دنا) پیشبینی میشود شاهد افزایش تولید 7میلیون تنی نیز باشیم که مازاد تقاضای 3میلیون تنی ایجاد خواهد کرد؛ هرچند واحدهای زیر ظرفیت چینی مازاد تقاضا را پوشش خواهند داد.
بررسی صنعت در بازار داخلی
بیشتر مصارف متانول در ایران برای تولید سایر محصولات شیمیایی است؛ هرچند اکثریت فروش کشور صادراتی بوده و مصارف بازار داخلی بخش بسیار اندکی از تولید داخلی را پوشش میدهد.
بررسی صنعت و شرکتهای گروه در بازار سرمایه
در حال حاضر هفتشرکت پتروشیمی در ایران تولیدکننده متانول هستند که سه مورد از آنها در بورس اوراق بهادار معامله میشوند و عبارتند از: پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی فنآوران و پتروشیمی خارک.
پتروشیمی زاگرس
در راستای اجرای برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و به منظور دستیابی به بازارهای جهانی و کسب سهم مناسبی از بازار متانول، سال 1379 شرکت «پتروشیمی زاگرس» در زمینی 30هکتاری در منطقه پارسجنوبی تاسیس شد. بزرگترین تولیدکننده متانول کشور، با ظرفیت اسمی 3/ 3میلیون تنی سهم بسزایی در تولید و صادرات کشور دارد (99درصد محصول صادر میشود).
پتروشیمی فنآوران
شرکت پتروشیمی فنآوران (سهامیعام) در سال ۱۳۷۷ تاسیس شد و در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی با موضوع فعالیت ساخت، راهاندازی و استخراج واحدهای متانول، اسید استیک و مونوکسید کربن، به منظور صادرات و تامین نیاز بازارهای هدف داخلی و خارجی به ثبت رسید. متانول در حالی بیش از ۷۵درصد درآمد این شرکت را تشکیل میدهد که ۶۶درصد درآمد شرکت در سال ۹۹ حاصل فروش صادراتی بوده است. دیگر محصول مهم شرکت، اسید استیک است که ۲۳درصد درآمد شرکت، حاصل فروش این محصول است (بیش از نیمی از فروش داخلی است). همچنین «شفن»، مالکیت ۴۷درصدی شرکت پتروشیمی مرجان (شرکت تولیدکننده متانول با ظرفیت اسمی ۳۶/ ۱میلیون تنی)، ۴۸درصد پتروشیمی فارابی، ۴/ ۴درصد بانکملت و ۳/ ۴درصد پتروشیمی خارک (دیگر تولیدکننده متانول) را در اختیار دارد.
پتروشیمی خارک
پتروشیمی خارک سومین شرکت بورسی تولیدکننده متانول است. موقعیت جغرافیایی و مخازن نگهدارنده، در کنار استفاده از گاز ترش (افزایش تنوع محصولات) از جمله مزایای این شرکت است.
استفاده از گاز ترش، سبب افزایش بهای مواد مستقیم شرکت میشود، اما تولید محصولاتی همچون بوتان و پروپان سبب شده تا این شرکت ترکیب فروش متنوعتری داشته باشد و به یک محصول متکی نباشد (بوتان ۱۱درصد و پروپان ۹درصد درآمد فروش شرکت را دربرمی گیرد).
فروش صادراتی همه محصولات، سبب شده تا این شرکت خاصیت اهرمی زیادی در مقابل نرخ ارز داشته باشد. همچنین موقعیت جغرافیایی آن برای صادرات بسیار
مناسب است.