در حالی که از زمان برگزاری مجامع شرکت‌ها، برخی از شرکت‌ها طی اطلاعیه‌ای خبر از واریز سود نقدی سهام خود از طریق سامانه سجام دادند، اما اخباری از مجامع عمومی شرکت‌ها به گوش رسید که با وجود درخواست سهامداران به دریافت سود نقدی از این طریق، برخی از شرکت‌ها به پرداخت سود از طریق روش‌های سنتی تمایل دارند. این موضوع در شرایطی شکل گرفت که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی (سمات) از آمادگی کامل این مجموعه برای واریز آنی سود سهام سهامداران خبر داده است. پیش‌‌تر در همین خصوص علیرضا ماهیار، معاون فناوری و توسعه نوآوری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به «دنیای‌اقتصاد» گفته بود مجموعه سمات به ازای هر سهامدار برای واریز سود سهام آنها تنها ۲۵۰ تومان از شرکت‌ها دریافت می‌کند که این عدد برای هر یک از ناشران رقم ناچیزی است. به گفته او پرداخت سود از طریق شبکه بانکی بسیار پرهزینه‌تر از پرداخت از طریق سجام است. اما در این بین از برخی شرکت‌ها قرار نیست هزینه‌ای دریافت شود.

مقاومت در برابر روش‌های نوین

بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از دلایل عدم پرداخت از طریق روش نوین سامانه سجام را می‌توان به باقی ماندن بخشی از این سود در حساب شرکت‌ها نسبت داد. بسیاری از مواقع پس از اعلام سود نقدی تقسیمی از سوی شرکت‌ها این مبلغ برای بسیاری از سهامداران مبلغ بسیار اندکی است، به‌طوری که برای آنها به بانک رفتن بهینه نیست یا فکس کردن مدارک لازم به امور سهام شرکت خارج از حوصله‌ آنهاست و در نهایت قید این سود نقدی را می‌زنند.

اگر چه این سود برای سهامداران شاید مبلغ بسیار کوچکی باشد اما اگر تعداد زیادی سهامدار از این سود صرف‌نظر کنند، مبلغ بالایی در حساب شرکت باقی می‌ماند. مهلت قانونی برای پرداخت سود نقدی در قانون تجارت هشت ماه در نظر گرفته شده و از آنجا که شرکت‌ها اغلب زمان پرداخت سود سهامداران را به انتهای این مهلت موکول می‌کنند، از همین رو این فرصت به مهلت ۴ ماهه پس از پایان سال مالی قبل اضافه می‌شود که شرکت‌ها از این مهلت استفاده کرده و با سودهای سهامداران بدون هیچ هزینه‌ای به نوعی تامین مالی انجام می‌دهند که هزینه فرصت سنگینی را به سهامدار آن هم در شرایط تورمی کنونی کشور تحمیل می‌کند. اما در صورتی که اگر شرکت‌ها از سامانه سجام استفاده کنند، تا آخرین ریال سود نقدی تقسیم شده به حساب سهامداران واریز خواهد شد. اما در عمل شاهد هستیم که هر کدام از ناشرین به سبک و سیاق خود اقدام به پرداخت بعضا اندک سود می‌کنند که اگر شخصی در طول سال ۱۰ سهم در سبد شخصی خود داشته باشد در پایان سال مالی هرکدام باید زمان زیادی را صرف دریافت این سود کند.

از همین رو به بررسی روند پرداخت سود چند شرکت حاضر در بازار سرمایه پرداختیم:

گزارش‌های تازه تقسیم سود

شرکت صنایع کاشی و سرامیک سینا از کلیه سهامداران خود خواسته برای دریافت سود سهامشان با کپی کارت ملی و شماره حساب خود به امور سهام شرکت مذکور مراجعه کنند. این شرکت زمان پرداخت سود سهامداران دارای از یک سهم تا ۱۰۰هزار سهم را از تاریخ یکم آبان ماه سال جاری تا ۳۰ بهمن ماه اعلام کرده و سهامدارانی که بیش از ۱۰۰هزار سهم دارند به تاریخ بعد از اسفندماه موکول کرده است.

گروه مپنا نیز از این قاعده مستثنا نبوده و با انتشار اطلاعیه‌ای تنها به زمان پرداخت سود سهام اکتفا کرد و نحوه پرداخت آن را به زمان دیگری موکول کرده است. این مجموعه زمان پرداخت سود سهام سرمایه‌گذاران حقیقی را از ۲۹ آذرماه سال جاری اعلام کرده است.  شرکت پتروشیمی خلیج فارس اما به شیوه نوین پرداخت سود روی آورده و با انتشار اطلاعیه‌ای در سامانه کدال برنامه زمان‌بندی پرداخت سود سهام سهامداران حقیقی مربوط سال مالی ۳۱/ ۰۳/ ۱۳۹۹ را این گونه اعلام کرد: سود سهام سهامداران حقیقی دارای کد سجام از طریق شماره حساب اعلام شده در سامانه سجام توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در تاریخ ۲۱ آذر ماه پرداخت می‌شود. این شرکت از سهامدارانی که فاقد کد سجام هستند خواست تا برای دریافت سود سهام خود به شعب بانک تجارت مراجعه کنند.  شرکت قند اصفهان نیز زمان پرداخت سود سهامداران حقیقی دارای یک تا ۵۰۰ هزار سهم را از ابتدای آبان ماه اعلام کرده که از طریق سیستم بانکی انجام می‌پذیرد. شرکت پتروشیمی جم هم سود سهام مربوط به پایان سال مالی منتهی به ۲۹/ ۱۲/ ۱۳۹۸ را از طریق سامانه سجام از تاریخ ۱۲ مهرماه سال جاری به حساب سهامداران خود واریز می‌کند و از آن دسته از سهامدارانی که در این سامانه ثبت‌نام نکرده‌اند مهلت ثبت‌نام در این سامانه را به آنها داده تا ضمن کمک به افزایش ضریب نفوذ سجام در بازار سرمایه، سود سهام آنها را به‌طور کامل و آسان به حسابشان واریز کند.

شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز در اطلاعیه منتشر شده در سامانه کدال اعلام کرده سود۳۶ تومانی سال مالی منتهی به خردادماه سال ۹۹ را از طریق سامانه سجام از ابتدای سال مالی جاری به حساب بانکی اعلامی سهامداران خود واریز می‌کند. شرکت گروه داروپخش نیز همانند سایر شرکت‌های پیشقدم سود سهام سال مالی منتهی به اسفند ۹۸ را به ازای هر سهم ۸۵۰ تعیین کرده که از طریق سامانه سجام پرداخت خواهد شد.  زمان آن ۲ دی ماه سال جاری تعیین شده است. سایر سهامدارانی که در سجام ثبت‌نام نکرده‌اند باید از تاریخ ۱۵ آذرماه با مدارک خواسته شده به شعب بانک رفاه برای دریافت سود سهام خود مراجعه کنند.  شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش نیز طبق آخرین اطلاعیه منتشر شده در سامانه کدال سود سهام کلیه سهامداران حقیقی و حقوقی خود را از یکم مهرماه تا ۲۵ اسفندماه سال جاری از طریق مراجعه به شعب بانک ملت پرداخت خواهد کرد.  در ادامه برنامه پرداخت سود ناشرین بورسی، شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری نیز سود سهام سال مالی منتهی به پایان سال ۹۸ را از طریق سامانه سجام انجام خواهد داد و برای پرداخت سود سایر افراد که فاقد کد سجام هستند از طریق شعب بانک تجارت پرداخت خواهد کرد.